ხარაზის იარაღი. ტყავის საჭრელი დანა. უტარო, ერთი მხარე განიერი აქვს, მეორე - ვიწრო, ტარზე ხელის მოსაკიდებელად ტყავი ან გაცვილული ძაფი აქვს შემოხვეული. ლიტ.: სტ. მენთეშაშვილი ქიზიყური More…
ზურგის შუა ხაზი. საქონლის ტყავის ზურგის გაყოლებაზე სიგრძივ აჭრილი. ყველაზე უკეთესია საქალამნედ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the More…
სელის ზეთის სახდელი საწარმო. ზეთის ხდის ეტაპების შესაბამისად ზეთსახდელში წარმოდგენილი იყო: 1. ღუმელი, 2. საზეთე წისქვილი, ანუ გელაზი, 3. წნეხი. აქვე იყო ზეთის ხდის პროცესთან დაკავშირებული More…
მამაკაცის ჩოხის მოსართავი ზონარი, რომლის დასამზადებლად გამოიყენებოდა დაბალი ხარისხის ფერადი აბრეშუმის ძაფები. განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ აბრეშუმის ძაფების ფერების შერჩევას. ზეიში More…
ჯაჭვის პერანგის ნაირსახეობა. ზეიდალურ ჯაჭვს „თვითო ჯაჭვის თვალი მრთელი და უფარეშო აქვს და თვითო რიგი ფარეშოვანი“(საბა), ე.ი. ჯაჭვის რგოლების (ჭიკუ) ერთი მწკრივი უფარეშოა, მხოლოდ More…
(იმერ.) - პურის ცომისაგან გამომცხვარი ადამიანის პატარა ფიგურა. როცა ადამიანს უჟმური//მოყოლილი მონახდომი შეეყრებოდა, მოიყვანდნენ ქალებს, გამოაცხობდნენ ხაჭაპურებს და იმდენ ზერანს, რამდენი More…
სვანური სახლის „ქორ”-ის (იხ.) სხვენი, სადაც განლაგებულია ოჯახის საცხოვრებელი „დარბაზ”, იქვე ინახავდნენ თივასა და სანოვაგეს. ლიტ.: ნ. ბრაილაშვილი, საქართველოს ეთნოგრაფია, 1990 გ.კ. More…
აქ: ნახვრეტებიანი გრძელი ფიცარი, რომელიც ურმის ჭალებს ჩამოეცმებოდა და ქმნის ერთიან სივრცეს ტვირთის მოხერხებულად ტრანსპორტირებისათვის. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული More…
ქალის თმის კავები. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das ethnographisce Lexikon der georgischen More…
პატარა ხალიჩა, ფეხქვეშ გასაგებელი პატარა ორხოვა. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das ethnographisce More…
(ხევს.) რძე. ხევსურეთის ეთნოგრაფიულ სინამდვილეში, განსაკუთრებით დაწინაურებული იყო რძის პროდუქტების დამზადება. ხევსურეთის მეურნეობის სპეციფიკურობას, განსხვავებით თუშების, ფშაველებისა და More…
ადუღებული და გაწურული სალუდე ტკბილი, რომელიც მიიღება წყლისა და ფორის შერეული ნაზავის დუღილისგან. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the More…
გადამდნარი ლითონის მასა, რომლისაგანაც აკეთებენ სხვადასხვა ნამზადს, ეს ტერმინი გადასულია სოფლის ტოპონიმშიც. მაგ., სოფელი „ზოდი“ (იმერ.) ე. ნ. =ქართული მატერიალური კულტურის More…
აქ: სპილენძის შენადნობი. ყალიბში - კალაპოტში გაცივებულ თხევად სპილენძს „ზოდი“ ეწოდება. ერთ ყალიბში ერთ ჯერზე ამოღებული სპილენძის სითხე უნდა ჩაისხას, ზოდი „ფურჩიანი“ გამოდის და More…
საფლავის ქვის ძეგლი, რომელიც წარმოადგენს ცხვრისა (ბატკანი, ვერძი, ყოჩი - ნატურალური ზომის) და ცხენის სკულპტურას, რომლის კვეთისა და მიცვალებულის საფლავზე დადგმის დიდი ტრადიცია არსებობდა ზემო More…
ტყავის სარტყელი, ხშირ შემთხვევაში მოოჭვილი იყო თვალმარგალიტით და სახიანი ბალთები ჰქონდა. ნ. ჯ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the More…
(აჭარ. სამცხ.ჯავახ.) ქალის ზედა სამოსელი. იკერება შინნამზადი (სელი, კანაფი, აბრეშუმი) და ფაბრიკული ქსოვილებისაგან (ხავერდი, მანთინი, ყანაოზი, ყუმაში, ფარჩა), ხშირად ორმაგი ქსოვილის More…
( სამცხ.-ჯავახ. აჭარ.) - კაცის ზედა სამოსელი. მასალად გამოიყენება შავი ან მოშავო ფერის ფარჩა. მთის სოფლებში ორმაგი ქსოვილისაა და შედგება საპირესა და სარჩულისაგან, რომელთა შორის მატყლი ან More…
ლითონის წვრილი ჯოხი ან კომბინირებული (ხე, ლითონი), რომლითაც წმენდნენ თოფის ლულას შიგნიდან, ზედ დახვეული ნაჭრით. იხმარებოდა თოფის გასატენადაც. თოფის განვითარების პარალელურად წარმოიქმნა More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page