ხის კოვზი, საწდიდან ლუდის ამოსაღები, იხმარებოდა სასმისადაც. კოშიცა და ტარკოშიც კოვზსა და სასმისს შორის შუალედურ ფორმას წარმოადგენს. ე. ნ. =ქართული მატერიალური კულტურის More…
შეღებილი სამოგვე, ტყავი. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das ethnographisce Lexikon der georgischen More…
სპილენძისა და რკინის ცეცხლზე სახმარი სამზარეულო ჭურჭელი. ცალყურა, ორყურა, ლულოვანსახელურიანი, ბრტყელძირიანი, მრგვალხელიანი, ცალხელა, უხელო, გრძელტარიანი, მოკლეტარიანი და ა.შ. არის აგრეთვე More…
საყოფაცხოვრებო ჭურჭლის ტიპი. იჭედებოდა სპილენძის სქელი ფირფიტისაგან, შეკერილი იყო რამდენიმე ნაჭრისაგან. არის ღრმა, აქვს სწორი, ოდნავ გადაშლილი კედლები და მრგვალი პირი. სპილენძის ტაშტი ზომის More…
საწოლ-საძინებელი ავეჯის ტიპი. თუშეთში ტახტი წარმოადგენდა კედლის გასწვრივ გაკეთებულ მაღალფეხიან ხის საწოლს, რომელიც არყის ხის მსხვილი ჯოხებით კედელში იყო გამაგრებული და წნელით ძირგამოწნული. More…
სქელი მათრახი, რომლითაც დამნაშავეს სჯიდნენ შუა საუკუნეების საქართველოში. ამ ტიპისაა ე.წ. „დაზალტული მათრახი“, რომელსაც შიგნით ფოლადის მავთული ჰქონდა დატანებული და „ტირილის მათრახადაც“ იყო More…
საბას განმარტებით, ტივი არის „ძელნი შეწყობილნი წყალთა სავალად“ ე.ი. ერთად შეკრულ-შეკოჭილი დამორილი ძელები, რომლებსაც მდინარეზე აცურებდნენ, ჩაჰქონდათ სასურველ ადგილას, იქ შლიდნენ და ყიდდნენ, More…
ტყავისაგან დამზადებული სითხის მოსაკავებელი ჭურჭელი. განსაკუთრებით გამოიყენებოდა ღვინის გადასატანად. სატიკედ გამოიყენებდნენ თხის ტყავს. ნედლ ტყავს კარგად გაასუფთავებდნენ, გამოიყვანდნენ შაბსა More…
ზოგიერთი ხის - თხილის, შინდის, სწორი წვრილი ტოტის სიგრძივ ანახეთქი. იხმარება გოდრის, გიდელის, ხახალის, კალათის და მისთანათა სუფთად საწნავად. =ქართული მატერიალური კულტურის More…
(თუშ.) - ქუმელის მოსაზელი ხის მრაგვალი ხონის ტიპის ჭურჭელი (იხ. ხონი). მესაქონლეობის რეგიონებში, სადაც ფქვილის ნაკლებობას განიცდიდნენ, მწყემსების ძირითადი საჭმელი იყო ქუმელის ფქვილისგან More…
ფეხის კოჭებზე შემოსახვევი გრძელი ნაჭერი, შეკერილი ორპირად. რადგან კოჭთან ფეხი უფრო წვრილია, ვიდრე ზემოთ და წინდა არ ჩერდება ფეხზე, კოჭის ირგვლივ ახვევენ ტოლაღს, რის შედეგადაც ფეხი სწორდება More…
აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთში (ხევსურეთი, თუშეთი, ფშავი, მთიულეთი) გავრცელებული შინ ნაქსოვი ქსოვილი. ტოლი სამგვარია - ორმაგულა, წაღმა-უკუღმა და ცალპირა. ტოლით იკერებოდა ქალის More…
ქალის წამოსასხამი. მასალად სეზონის მიხედვით არჩევდნენ, ზამთარში მუქი ფერის მაუდს, ხავერდს, მირინოსს, ზაფხულობით კი ფერად-ფერად აბრეშუმეულობას. ფორმით ორგვარი იყო: გრძელი და მოკლე. მხრებზე More…
სანიადაგოდ სახმარი, ხელიანი წყლის ჭურჭელი. მზადდებოდა როგორც ლითონის, ასევე თიხისაგან. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian More…
ვაშკარანის ერთ-ერი სახე. მას გუდასაც უწოდებენ. ტყავის ჭურჭელი მონადირეთა და მესაქონლე ხალხების ერთ-ერთ ძირითად სათავსს წარმოადგენდა. ტყავის ტომრები ეგვიპტის ძველ სამეფოში იყო ცნობილი. ეს More…
თხის ბეწვისგან დამზადებული, რომელშიც ალბობენ ლუდის ფორს, ალაოს და რომელშიც წურავენ სისწვენს. მომზადებული სისწვენი გაიწურება ტომრებში, რომლებიც ჩამოკიდებულია სალუდეს თავხეებზე, ხოლო More…
თეთრი ფერის მინერალი. Mმიუხედავად იშვიათობისა, ქართულ წერილობით ძეგლებში მას მრავალი სინონიმი მოეძებნება. ტოპაზის მძივები აღმოჩენილია სოფ. არხილოსკალოს ერთ-ერთ სამარხში. ასევე ტოპაზის გემაა More…
(კახ.) - დაწნული ლასტი, რომელიც ყურძნის წურვისას იდებოდა საწნახელში. ყურძნის დაწურვისას მეურნე ცდილობდა რაც შეიძლება წმინდა წვენი მიეღო უჩენჩოდ და უწიპწოდ. ამისათვის საწნახელში მაგარი More…
დასარტყმელი საკრავის, საჩხარუნებლის პროტოტიპი, ტაშიდან დასარტყმელ საკრავზე გარდამავალი ტიპი - ხანჯლის, დანის ან ჯოხის რიტმული ცემა ხის ფიცარზე საცეკვაოების შესრულების დროს (აღმოსავლეთ More…
ბავშვების სათამაშო თოფი, რომელიც იტენება საზამთროს ქერქით. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page