ღვინის საწყაო ჭურჭელი, თიხისა, ერთი ან ორჩარექიანი ტევადობის. ჩარექას პატარა ტუჩი „ჭოჭი“ უკეთდება ღვინის ჩამოსასხმელად, აღნაგობით ხელადის მსგავსია. მასზე დიდი მოთხოვნილება იყო სოფლად თუ More…
წონის ერთეული, ქართულად ნიშნავს მეოთხედს. გამოიყენებოდა როგორც საწონად, ასევე საწყაოდ, მანძილის და ფართობის საზომად. წონის საზომად ჩარექი საქართველოში X ს-ის მეორე ნახევრიდან დასტურდება. More…
_ აქ. მეთუნის ხელსაწყო, რომელზედაც შენდება სამეთუნეო ნაწარმი. მეთუნეობაში ჩარხის შეხსნა ნიშნავდა ხელოსნისათვის ჩარხზე მუშაობის დროებით აკრძალვას. ამქრის წესების დარღვევის შემთხვევაში წესად More…
კოკალიდან ერთკან გამოცვლილი აბრეშუმის ჭიის გადასალაგებელი. მოღობილი ბჟოლის, რცხილის, თხილის, ბროწეულის წნელის ან სიმინდის გამხმარი ღეროებისაგან. ჩაფარა გავრცელებული იყო ძირითადად More…
ერთგვარი ფერადი ზონარი, იხმარებოდა ჩოხის და საერთოდ ყოველგვარი ტანსაცმლის შიგნითა ნაკერების დასამაგრებლად და დასამალავად. მაგ., საჩოხე შალის ნაკერებში ჩაფარიში თუ არ დაედება, ამოიძებნძება More…
ღვინისა და წყლის სათავსი, თიხის მოზრდილი ჭურჭელი. გავრცელებულია საქართველოს თითქმის ყველა რეგიონში. ჩაფი, ხელჩაფი, ჩაფურა და ქუთათური - ძველად, საღვინე ჭურჭელად ითვლებოდა. ჩაფი 10-15 ლიტრს More…
(სვ.) - ქალამნის ტიპი. მსგავსად დღევანდელი კალოშისა, მოგვზე იცვამდნენ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture More…
ქალის კაბის მკერდის სამკაული, ერთმანეთთან დაკავშირებული ვერცხლის ღეროები, რომლებიც აქეთ-იქით იყო დაკერებული კაბაზე. გავრცელებული იყო სვანეთში და ზოგადად ჩრდ.კავკასიაში. ე.ნ. More…
საბრძოლო თავსაბურავი. „არს მსგავსი ქუდისა უზარადო, საცხვირე გრძელი“ (საბა). ჩაფხუტი მუზარადის მსგავსი თავსაბურავია, ოღონდ მას არა აქვს ზარადი და წოპი. ლიტ.: სულხან-საბა, ლექსიკონი More…
(გურ). დიდი თოფი, რომელიც საგანგებო დაზგაზეა დაკრული და ისე ისვრიან. გამოიყენებდნენ ციხის კედელთა შესანგრეველად. ლიტ.: ქელ. 2009. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული More…
(ხევს.) - ჩოხის დეტალი, უმეტესად მამაკაცის ჩოხა-ახალუხზე გვხვდება, ესაა პატარა ცრუ კალთები, კეთდებოდა სილამაზისათვის, ამიტომ ამკობდნენ ნაქარგობით. ჩვეულებრივად ჩოხას 2-3 ჩაქი ჰქონდა, More…
მამაკაცის ტანსაცმლის კომპლექტი, რომელიც გავრცელებული იყო სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოში, გურია-აჭარასა და სამეგრელოში. ამ ტიპის ტანსაცმლისათვის დამახასიათებელია ჩოხაახალუხის უჩვეულო სიმოკლე, More…
აჭარული შარვალი, რომელსაც აქვს გამორჩეულად დიდი უბე. შედგება სათავის, ორი ტოტისა და უბისაგან. უბე რამდენიმე ნაჭრისაგანაა შეკერილი. ზოგჯერ 2 და 4 ნაჭრიანიც იკერებოდა. მისი ქვემოთა მხარე ხან More…
მესპილენძეობაში გამოყენებული მცირე ზომის რკინის ჩაქუჩი. კვერი ორნაირია: მაღალთავიანი და დაბალთავიანი. რკინის ჩაქუჩთან ერთად მესპილენძეები ხის ჩაქუჩითაც სარგებლობენ.ხის ჩაქუჩი ქვაბისა და More…
რკინისთავიანი და ხისტარიანი სახელოსნო იარაღი. ხელობის პროფილიდან გამომდინარე არსებობს ჩაქუჩთა ნაირსახეობა, მაგ., ქვის სამტვრევი, ლურსმნის დასაჭედებელი, რკინის გასაბრტყელებელი, საოქრომჭედლო More…
ძალებიანი საკრავი ქამანჩას და ჭიანურის ტიპის. აქვს პატარა- მრგვალი მუცელი და გრძელი ყელი. უკრავენ მშვილდივით მოხრილი ძუისძალიანი მშვილდაკით (ხემი). ეთნოგრაფიულ ყოფაში არ დასტურდება. More…
რკინის ორი რგოლი, რომლებიც ერთმანეთზე მოძრავადაა გადაბმული. საქონელს უკეთებენ საყელოზე, რათა ბალახობისას საბელი არ დაიგრიხოს და ყელში არ ამოედოს. ე.ნ. =ქართული მატერიალური More…
საომარი თავსაბურავი. ძველ ქართველებს ჩაჩქანისათვის მასალად ხე და ტყავი, ხოლო მოგვიანებით ბრინჯაო, სპილენძი და რკინა. ქართულ საბრძოლო თავსარქმელი ძირითადად ოთხი სახისაა: ჩაჩქანი - ჯამის More…
(ლეჩხ.) - მარცვლის გადასაზიდი ერთ ხეში ამოღებული ხის ჭურჭელი, პატარა საწნახელის მსგავსი, რომელსაც თავსა და ბოლოში გამოყენებული ჰქონდა ფიცრები. =ქართული მატერიალური კულტურის More…
(გუდ. მთ. ხევს.) - პარკი ტყავისა, რომელსაც ცხენს ჩამოჰკიდებდნენ თავზე და შიგ ჩაუყრიდნენ საკვებს. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი