დიდი ზომის თიხის ქილა, გამოიყენება ყველის, მარცვლეულისა და მზა პროდუქტის შესანახად. გავრცელებულია მთელ საქართველოში. მას „სახორბლე“ და „საფქვილე“ დერგებსაც უწოდებენ. ანალოგიური ფორმისა და More…
ტანსაცმლის მკერავი. საქართველოში ოდითგანვე დიდი ყურადღება ექცეოდა ტანსაცმლის დამზადებასა და მის გაფორმებას. XIX ს. ნახევარსა და XXს. დასაწყისში მცხოვრებ მამაკაცთა უმეტესობა ისევ ტრადიციულ More…
(აქ.)ყველის დედო, ყველის ამოსაყვანი ნაერთი, რომელსაც ამზადებდნენ ღორის მაჭიკისა და ძმრისაგან. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the More…
ძვირფასი ქვებითა და მარგალიტებით შემკული აბრეშუმის დიდებულთა თავსაკრავი, რომელსაც შუბლზე იკეთებდნენ და უკან იკრავდნენ, დიადემა გვირგვინის ნაირსახეობას წარმოადგენდა. ლიტ.: ივ. More…
ბიზანტიელი კეისრების სამოსელის ელემენტი, რომელიც ძალზე გავრცელებული იყო ქართველ მეფეთა ჩაცმულობაშიც. ესაა ლოროსის (იხ.) განვითარებული სახე. წარმოადგენდა გრძელ ქსოვილს, რომელიც ლოროსის More…
მიწის სახვნელი იარაღი. იგი რამდენიმე სახელით არის ცნობილი: ქართული გუთანი, დიდი გუთანი, დიდი ქართული გუთანი, ხის გუთანი, შავი გუთანი, პაპას გუთანი. ყველა ეს სახეობა მეტ-ნაკლებად More…
თუში გათხოვილი ქალის თავსაბურავი, თავსახურ კუჭურაზე გადმოსაფენი. მასალად გამოიყენებოდა წმინდა შალი, შავი და ლურჯი ფერის სატინა ან ლასტიკი. მანდილის სამკუთხა ფორმის მისაღებად დიდი განის More…
ორსანთელა. ორსანთლიანი ფიგურული შანდალი, შუაში ლენტით შეკრული ორი კელაპტრით, რომლითაც მღვდელმთავარი ღმრთისმსახურებისას ხალხს აკურთხებს. სიმბოლურად მოასწავებს ქრისტეს ორბუნებოვნებას - More…
დასარტყმელი საკრავი. კონუსის ფორმის თიხის ან ხის ორი (ზოგჯერ სამი, იშვიათად ოთხი) ტყავგადაკრული ქოთანი ერთმანეთზე თასმებით გადაბმული. ქოთნების სიმაღლე თანაბარია. ქოთნები შეღებილია წითელ ან More…
კლდეზე მოკიდებული მარილივით ფხვნილი, რომელსაც ააფხეკენ და საღებავში შეურევენ. ხევსურეთში მას ლები ეწოდებოდა, სვანეთში კი - ჯერაბი. ღებვისას ხმარობდნენ როგორც ფერმჭერ საშუალებას. ლ. მ. More…
ქვის სათლელი რკინის იარაღი, აქვს მძიმე ტანი, კბილებით ასწორებს, თლის ქვის ზედაპირს და ზედ ხაზებს ტოვებს. ზოგიერთი დიშლი სწორპირიანია და გამოიყენებდნენ როგორც სამშენებლო ქვის, ასევე საოჯახო More…
შედღვებილი მაწვნის შემდეგ, კარაქის მასას გამოყოფილი მომჟაო სითხე, რომელსაც იყენებდნენ საჭმელად. დუღილით შესქელებულ და მწვანილებით შეკაზმულ ამ რიგის საჭმელს დომხალი ჰქვია. =ქართული More…
მაღლარი ვაზი, ბაბილოს სინონიმი (იხ. ბაბილო). See also: ბაბილო =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das More…
(ქართლ.) - სადღვებელის „აკვანი“, დოთქუნთაზე დგამენ სადღვებელს და რყევით იღებდნენ კარაქს. ლიტ.: გ. გასიტაშვილი, ხის დამუშავების ხალხური წესები, „ქსნის ხეობა“, 1975. გ. გ. More…
წისქვილის ქვა See also: წისქვილის ქვა, დედალი ქვა, მამალა ქვა, საზედაო და საქვედაო =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian More…
ქალის გარედან ჩასაცმელი. მასალად გამოყენებულია სქელი და მუქი ქსოვილები, დოლბანდის სიგრძე ქალის მუხლებს სცილდებოდა. ჰქონდა სწორი კალეთები და წინ მთლიანად ჩახსნილს ხშირად გვერდებსაც More…
დასარტყამი ინსტრუმენტი. აქვს ცილინდრული კორპუსი, რომლის ორივე მხარეზე ტყავია გადაკრული და დამაგრებულია თასმებით. ტრაფარეტული ზომები არ გვხვდება. კორპუსის სიმაღლე ისე შეეფარდება ზედაპირის More…
ხორბლის სხვა ჯიშებს შორის საუკეთესოდ ითვლებოდა დოლის პური. გამოირჩეოდა უხვმოსავლიანობით, სხვა ჯიშებზე უკეთ უძლებდა არახელსაყრელ ბუნებრივ პირობებს, ამინდის ცვალებადობას, ტემპერატურის More…
ტყავის გამოსაყვანი ხის დიდი კასრი. თითო მსხვილფეხა საქონლის ტყავის დასამუშავებლად დოლურში ჩაყრიდნენ 1კგ ქიმიურ ნივთიერებას - ქლორპიკრინს, ერთ კგ სიმჟავეს, ოთხ კგ შაქარს და გაავსებდნენ More…
ღვინის საწყაო, თიხის ჭურჭელი, ასევე ჭურიდან ამოღებული ღვინის მოსაკავებელი. დორა ლეჩხუმსა და რაჭაში ღვინის უმთავრესი საზომი იყო. გამოირჩევა დახვეწილობით, გადმოსასხმელად მეტად მოხერხებული More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page