მჭადისა და პურის გამოსაცხობი. ქვის კეცების დამზადებას ძირითადად მისდევენ იმერეთში (სოფ. ბესიაური), გურიასა (სოფ. ვანი) და სამეგრელოში (სათანჯაოს მთის კარიერი). კეცისათვის საჭირო მადანი More…
ლიტონი ხისაგან გამოთლილი ვირის სასაპალნე (იხ. უნაგირი), ამზადებდნენ ფიცრებისგანაც, ტახტას ზოგჯერ ლითონის მრგვალ სახელურსაც უკეთებდნენ. საბა კეხს განმარტავს როგორც „შეუმზადებელ უნაგირს“. More…
ორიგინალური ტიპის სასმისი. კვანჩხას ამზადებდნენ როგორც ხისგან, ასევე ლითონისაგან. ესაა ორი, ცილინდრული ფორმის ერთმანეთზე მიტყუპებული პაწაწინა ქვევრები, რომელნიც შიდა ნახვრეტით უერთდებიან More…
გრძელი პერანგი. კვართი იყო როგორც სამღვდელო, ასევე სამეუფე. წარმოადგენდა ვიწრო სახელოებიან ტანსაცმელს. კვართისთვის იყენებდნენ სხვადასხვა სახის ქსოვილს. ქართული საეკლესიო ტრადიციით, ქრისტეს More…
(რაჭ.) - ნავისებური, დაბალქუსლიანი, სახელურიანი ხის ჭურჭელი, გამოიყენებოდა ღვინის სასმისად. უმეტესად კვატუში დაჭრელებულია, ამოღარული ზოლებითა და ტეხილი ხაზებით. გავრცელებული იყო დასავლეთ More…
მწიფე ტყემლის წვენი, რომელსაც დუღილით შეასქელებენ და ხმარობენ, როგორც საჭმელად, ასევე შეჭამანდის შესაკმაზავად. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic More…
(იმერ.) - თიხის პატარა ქოთანი ლობიოს სადუღებლად. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das ethnographisce More…
(იმერ.) - იგივე ყურის, კუთხის ქვა, გამოყვანილი სწორად, ამ ქვის სისწორის მიხედვით, იგებოდა მთელი კედელი, ლეჩხუმში „მუხუროს“ უწოდებენ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული More…
(მგრ.) - ახლად ამოყვანილი უმარილო ყველი. აღმ. საქართველოს მთიანეთში ასეთ ყველს „კუშკანას“ უწოდებენ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of More…
(იმერ.) - ჭურისთავის საფარებელი აყალო მიწის საგლესი ხის პატარა ურო (იხ. საგოზელა). See also: საგოზელა, კვეჭო =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic More…
პატარა ჩაქუჩი, ზოგჯერ ერთსახოვანი და ზოგჯერ განსხვავებული თავების მქონე. გამოიყენებოდა ხელოსნობაში. ჰქონდა სხვადასხვა ფუნქცია. ძველ ქართულ წერილობით ძეგლებში კვერი ნიშნავს „საგვემელ More…
(თუშ.) - მრგვალი ფორმის პური, რომელსაც შუაგულში ჩარჭობილი ჰქონდა მიტკლის ნაკუწშებშებმული პატარა ჯოხი, ამ კვერებს თუშეთში ურიგებდნენ იმ მხედრებს, რომლებიც მიცვალებულთა სულების სახელზე More…
სარიტუალო კვერი, რომელსაც წნავდნენ სულგუნის ძაფებისაგან. შემკული იყო სხვადასხვა სახის მოტივით. ძირითადად გავრცელებული იყო სამეგრელოს მეჯოგე-მესაქონლეებს შორის. მასში გამოხატულია More…
მცირე ზომის კვერი, ჩაქუჩის იდენტურია. მესპილენძე ხელოსნის აუცილებელი ხელსაწყო. კვერი ორნაირია: მაღალთავიანი და დაბალთავიანი. იციან რისთვის რომელი კვერი იხმარება. რკინის ჩაქუჩთან ერთად More…
(ზ.რაჭ.) - ხის პატარა ურო, ოთხკუთხედთავიანი, რომელსაც სცემენ ლეკურაზე (იხ. ლეკურა) და ხდიან ყავარს. ლიტ.: მსშხი, ტ. II. 1981 See also: ლეკურა =ქართული მატერიალური კულტურის More…
ურმის ხელნას საბრუნავ ნაწილში ჩაყრილი ორი მრგვალი ჯოხი, რომლებიც ღერძს წაცურებისაგან იცავს. ლიტ.: მ. გეგეშიძე, ქართული ხალხური ტრანსპორტი, 1956. =ქართული მატერიალური კულტურის More…
რკინა-ფოლადის ნაჭერი, რომელიც ტალზე ჩამორტყმისას გაყრის ნაპერწკლებს და აანთებს აბედს (იხ.) See also: აბედს =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic More…
მარცვლეულის საწყაო ლეჩხუმსა და სვანეთში. ლეჩხუმში ის 2,5 ფუთს იტევდა, რაც დამრგვალებულად 40 კგ-ს შეადგენდა, სვანეთში კი - 2 ფუთს (32,7 კგ). სვანეთში კვიდოლას, რომელსაც ქუფსაც უწოდებენ, More…
პატარა, დაუვარგებელი ნაყოფი (მაგ., კვიჟი ბია//კომში, იმერ. კვიჟი ტარო). =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture More…
თითისტარის მამოძრავებელი ქვის ან თიხის მრგვალი და შუაში გახვრეტილი საგანი, რომელიც წამოცმულია თითისტარზე. კაცობრიობის ერთი უძველესი გამოგონებათაგანი. საქართველოს არქეოლოგიურ ძეგლებში More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page