სანაყავი სხვადასხვა ნივთიერებისთვის. ხის, რკინის, სპილენძის ქვიჯები ფართოდ იყო გავრცელებული მოსახლეობაში. იხმარებოდა როგორც საოჯახო საქმიანობაში მწვანილეულ-სუნელებლების დასანაყავად, ასევე More…
(მთიულ.) შვინდის ხის ორკაპი ჯოხი. ხვნის დროს მეხრე გუთნის - „წერწენას“//წეწენას დააწვება ქიბორჯის ორკაპით და ამით არეგულირებს ხვნის პროცესს. გ. ჩიტაიას თვალსაზრისით სახვნელი იარაღის More…
თიხის ოვალური ფორმისა და სხვადასხვა ტევადობის თიხის ჭურჭელი, რომელიც ფართოდ გამოიყენებოდა სამეურნეო და საოჯახო სფეროში. ერთსახოვანი, მაგრამ ტევადობით განსხვავებული ქილები, მზადდება More…
ყველის შესანახი დიდი ზომის თიხის ჭურჭელი. საარაგვო ქილა მზადდებოდა ქსნის ხეობის სოფ. ცხავატში, მასზე განსაკუთრებული მოთხოვნა იყო საარაგვოში (სახელწოდებაც აქედან მოდის). საარაგვო ქილას პირიც More…
წყლის მარაგისთვის განკუთვნილი დიდი ზომის თიხის ჭურჭელი. იგი მზადდებოდა ქსნის ხეობის სოფ. ცხავატში. სანამ წყალს გაიყვანდნენ, თბილისში მასზე დიდი მოთხოვნილება იყო. განსაკუთრებით ხელოსანთა More…
აქ: გულის ქინძისთავი წარმოადგენს ერთ-ერთ ყველაზე გავრცელებულ სამკაულს, რომელსაც ქალები ხმარობენ. გულის ქინძისთავს აკეთებენ ოქროს, ვერცხლისა და პლატინისაგან, აგრეთვე სხვადასხვა ძვირფასი და More…
ჯაჭვის პერანგის ნაირსახეობა. ქირაფქა ჯაჭვის თითოეული რგოლი (ჭიკუ) „არს მობრტყე, ფარეშოვანი, რბილ-ბასრი და უფრორე ბასრი, გადაგრეხით ადვილად გასატეხელი“(საბა). “ქირაფქა ჯაჭვის“ ნიმუშები More…
საწვრილმანოთა შესანახი, ხელზე სატარებელი, უბეში ჩასადები ან ქამარზე ჩამოსაკიდებელი. აკეთებდნენ ტყავისა და ნაჭრისაგან. რთავდნენ სხვადასხვა ორნამენტით, ოქრომკედით, ფერადი მძივებით, More…
(ფშ. ხევს.) - ფართოპირიანი ხის კოვზი. სხვადასხვა სიდიდისა და მოყვანილობის. იყო ქიტი სადოვე, კალტის მოსაყვანი, სახაჭოე, ნაღების მოსახდელი. პატარა ქიტს „ქიტურასა“ და „ცუტუნას“ უწოდებენ. More…
(ხევს.) - ხის მრგვალთავიანი, საწვნე კოვზი. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das ethnographisce Lexikon More…
არფის ტიპის სიმებიანი საკრავი. ბიბლიურ მეფე დავითს სულიერი მღელვარების ჟამს უყვარდა ქნარის ჰანგების მოსმენა. ეს ვითარება აისახა ბაგრატიონების გერბის სიმბოლიკაში, რომლებიც თავს დავითის More…
ქობაჩი სოფელია ლეკეთში, სადაც ამზადებდნენ საუკეთესო ხარისხის საჩოხე შალს. ფართო გამოყენება ჰქონდა საქართველოში. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic More…
სარეცხის საცემი სატყეპელა ჯოხი, რომელსაც ერთი მხარე დაჭდეული აქვს. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = More…
ერბოში მოზელილი დიდი პური. მის მოსამზადებლად საჭირო იყო 12-14კგ ფქვილი, 1 ლიტრა ერბო სჭირდებოდა. ვაჟის ოჯახის მიერ ქალის დანიშვნისათვის განკუთვნილ ძღვენს წარმოადგენდა. ლიტ.: ნ. More…
კრამიტის მოსაჭრელი ყალიბი. ქობუნას ერთი ბოლო ვიწროა, მეორე გაფართოებული. ვიწროს შუაში პატარა წვერი აქვს გამოთლილი, ფართო ბოლოს კი მრგვალად მოყვანილი ტარი. ყალიბში ჩამოსხმულ, More…
საოჯახო თიხის ჭურჭელი. მოხმარება-დანიშნულების მიხედვით არჩევენ: სარძევეს, საწველელს (უყურო, ტუჩიანი, ორყურა), ყველის ამოსაყვანს, ყველის შესანახს, საჭმლის მოსამზადებელს, საჭმლის წასაღებს და More…
ფელუკას ტიპის, მხოლოდ უფრო დიდი ზომის ნავი, სატვირთო და სათევზაო დანიშნულებისათვის. გავრცელებული იყო ლაზეთში. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic More…
(სვან.) - სახლის მფარველის სახელზე გამართული ლოცვა-ვედრება, რომელსაც ქალები მართავდნენ კაცების ფარულად. ქორა ლიმზირის შესრულების დროს ლემზირებს სწირავდნენ მეზირს და კერასაც. ამ More…
შენობის ნაწილი, მისი ზედა სართული, შესაძლებელია დღევანდელი მანსარდის ტიპის, სადაც ძირითადად ზაფხულში ცხოვრობდნენ. ივ. ჯავახიშვილის მოსაზრებით, ქორი, ქორედი ასევე შესაძლებელია ყოფილიყო More…
ხევსურული სადიაცოს ფარაგის ქვეშ ჩასაფენი, ყელსადები. მასალად გამოიყენებოდა როგორც ადგილობრივად მოქსოვილი შალის - (ტოლი), ისე ბამბის ქსოვილებიც. ქალის ყელის მხოლოდ წინა ნაწილის დამფარავი ეს More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page