ლეიბისა და ქვეშაგების ზოგადი სახელი ძველ საქართველოში. აკეთებდნენ ტყავისა და ნაჭრისაგან. უმთავრესად გატენილი იყო წმინდა თივით. ე. ნ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული More…
მეტყავე, ტყავის დამამუშავებელი ხელოსანი. საქართველოს ეკონომიკურმა მდგომარეობამ და გეოგრაფიულმა გარემომ შექმნა მესაქონლეობის განვითარებისთვის საუკეთესო პირობები, რამაც ხელი შეუწყო დიდი More…
ადგილი, სადაც წარმოებდა ტყავის დამუშავება. საქართველოს დაბა-ქალაქებში თითქმის ყველგან იყო გამართული ტყავის დამუშავების ასეთი ცენტრები, მაგრამ საყოველთაო სახელი ჰქონდა მოხვეჭილი თბილისურ More…
სახელდახელო ნაგებობა, რომელსაც რძის ნაწარმის შესანახად რამდენიმე ოჯახი ერთად აგებდა მთაში. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the More…
ქართული ვადაჯვრიანი ხმალი. არსებობს ამ ტერმინის წარმომავლობის სხვადასხვა ვარიანტები. ერთ-ერთი ვერსიით „დავითფერულის“ ხმალს, დიდ ქართველ მეფეს დავით აღმაშენებელს უკავშირებენ. Mმეორე ვერსიით More…
ზოგადი სახელია სანახელაო და საოსტატო ხელობისათვის მისადაგებული სამუშაო მაგიდისა, რომელსაც აქვს უჯრები მასალისა და სახელოსნო იარაღის შესანახად. დაზგის განვითარებულ სახეობას წარმოადგენს More…
(აჭარ. გურ.) - ხალხური საკეტის ტიპი. იხმარება კარების, ნალიის, ბეღლისა და სხვათა დასაკეტად. აკეთებდნენ ხისგან, შედგება ოთხი ნაწილისგან: კბილები, გასაღები, ურდული და ფიცარი, რომელზედაც More…
(თუშ.) - ერთგვარი საჭმელია. თუშები უმარილო ხაჭოს ორიოდე დღე თბილ ადგილას შეინახავენ, რათა ჩახურდეს. შემდეგ ჩახურებულ ხაჭოს მარილს მოაყრიან, ტაფაზე ერბოს დაადნობენ, შიგ ჩაყრიან და More…
დასარტყამი საკრავი. გავრცელებული იყო საქართველოს ბარში, თუშეთში, სამეგრელოსა და რაჭაში. სხვადასხვა რეგიონში საკრავებს შორის განსხვავება არ არის. საკრავი წარმოადგენს რკალს, რომელსაც ცალ More…
(ხევი) - (აქ.) მაწოვარა. თუ ბავშვს დედის რძე არ ყოფნიდა, მაშინ ძროხის რძეს უმატებდნენ, რასაც მაწოვარას საშუალებით ახერხებდნენ. დალაი წარმოადგენს ძროხის გამხმარ ძუძუს, რომელიც წამოცმულია More…
ცეცხლსასროლი იარაღი. დამბაჩა ცეცხლსასროლი იარაღის განვითარების ისტორიაში ადგილს იმკვიდრებს XVI ს-დან, მაშინ როცა ხმარებაში შემოვიდა ე.წ. კაჟიანი ჩახმახები, რამაც საშუალება მისცა იარაღის More…
მუსიკოსთა ამქარი ისეთივე ორგანიზაცია იყო, როგორც ხელოსანთა. ამქარს ჰყავდა თავისი უსტაბაში. ის აწარმოებდა შეგირდის ოსტატად კურთხევას, ამქრობის//საღვთოს მოწყობას. სწავლის კურსის დასრულების More…
შესაწვავად შენახული ხორცი, რომელსაც მოაყრიან მარილს და ქილა//ქოთანში ჩადებენ (რბილი, სახინკლე, სამწვადე). ინახება თავისივე წვენში. განსაკუთრებით გავრცელებული იყო აღმოსავლეთ საქართველოს More…
საშუალო ან მცირე ზომის მჭრელი იარაღია. როგორც წესი, მხოლოდ ცალი მხარე აქვს ბასრი, მაგრამ ზოგჯერ ყუაც აქვს წვერთან ალესილი. დანა შეიძლება იყოს სწორი ან მოხრილი, წელსაკიდი ან ჯიბის დასაკეცი. More…
შედგება ორი ნაწილისაგან: ხის სახელურებისა და მოხრილი რკინის ტანისაგან. გამოიყენებოდა ხის კანის გასახდელად, სოლების სათლელად. გ. გ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული More…
ვენახის სასხლავი ნამგალივით ფართოპირიანი და ტანში გახრილი, უძველესი სავენახე იარაღი. უამრავი ნიმუშია აღმოჩენილი სასხლავი დანებისა არქეოლოგიურ ძეგლებზე, რაც დასტურია ვაზის კულტურის More…
სახლის აივნის ბოძებს შორის მოთავსებული ხერხით დაჭრელებული ხის ფიცარი. აივნის მორთულობა. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian More…
ხის ფიცრებისაგან შეკრული საფარი, რომელიც ეფარება ფანჯრებსა და კარებს ავდრიანობისას. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian More…
აბრეშუმის თხელი ქსოვილი. იქსოვებოდა ორ ან ოთხ დგიმიან ჰორიზონტალურ საქსოვ დაზგაზე - საფეიქროზე. ქსოვილის ქსელისთვის გამოყენებული იყო გასანთლული ან გახამებული შულოები, საზედაოსთვის More…
(სამცხ. ჯავახ.) - მიწისქვეშა დასახლება, ერთგვარი თავდასაცავი კომპლექსიმიწის ქვეშ. დარანში იყო ადამიანის საცხოვრებელი, სამეურნეო დანიშნულების სათავსები, საქონლის საბძელ-ბოსლები, რომლებიც More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page