მთიელთა საჭმელი. ხავიწის მოსამზადებლად გაადნობენ ერბოს, აადუღებენ, დააყრიან ფქვილს და ნელ-ნელა შეზელენ ერთმანეთში, სანამ კვლავ არ წამოდუღდება. შემდეგ გადმოდგამენ ცეცხლიდან. ცოტა რომ More…
საშამფურე, გულღრუიანი ნაჩვრეტებიანი თიხის ჭურჭელი.დადასტურებულია ლეჩხუმსა და სამეგრელოში. გამოიყენებოდა მწვადის შეწვისას შამფურის წვერების შესაყოფად. ხრათითის მეგრული სახელწოდება ბარჯგია. More…
კაკლის საბერტყი გრძელი ჯოხი. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das ethnographisce Lexikon der More…
ერთგვარი მოსასხამი, ეს პარსული ტერმინი ქართულ წერილობით ძეგლებში ჩნდება XVII საუკუნიდან. დროთა განმავლობაში ხალათი ოსმალთა და სპარსი მებატონეების წყალობის საგნად იქცა, რაც ქართველმა More…
იგივე დერგი, მოზრდილი თიხის ჭურჭელია. არის მოჭიქულიც და მოუჭიქავიც, დაჭრელებული ან დაუჭრელებელი; სახურავიანი ან უსახურავო. იხმარება ყველის შესანახად. მზადდება საჭურჭლე მიწისაგან, ამზადებენ More…
(ძვ.) - მატყლის უხეში ქსოვილისგან დამზადებული მოსასხამი. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das More…
ტყავის აბგა. ხალთა, როგორც ფქვილის გადასატანი ჭურჭელი მთელს საქართველოში იყო გავრცელებული. ხალთას ამზადებდნენ ცხვრის, თხისა და ხბოს ტყავისაგან. აქედან საუკეთესოა ხბოს ტყავის ხალთა, რომელიც More…
მხატვრულ-დეკორატიული ნაწარმი, რომელიც ხასიათდება მხატვრული ორნამენტებით. ხალიჩების წარმოება უძველესი დროიდანაა ცნობილი. ხელნაქსოვი ხალიჩებისათვის დამახასიათებელია მრავალფეროვანი ორნამენტული More…
(სამგრ.) - ბამბის ქსოვილი. იქსოვებოდა „საქსელოში“, ორდგიმში, ცალფა ან ორმაგი ძაფით. სიმინდის ან პურის ფქვილის ფიფინაში გახამებული ბამბის ძაფით. ძირითადად თეთრი ფერისა იყო. ქსოვდნენ More…
უყელო ფეხსაცმლის ძველქართული სახელწოდება, ყოველდღიური ჩასაცმელი, რომელიც იკვრებოდა თოკით. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the More…
ძროხების პატრონთა შეამხანაგება ჯერობით რძის საწველად. მაგალითად, იმ შემთხვევაში, თუ გაერთიანებული იყო ხუთი მეზობლის თითო ძროხა, თითოეული მონაწილე ოჯახის დიასახლისი ხუთი ძროხის ნაწველს More…
საბრძოლო იარაღი. დიდ ხანჯალს სატევარი ეწოდება. ხანჯალი შედგება ტარის, პირისა და ქარქაშისაგან, ხანჯლის ტარი უმეტეს შემთხვევაში დამზადებულია ძვლისაგან ან რქისაგან (ორი, ან სამი გობაკით). More…
კალოზე გამშრალი მოჭრილი აგურის-ალიზის დაწყობა-გაფენა. ახლად მოჭრილ, კარგად გამშრალ აგურს მეაგურეები დაახარავებდნენ.კალოზე, განსაზღვრული სიგრძის ადგილზე, რა სიგრძის ხარაიაც აქვთ ნავარაუდევი, More…
ქალისა და მამაკაცის აზიური ფეხსაცმელების (წუღა, ჩუსტი, მესტი, ქოში, ფლოსტი, ჩექმა, ქალამანი) მკერავ-ხელოსანი. ხარაზები იყვნენ როგორც სოფლებში, ისე ქალაქებში. ქალაქელ ხარაზებს ჰქონდათ თავისი More…
სამკაული ქალის. ამზადებდნენ ვერცხლის რამდენიმე ძეწკვის გრეხილისაგან. განსაკუთრებით ფასობდა სვანური ხარაილა. გარდა სვანეთისა, ხარაილას ჩრდილო კავკასიაშიც ამზადებდნენ სხვადასხვა ვარიაციით. More…
ცაცხვის ლაფნის შიდა ფენა. ხარალს სველ, ჭაობიან ადგილებში ალბობდნენ. 2-3 კვირის შემდეგ მიღებულ დაშლილ წვრილ ძაფებს „მუშს“ უწოდებდნენ. თუშეთში ძველად ამ ძაფებით მოქსოვილ კაბას „ხარალის კაბის“ More…
მეავეჯე ხითხურო, იყენებს მექანიკურ იარაღებსაც. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das ethnographisce More…
ერთგვარი სამეთუნეო ხის დანა, რომელიც გამოიყენება „სახელავზე“ მოზელილი თიხის ნაჭრებად დასაჭრელად. ხარკალით დაჭრის პროცესს ლეჩხუმში კალაპოტის გამოყვანა ეწოდება. კალაპოტს გურიასა და იმერეთში More…
ჭაჭის გამოსაწური სამეურნეო მანქანა. ივ. ჯავახიშვილის აზრით ტერმინი მომდინარეობს სიტყვა „ხრახნილისაგან“. ამ მანქანაში მთავარი დეტალია ბერა, რომელსაც აქვს ხრახნები და მისი მეშვეობით ხდება More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page