(ძვ.) - ჯავშან-საჭურვლის მნე, გამგებელი. აქედანაა გვარი „ჯაბადარი“. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = More…
არსენალი, საჯაბადრო, სადაც ამზადებდნენ თოფისწამალს, ტყვიას, თოფს, ზარბაზანს. აქედანაა გვარი ჯაბადარი - ზედამხედველი ჯაბახანისა. საქართველოში, კერძოდ, თბილისში ერთ-ერთი უკანასკნელი ჯაბახანა More…
გულმკერდის საცავი იარაღი. სულხან-საბას განმარტებით, „ჯავშანი არს აბჯარი რკინისა, ტანსაცვამი ჯაჭვი“ და ჩამოთვლის ჯაჭვის პერანგების (იხ. ჯაჭვის პერანგი) ნაირსახეობებს. ბოლოში კი აღნიშნავს More…
სამშენებლო საქმეში სიმძიმეების მაღლა ასატანი ხელსაწყო. ფეოდალური ხანის მასალებში ასეთ ტექნიკურ მანქანას „აზარმაცი“ ეწოდება. ე.ნ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული More…
ტყავის საბელი, რომლის საშუალებითაც სახვნელი უღელზე იყო მიბმული. ლიტ.: გ. ჯალაბაძე, მემინდვრეობის კულტურა აღმოსავლეთ საქართველოში, 1986. თ. გ. See also: სახვნიელი ◊ More…
მუსლიმანთა სალოცავი შენობა. საქართველოში საუკეთესო ჯამეები აშენებულია აჭარაში. ერთ-ერთი მათგანი ექსპონირებულია თბილისში, ღია ცის ქვეშ მუზეუმში და ქართულ ხითხუროობის უნიკუმს წარმოადგენს. More…
ყოველდღიურად სახმარი ჭურჭლის უძველესი სახეობა, რომელიც გამოიყენებოდა სხვადასხვა დანიშნულებისათვის. ჯამები მზადდებოდა ხისგან, თიხისა და ძვირფასი მეტალებისაგან. ჯამი არის ღრმა, პირგადაშლილი, More…
იჭედებოდა სპილენძის ერთი, იშვიათად ორი ფირფიტისაგან ცივად კვერვის წესით; მასში გამოყენებულია გადაკერების სხვადასხვა ხერხი. სპილენძის ჯამი უმეტესად ქუსლიანია. აქვს დაბალი ან მაღალი, სწორი ან More…
ხის ჭურჭლის ნაირსახეობა. საბას განმარტებით, ჯამი „წნოანთა“ ზოგადი სახელია და აერთიანებს შემდეგ სახეებს: ბადია, ლოდაკი, უსკურა, პინაკი, ფილჯამი. ეთნოგრაფიულ ყოფაში ხის ჯამების სახეობანი More…
წნელისგან დაწნული გოდრისებური ჭურჭელი, რომელიც ნახევარს ზემოთ მოწნული არ იყო და მხოლოდ წნელის საყრდენი მხრები იყო თავგადაქობილი იმისათვის, რომ სხვადასხვა ზომის შეშა და ჯირკები კარგად More…
მატყლის ბამბის დასართავ-დასაძახი. ჯარის მთავარ ნაწილს შეადგენდა ფრთიანი ბორბალი, მორგვი, მასზე წამოდებული იყო ლამბი. ძაფის სართავ-საძახი თითისტარი - ჯარა-ტარი ბორბლის წინ გარდიგარდმო More…
პრიმიტიული საცხოვრებელი სახლის ტიპი სამეგრელოში. ფაცხისაგან (იხ.) განსხვავებით ჯარგვალის კედლები ნაგები იყო გრძელი გაჩორკნილი ძელებით, იყო ოთხკუთხედი ფორმისა, მიწურიატაკიანი და More…
ტყავის მოსაქნელი იარაღი. ხმარობდნენ ჭონები. წარმოადგენს რკინის, ოთხკუთხა მოყვანილობის, სამგვერდა ნივთს. ერთი მხარე შიგნით ნამგალივით აქვს მოხრილი, ჯაფა გვერდებით ჩაჯდება სვეტში. ნამგალივით More…
სხვადასხვა ფუნქციის მქონე ნივთი რომელიც ფართოდ გამოიყენებოდა სამეურნეო საქმიანობაში. კერძოდ, პირუტყვის დასაბმელად, მძიმე საგნის გადასატანად, ტყიდან მორების გამოსაზიდად, გუთნის ყელის More…
აღმ. საქართველოს სხვადასხვა რეგიონში, ეთნოგრაფიულ სინამდვილეში, დადასტურებულია ფაქტები: ყელზე ჯაჭვით მლოცველი ტაძარს ხოხვით სამჯერ შემოუვლის, მას ღვთის წინაშე აღთქმა აქვს დადებული, ერთი More…
ადამიანთა დასაბორკილებელი-დასაბმელი საშუალება. ქართველ ფეოდალთა სადამსჯელო სისტემაში დამნაშავეთა ჯაჭვით დაბმა ფართოდ გავრცელებულ ადმინისტრაციულ სასჯელს წარმოადგენდა. ე.ნ. More…
მეომრის თავდასაცავი აღკაზმულობა. ჯაჭვის პერანგში რგოლის - „ჭიკუს“ თავების შეკვრის წესით გამოიყოფა სამი მთავარი ჯგუფი: „ფარეშიანი“ (ანუ თავები შეკრულია რკინის მანჭვალით), „უფარეშო“, ანუ More…
აბრეშუმნარევი ზოლებიანი ქსოვილი (უფრო მუთაქებისათვის), წმინდად ნაქსოვი. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page