«ანგელოზმან ლოდი გარდააგორვა, უფალი გამოვიდა სამარისაგან. ვითარცა იხილა მან ანგელოზმან უფალი, რამეთუ გამოვიდა კარსა თანა მის სამარისასა, დავარდა და თაყუანის-სცა უფალსა მას თჳსსა და იწყო More…
ელია წინასწარმეტყველის სიტყვა მთავარანგელოზი მიქაელის მიმართ: «დაღაცათუ კაცი ვარ, არამედ შენსა უფროჲს ვარ, რამეთუ შენ დაგბადა ღმერთმან ზრახვითა სულისა მისისაჲთა, ხოლო მე მარჯუენითა თჳსითა More…
მათი შექმნისა და დაცემის მიზეზნი: „რამეთუ არა კმა ეყო კეთილის-მყოფელსა მას აღძრვაჲ კეთილთა მათ თჳსთაჲ, არამედ ჯერ იჩინა განფენაჲ მადლთაჲ, რაჲთა მრავალთა მიჰმადლოს (და ესე არს უმეტჱსი More…
(ἄνθρωποЅ ადამიანი; μορφή სახე, ფორმა) ბიბლიური გამონათქვამები, რომელნიც სიმბოლური სახეებით, ადამიანურ საქმეთა მსგავსად, ღმრთის ქმედებებს აღწერენ (მაგ.: ღმერთმა იხილა, უწოდა, მოისმინა, თქვა More…
მწვალებლები, რომელთაც წმიდა სამების შესახებ გამოცხადებით მოცემული სწავლება არასაკმარისად მიიჩნიეს. მიღებული ჰქონდათ რა სამეცნიერო განათლება და მიჩვეულნი იყვნენ რა ყველა საკითხის გონებრივი More…
«თუ ვინ იყო მიზეზ და დასაბამ საგალობელთა მოპოვნებისა და მიმოგდებით თქუმისა, თქუმულ არს, ვითარმედ ეგნატი ღმერთშემოსილი და მოწამე, რამეთუ მან მისცა პირველად ანტიოქელთა წესი ესე მიმოგდებით More…
«ყოვლითავე ემსგავსოს მაცთური იგი ძესა მას ღმრთისასა. აწ ლომ ქრისტე ითქუმის, და ითქუმის ლომ ანტიქრისტეცა; გამოჩნდა კრავად ქრისტე და იგიცა ეგრევე სახედ გამოჩნდეს ვითარცა კრავი და შინაგან იყოს More…
კრება (არსენი საფარელი, განყოფისათჳს ქართველთა და სომეხთა, ტექსტი კრიტიკულად დაადგინა, გამოკვლევა და კომენტარები დაურთო ზაზა ალექსიძემ, თბ., 1980.) =რუხაძე, გრიგოლ საღმრთისმეტყველო More…
(დაახ. 315-390) – მწვალებელი. სირიის ზღვისპირეთში ლაოდიკიის ეკლესიის მეთაური იყო, თავიდან არიოზელთა წინააღმდეგ მართლმადიდებლობას მედგრად იცავდა, ხოლო შემდეგ ახალი ერესის მამამთავარი გახდა. More…
(άπορία) გადაუწყვეტელი წინააღმდეგობა =რუხაძე, გრიგოლ საღმრთისმეტყველო ლექსიკონი-ცნობარი / გრიგოლ რუხაძე ; რედ. გვანცა კოპლატაძე. - მე-2 გამოცემა. - თბ. : საქ. საპატრიარქოს გამ-ბა, More…
„მსგავსებისაგან ბუნებისა ღმრთისა, ესე იგი არს არსებისაგან მისისა, არა საცნაურ არს ღმერთი, არცა იცნობების, თუ რაჲ არს. რომელი შეუძლებელ არს ყოველთა დაბადებულთაგან, ხილულთა და უხილავთა, More…
ღმერთი სამყაროს მიმართ ერთდროულად ტრანსცენდენტურიც (მიღმური) არის და იმანენტურიც (შინაგანი), ამიტომ არსებობს ურთიერთდაკავშირებული ორი გზა ღმრთისმეტყველებისა: აპოფატიკური (გზა უარყოფისა) და More…
(250-336)–არიოზობის ერესიარქი. არიოზობის (და არა «არიანობის») დოქტრინის არსი შემდეგში მდგომარეობს: ძე ღმრთისა საუკუნო არ არის. მამა ღმერთმა მისი დაბადების აუცილებლობა მაშინ იგრძნო, როცა More…
(ούσία; сущность) იგივეა, რაც არსი, ბუნება. ეს ტერმინი ფილოსოფიური აზრით პირველად პლატონმა გამოიყენა და მისით აღნიშნავდა „ყოფიერებას“ (тό ϵίνάι) ან „მყოფს“ (тόὂυ), „არსებულს“. „არსება არის More…
ცნება ჰიპოსტასი წარმოქმნილია ზმნებისგან: „საფუძვლად დადება“, „არსებობა“; მისი შინაარსი არა მხოლოდ ისე მოიაზრება, როგორი მნიშვნელობაც მან გვიანდელ ქრისტიანულ ღმრთისმეტყველებაში შეიძინა More…
(ούσία; substantia; сущность) არსება, ბუნება. ის, რაც საერთო, ანუ გამაერთიანებელია ერთგვარი საგნების ან ინდივიდებისა. =რუხაძე, გრიგოლ საღმრთისმეტყველო ლექსიკონი-ცნობარი / გრიგოლ More…
ღმრთის არსისა და ენერგიის ცნებათა განსასხვავებლად წარმოვადგენთ წმ. გრიგოლ პალამას სწავლების ძირითად დებულებებს: 1. ღმრთის არსი და არსობრივი ენერგია «განსხვავდებიან გარეშე სხვადასხვაობისა». More…