„გრწმენინ ღმრთისაჲ ყოფად ერთად დასაბამად დაუსაბამოდ სამითა გუამოვნებითა: ღმერთი, სიტყუაჲ და სული. ერთი სამობით ღმერთი: მამაჲ და ძე და სული წმიდაჲ, სამგუამოვანი ერთღმრთეებაჲ, რომელთა არცა More…
„აწ რამეთუ გუქონან წინაწარმეტყუელნი, სარწმუნოებაჲ ჩუენ შორის იყავნ და დაეცნედ, რომელნი-იგი დაეცემიან უმეცრებით, რამეთუ ჰნებავს“ (კლარჯული მრავალთავი, ტექსტი გამოსაცემად მოამზადა და More…
კაცი შურითა „ეშმაკისაჲთა სცთა და ღმრთისა მცნებასა გარდამავალ იქმნა, საშჯელსა შევარდა სიკუდილისასა“, რისთვისაც ადამის მთელი შთამომავლობა მის თანანადებს დაემონა და სასჯელის ზღვევა ყველას More…
„დედისა ჩუენისა მოძღურებასა შეუდგეთ, რომელ არს მართლმადიდებელი წმიდაჲ კათოლიკე ეკლესიაჲ“ (სინური მრავალთავი 864 წლისა, სასტამბოდ მოამზადეს ძველი ქართული ენის კათედრის წევრებმა აკაკი შანიძის More…
(δημινργόϛ) გნოსტიკოსთა სწავლებით, მატერიასთან შერწყმული ერთ-ერთი ეონი, რომელიც ხილული სამყაროს შემოქმედი გახდა. =რუხაძე, გრიგოლ საღმრთისმეტყველო ლექსიკონი-ცნობარი / გრიგოლ რუხაძე ; More…
სწავლება ბოროტ სულთა შესახებ. =რუხაძე, გრიგოლ საღმრთისმეტყველო ლექსიკონი-ცნობარი / გრიგოლ რუხაძე ; რედ. გვანცა კოპლატაძე. - მე-2 გამოცემა. - თბ. : საქ. საპატრიარქოს გამ-ბა, 2013 More…
სომხებმა დვინში მონოფიზიტური საეკლესიო კრება პირველად – 506, მეორედ – 551, ხოლო მესამე 554 წელს მოიწვიეს (არსენი საფარელი, განყოფისათჳს ქართველთა და სომეხთა, ტექსტი კრიტიკულად დაადგინა, More…
კაპადოკიელი წმ. მამები ღმრთისმეტყველების სფეროში დიალექტიკისა და ლოგიკის გამოყენების შესაძლებლობას უკიდურესი სიფრთხილითა და კორექტულობით ეკიდებოდნენ: ერთი მხრივ, ისინი ღმრთისმეტყველთათვის More…
ოთხი სახარების კრებული, რომელიც II ს-ში ერეტიკოსმა ტატიანემ შეადგინა. ეს დიატესარონი თავის დროზე ღირ. ეფრემ ასურმა (IV ს.) განმარტა. მისით სარგებლობის აქტიური მოწინააღმდეგე იყო ნეტ. More…
მონარქიანული, ანუ ანტიტრინიტარული მიმართულების მწვალებლები. წარმოიქმნენ II ს-ში. დინამისტური მონარქიანობის წარმომადგენლები ალექსანდრიიდან იყვნენ: თეოდოტე დაბაღი, თეოდოტე მეკერმე და More…
მწვალებელი. ნათესავით სირიელი. თავიდან მანიქეველობას, მაკედონიუსელობასა და აპოლინარიზმს ებრძოდა, მაგრამ თვით „სხუასა შთავარდა სნეულებასა, რამეთუ მოიგონა და დაწერა, ვითარმედ თჳსაგან სხუაჲ ძე More…
(ორნებიანობა) –„ორთაგან ნებათა ერთი შეერთებული ნებაჲ თქუმად ყოვლითურთ შეუძლებელ არს ქრისტესთჳს. ამისთჳს ჭეშმარიტებითა მით მართლმადიდებლობისაჲთა აღვიარებთ ერთსა შინა გუამსა ქრისტესსა ორთა More…
(გარდ. 454 წ.)– მონოფიზიტური მწვალებლობის ერთ-ერთი ლიდერი. იყო ალექსანდრიის პატრიარქი 444 წლიდან. 451 წელს ქალკედონის კრებამ განკვეთა (არსენი საფარელი, განყოფისათჳს ქართველთა და სომეხთა, More…
(ორბუნებიანობა)„შეერთებაჲ გუამისაჲ იქმნა, ხოლო ბუნებათა თჳთებაჲ არა შეირია. ვინაჲთგან უკუე ბუნებანი განწესებულად არიან, განწესებულ არიან საქმენიცა, რამეთუ არა არს ბუნებაჲ უსაქმოჲ. აწ უკუე More…
სარწმუნოებრივი კანონი; ეკლესიის უცილობელი დებულება. ტერმინი მომდინარეობს ბერძნული სიტყვიდან – δοκείν, რაც ფიქრს, ვარაუდს, მიჩნევას ნიშნავს. ქრისტიანული თვალსაზრისით კი მასში მტკიცე რწმენა, More…
სარწმუნოების გარეშე მტკიცე ზნეობრიობა არ არსებობს. ამასთანავე, როგორც დოგმატური ცნობიერების დაზიანებას შეუძლია გამოიწვიოს ზნეობრივი ცხოვრების წესის მოშლა, ასევე ზნეობრივი ცხოვრების More…
მოციქულთა თანამედროვე ერეტიკოსები, რომელთა სახელწოდება წარმოსდგება ბერძნული სიტყვიდან დოკევწ (მგონია, ვვარაუდობ). აღმოსავლური წარმართული შეხედულებების გავლენით, ისინი მატერიას ბოროტებად More…
ბიბლიური თხრობა სამყაროს შექმნის შესახებ იწყება სიტყვებით: დასაბამად ქმნა ღმერთმან ცაჲ და ქუეყანა (შესქ. 1,1). დასაბამი მიანიშნებს იმ გაელვებაზე, რომელშიც სულიერი და ნივთიერი სამყარო More…
(dualis – ორობა) ეს არის ფილოსოფიური სწავლება, რომელიც მიიჩნევს, რომ ყოველივეს საფუძველი თანასწორუფლებიანი, ერთმანეთზე დაუყვანელი ორი დასაბამია: იდეალური და მატერიალური. დუალიზმის ტიპური More…