ძალა, სიმტკიცე, «გარე-მოზღუდვილი»; «გარე-მოცვული»: =„რაჲ არს ს ი მ ა გ რ ჱ მათი და სიმტკიცე?“ O, ივდ. 5,3; „განიბნინეს... ს ი მ ა გ რ ე თ ა ჴევნებისათა“ ვრდ. 88,5; „აღიღო დავით ს ი მ ა გ რ More…
სიჩქარე: =„მალენი ფერჴითა მათითა, ვითარცა ქურციკნი ს ი მ ა ლ ი თ ა“ M, I ნშტ. 12,8; „არაოდეს დაშურენ იგინი ს ი მ ა ლ ი თ ა“ ბ. კეს. -ექუს. დღ. 15,22. See also: მალე =აბულაძე ილია; More…
ცოლის მამა: =„იგი იყო სიმამრი კაჲაფაჲსა“ ი. 18,13; „მოსე მწყსიდა ცხოვართა იოთორ ს ი მ ა მ რ ი ს ა თჳსისათა“ O, გამოსლ. 3,1; „მეცნიერ იყვნეს აბუშარბისა, რომელი იყო სიმამრი მამისა იოვანესი“ More…
ვერაგობა, ცბიერება: =„კაკაბი მზაკუვარ არს და მოშურნე, და ს ი მ ა ნ ქ ნ ი თ შეეწევინ იგი მონადირეთა ნადირობასა“ ბ. კეს.-ექუს. დღ. 112,21. =აბულაძე ილია; „ძველი ქართული ენის ლექსიკონი“ More…
უბრალოება: =„ნუმცა ვინ შეატყუებს ს ი მ ა რ ტ ი ვ ე ს ა თქუმულისა და სულიერისასა თქუმულსა თანა მეტსმეტყუელთასა, რომელნი სიბრძნის-მეტყუელებენ ცისათჳს“ ბ. კეს. -ექუს. დღ. 50,6; „მოასწავებს... More…
წარმატება; ხერხი, ღონისძიება: =„აურაცხელ არიან საქმენი ჴელთანი ყოფასა მას მათსა შინა, ვითარცა-იგი აღიღებს და დასდებს მსგავსად საქმისა მის მათისა ყოველსა შინა ხუროვებასა ს ი მ ა რ ჯ ჳ თ... More…
მაღლობი: =„სივრცე და სიგრძე, ს ი მ ა ღ ლ ე და სიღრმე“ ეფეს. 3,18; „აღვედ მე ს ი მ ა ღ ლ ე ს ა მთათასა“ I, ეს. 37,24; „რომლისაჲ იყო ს ი მ ა ღ ლ ჱ ვითარცა ნაძჳსაჲ“ O, ამოს 2,9; „აღფრინდე ს ი More…
გარჯა, შრომა, დაღლა: =„ს ი მ ა შ უ რ ა ლ ი ს ა თ ჳ ს მისისა მოართუეს მას მცირედ ღჳნოჲ სადგურად მისა“ მ. ცხ. 427r. See also: მაშურალ-ი =აბულაძე ილია; „ძველი ქართული ენის ლექსიკონი“ More…
«მაძღრივ»: =„ჭამეთ ცმელი ს ი მ ა ძ ღ რ ე დ“, pb.,― „ჭამდით ჴორცსა მ ა ძ ღ რ ი ვ“ O, ეზეკ. 39,19. See also: მაძღარ-ი =აბულაძე ილია; „ძველი ქართული ენის ლექსიკონი“ (მასალები); More…
წამახულობა: =„ს ი მ ა ხ ჳ ლ ი თ ა მით ფხისაჲთა (მარცულისაჲთა) გარე-წარიჴადის ვნებაჲ“ ბ.-კეს.-ექუს. დღ. 67,1. See also: მახჳლ-ი =აბულაძე ილია; „ძველი ქართული ენის ლექსიკონი“ More…
მორჩილება, შეჭირვება, თავმდაბლობა: =„მოჰხედა ს ი მ დ ა ბ ლ ე ს ა ზედა მჴევლისა თჳსისასა“ DE, ლ. 1,48; „იხილე ს ი მ დ ა ბ ლ ე ჩემი მტერთა ჩემთაგან“ ფს. 91,4; „შეისმინა უფალმან ს ი მ დ ა ბ ლ More…
«სიდიდე», სიდიადე, ქონება, შენაძენი, «ძალი», პატივი: =„ს ი მ დ ი დ რ ი ს ა (ს ი დ ი დ ი ს ა Ⴂ) მისისაჲ (უფლისაჲ) არა არს დასასრულ“ ფს. 144,3; „ცნობილი შორის ს ი მ დ ი დ რ ე ს ა და More…
სიცუდე, უვარგისობა: =„ვითარ არა ს ი მ ე დ გ რ ე არს გონებისა უჴმარისა, რომელსა… ეშინის მარხვისაგან?“ მრთ. S, ოქრ-მარხ. და იონ. 109,3; „არა იცოდეს ს ი მ ე დ გ რ ე მისი (ჯორისაჲ) და More…
სიწითლე: =„ს ი მ ე წ ა მ უ ლ ე სამოსლისა მისისაჲ ბოსორით გამო“ I, ეს. 63,1; „განაცხრობნ თუალთა ხილვაჲ ყუავილთა მისთა ს ი მ ე წ ა მ უ ლ ი ს ა ჲ ლიმ. 1,11. See also: მეწამულ-ი =აბულაძე More…
მეთაურობა: =„აქუნდა მჴედრობისა რომელიმე ს ი მ თ ა ვ რ ჱ“ საკ. წიგ. II 145,19. See also: მთავარ-ი =აბულაძე ილია; „ძველი ქართული ენის ლექსიკონი“ (მასალები); გამომცემლობა „მეცნიერება“; More…
სიმთვრალე, ლოთობა: =„რომელნი ჰსუამთ ღჳნოსა ს ი მ თ რ ვ ა ლ ე დ“ Ο, იოვ 1,5; „არცა ს ი მ თ რ ვ ა ლ ი თ ა, რომლისაგან არს მრუშებაჲ და სიბილწჱ“ გრ. ნაზ.-შობ. 294,39. See also: მთრვალ-ი More…
სემეიოგრაფი, სიმიოგრაფი: =„იყვნეს იგინი ს ი მ ი ა ჲ თ-მ წ ე რ ა ლ ნ ი“ რიფს. 170,38. See also: მწერალ-ი =აბულაძე ილია; „ძველი ქართული ენის ლექსიკონი“ (მასალები); გამომცემლობა More…
სიღარიბე, სიღატაკე: =„ნუ ჴშირად იკითხავ ს ი მ კ ო დ ვ ე ს ა მისსა“ მრთ. D, ოქრ.-პეტრე და ელია, 321; „ს ი მ კ ო დ ო ვ ნ ი ს ე ბ რ ჩემისა“. M, I ნშტ. 22,14; „სალმობაჲ და ს ი მ კ ო დ ვ ე... More…
to main page 
top of page