(telos მიზანი და logos სიტყვა, მოძღვრება) ფილოს-ში მოძღვრება, რ-აც ბუნებაში არსებული მიზანშეწონილობის/ჰა- რმონიის/ ახსნა მიზნის წარმოდგენიდან გამოჰყავს და ბუნების გაგებაში ად-ნისაგან More…
(temperamentum თანაზომიერი ნარევი) ად-ნის აფექტურ–ემოციურ თავისებურებათა საფუძველი-დისპოზიცია და, საერთოდ, ფს-კის ერთ-ერთი განმსაზღვრელი ფაქტორთაგანია. ამ აზრით, იგი ახსნითი ფს-გიური More…
შეიცავს სითბოსა და სიცივის შეგრძნებებს. მათი მიმღები ორგანოები /რეცეპტორები/ კანშია მოთავსებული, ამიტომ მათ მჭიდრო კავშირი აქვთ სხვა შეგრძნებებთან /შეხების, დაწოლის და სხვა/. More…
(გამოცდა, შემოწმება) ფსოგიაში: გამოცდის ექსპერ-ის ერთ–ერთი სახე, წარმოადგენს გარკვეულ ამოცანას, რ-იც ცპ-მა უნდა გადაწყვიტოს ტ-ის მიზანია დაადასტუროს, აქვს თუ არა სუბ-ს ის ფს–კური უნარი ან More…
(typos ანაბეჭდი; გამოსახულება, სახე) ფს-გიაში; სუბ., რ–აც რაიმე თვისება გამოკვეთილად აქვს გამოსახული, ჩრდილავს სხვა თვისებებს და ქმნის პიროვნების ქარაქტეროლოგიურ სახეს. ტ–ში შეგროვილია More…
მწუხარების „გამომხატველი მოძრაობა“. ტ. შეიძლება სხვა მიზეზმაც გამოიწვიოს, მაგ., სიხარულმა, სიმპათიამ, განრისხებამ, ფიზიკურმა ტკივილმა. მაგრამ, როგორც წესი, ტ. სულიერი ტანჯვის, მწუხარების, More…
მეტყველების განვითარების წინასტადიის გამოვლენა: ბ–ვის მიერ ზოგი ბგერის გაბმული გამეორება. იწყება ბ–ვის „ძუძუს ასაკის“ პერიოდში. მისი დანიშნულებაა სამეტყველო ორგანოების გავარჯიშება. More…
(typhlos უსინათლო და paidagōgikē აღზრდა) პედ. მეცნ-ბის ერთ–ერთი დარგი. შეისწავლის უსინათლო და სუსტი მხედველობის ბ-ვთა სწავლა–აღზრდის პრობლემას. უსინათლობა და სუსტი მხედველობა დეფექტის More…
ასახავს სუბ–ის მდგომარეობას და არასოდეს არ მიუთითებს საგნის ობიექტურ თვისებაზე. ამ აზრით იგი ყველა შეგრძნებაზე უფრო სუბიექტურია. წარმოიქმნება ორგანიზმის ყოველგვარი დაზიანების შედეგად. More…
(tolerantia ატანა, მოთმენა) მოთმენა იმისა, რაც ძალიან არ გინდა არ მოგწონს, გაწუხებს, მაგრამ მის წინააღმდეგ აქტიური მოქმედება, ბრძოლა არ გსურს ან არ შეიძლება რაიმე მოტივით /მორალური, ჰუმანური More…
/ჩრდილო ამერიკ. ინდიელების ენიდან/ – წინაისტორიულ პერიოდში თემის ან გვარეულობის მიერ გვარის დამაარსებლად აღიარებული ცხოველი, ან მისი ხელოვნური გამოსახულება, რ¬იც მიჩნეული იყო წინაპრების More…
ეწოდება ტოტემის კულტის განვითარებას, შესაფერისი რელიგიური რიტუალებით და წეს–ჩვეულებებით /დღესასწაულები, ცეკვები, სიმღერები/. ვ. ვუნდტის აზრით, ხალხთა ფს–გიაში ტ-ით აღინიშნება ეგზოგამიის More…
(transductio გადაყვანა, გადაადგილება) 2-3 წლის ბ–ვის აზროვნების ფორმა. დამახ. დასკვნის გამოტანა კერძოდან კერძოსკენ– ამ სახის აზროვნებას ვ. შტერნმა ტ უწოდა. ექსპულად დადასტურებულია რომ More…
(rānseo გადასვლა, გატარება; transe) ძილისებური მდგომარეობა, რ–იც ნამდვილ ძილში არ არის გადასული. თან სდევს ცნობიერების შევიწროება /დაბინდვა/, ნებისყოფის სისუსტე. ტ –ის მდგომარეობაში სუბ–ს More…
ვარჯიშის შედეგის სხვა ფუნქციის მოქმედებაზე გადატანას ტ. ეწოდება. ერთი რ–იმე ფუნქციის გავარჯიშების შედეგად მეორე, მასთან ახლო მდგომი, მონათესავე ფუნქციის მიღწევების გაუმჯობესება ხდება. ე. More…
ფსიქოანალიზში: დაცვითი მექანიზმის ერთ-ერთი სახე. ნიშნავს რაიმე აფექტის, გრძნობის გარდაქმნას სხვა გრძნობაში გადასვლის გზით ან გრძნობის გაუკუღმართებას /იხ. კონვერსია, – სუბლიმაცია/. More…
(tropos მიმართულება, მიბრუნება) ბიოლოგიაში ეწოდება მცენარეთა ზრდისეული მოძრაობის მიმართულების შეცვლას /გადახრა, მოღუნვა/, რ–აც იწვევს ფიზ. ან ქიმიური გამღიზიანებლის ცალმხრივი ზემოქმედება. More…
to main page 
top of page