გულისხმის-ყოფა, გულისჴმის-ყოფა

1. «ცნობა», «მოგონება», შეტყობა, «უწყება», «გრძნობა», შეგნება, ცოდნა, განბრძნობა, «დადება (გულსა)», «მოხედვა», «მწევნელ ყოფა»:
    

   „არღა გ უ ლ ი ს ჴ მ ა–გ ი ყ ო ფ ი ე ს“ C, —„არა გ ი ც ნ ო ბ ი ე ს“ DE, მრ. 7,18; „გ უ ლ ი ს ჴ მ ა-ყ ვ ე ს, ვითარმედ ხილვაჲ

   იხილა“ C,—„ ც ნ ე ს, რამეთუ ჩუენებაჲ რაჲმე იხილა“ DE, ლ. 1,22; „რომელი აღმოიკითხვიდეს, გ უ ლ ი ს ჴ მ ა-ჰ ყ ო ფ დ ი ნ

   (ჰ ს ც ნ ო ბ დ ი ნ DE)“ C, მრ• 13,14; „გ უ ლ ი ს ხ მ ა-ყ ვ ე ს სიტყუაჲ იგი“ DE, — „მ ო ე გ ო ნ ა სიტყჳსა მის“ C, ლ. 2,17;

   „გ უ ლ ი ს ჴ მ ა-ყ ა ვ დღეს“ G, — „უ წ ყ ო დ ი შენ“ M, II შჯ. 9,3; „გ უ ლ ი ს ჴ მ ა-ყ ო, რამეთუ ჴელმწიფებისაგან ჰეროდესისა

   არს“ DE,— „ვითარცა ა გ რ ძ ნ ა, ვითარმედ საბრძანებელისაგან ჰეროდესი არს“ C, ლ. 23,7; „არავინ იყო, რომელმანმცა გ უ ლ ი ს ხ მ ა-

   ყ ო მისთჳს“ pb., — „არა ი ყ ო მ წ ე ვ ნ ე ლ ი მისი“ G, მსჯ. 3,26; „გ უ ლ ი ს ჴ მ ა–ყ ვ ე ს მრავალთა“ DE,—„ი ც ნ ნ ე ს იგი მრავალთა“

   C, მრ. 6,38; „არა გ უ ლ ი ს ხ მ ა-ყ ვ ნ ე ს მათ საქმენი ღმრთისანი“ Շ, ფს. 27,5; „რომელმან გ უ ლ ი ს ხ მ ა-მიყო მე“ ფს. 15,7;

   „უგუნურმან არა გ უ ლ ი ს ჴ მ ა–ყ ვ ი ს ესე“ ფს. 91,7; „ვითარ გ უ ლ ი ს ჴ მ ა-ყ ო“ მთ. 12,15; „დაფარულნი მისნი გ უ ლ ი ს ხ მ ა-

   ყ ვ ნ ე ს“ O, ზირ. 39,10; „მიეც გონებაჲ შენი და გ უ ლ ი ს ჴ მ ა-ყ ა ვ, რომელსა იკითხვიდე“ მ. სწ. 73,3; „გ უ ლ ი ს ჴ მ ა-ჰ ყ ო ფ დ ა

   გულსა თჳსსა“ C, — „დ ა ე დ ვ ა გულსა თჳსსა“ DE, ლ. 2,19; „გ უ ლ ი ს ხ მ ა-ყ ვ ე ნ ი თ გულითა თქუენითა ყოველნი ესე სიტყუანი“

   M,— „მ ო ხ ე დ ე თ გულითა თქუენითა ყოველთა ამათ სიტყუათა მიმართ“ G, II შჯ. 32,46.

2. «სიბრძნე», «მეცნიერება», «გულისჴმა», გონიერება:
    

   „განუკჳრდებოდა მათ ყოველთა, რომელთა ესმოდა გ უ ლ ი ს ჴ მ ი ს-ყ ო ფ ა ჲ“ DE—„დაუკჳრდებოდა ყოველთა, რომელთა ესმოდა ს ი ბ რ ძ ნ ე“

   C, ლ. 2,47; „ესე არს სიბრძნე თქუენი და გ უ ლ ი ს ჴ მ ი ს ყ ო ფ ა ჲ“ G—„ესე არს სიბრძნე და მ ე ც ნ ი ე რ ე ბ ა თქუენდა“ M, II შჯ. 4,6;

   „შეყუარებად იგი... ყოვლითა გ უ ლ ი ს ჴ მ ი ს-ყ ო ფ ი თ ა (გ უ ლ ი ს ჴ მ ი თ ა C), DE მრ. 12,33; •„იობ არა გ უ ლ ი ს ჴ მ ი ს-ყ ო ფ ი თ

   იტყოდა“ M, იობ 34,35; „ნუ იყოფვით ვითარცა ცხენი და ჯორი, რომელთა თანა არა არს გ უ ლ ი ს ხ მ ი ს-ყ ო ფ ა ჲ“ ფს• 31,9; „არიან ყოველნი

   უკეთურ და არა იციან გ უ ლ ი ს ჴ მ ი ს–ყ ო ფ ა ჲ“ O, ეს. 58,11.

   Source: აბულაძე ილია, „ძველი ქართული ენის ლექსიკონი“ (მასალები); გამომცემლობა „მეცნიერება“, თბილისი, 1973.