ახმეტა

ქალაქი საქართველოში, ახმეტის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს მდინარე ალაზნის მარჯვენა მხარეზე, ზღვის დონიდან 567 მეტრ სიმაღლეზე. გაშენებულია პანკისის ხეობის შესასვლელთან.
- ქალაქი ახმეტა მდებარეობს 3 მდინარის, ილტოს, ალაზნის და ორვილის შესაყარზე.
- ქალაქი ახმეტა ძირითადად სამი მთავარი უბნისაგან შედგება, ესაა უტო, ჟალური და სათიანო, თითოეულ მათგანს თავისი საკუთარი ისტორია აქვს. ჟალური მე-17 საუკუნის დასახლებაა. ამ პერიოდში ერწო-თიანეთიდან გადმოსახლებულან ცალკეული გვარები და ახალი სამოსახლოსთვის ძველი საცხოვრისის სახელი დაურქმევია, ანუ ჟალური (ჟალუთის მხრიდან გადმოსულნი). ისტორიულად ჟალუთის ქვეყანა ერქვა ერწო-თიანეთის მხარეს. სათიანო შედარებით გვიანდელი დასახლებაა და მისი სახელი პირდაპირ მიუთითებს მიგრირებულთა სადაურობას – თიანეთი ანუ თიანელთა (სათიანოს) მოსახლეობის საცხოვრისი. უტო ქალაქის უძველესი დასახლებაა. ამ უბანში ცხოვრობდა ბახტრიონის ცნობილი აჯანყების (1659 წელი) მეთაური ბიძინა ჩოლოყაშვილი.
- გადმოცემის თანახმად ქალაქის სახელდება ანუ ნათლობა მეფეთა-მეფე თამარს მიეწერება. მას უთქვამს ცნობილი სიტყვები – „ახ ნეტავ უტოს წყალი კიდევ დამალევინაო“... „ახ ნეტავ“ შემდგომში დამკვიდრდა, როგორც ტოპონიმი ახმეტა, რომელმაც ტოპონიმი უტო ჩაანაცვლა.
- 1959 წელს სოფელი ახმეტა გარდაიქმნა დაბად, 1966 წელს კი რესპუბლიკური დაქვემდებარების ქალაქად.
- მოსახლეობა – 8,6 ათასი (2002 წ).
- მანძილი თბილისიდან - 174 კილომეტრი გურჯაანის გავლით და 110 კილომეტრი გომბორის უღელტეხილით.