ციხე, ეკლესია (ქც 4: 544,2).
იხსენიება შემდეგ წერილობით წყაროებში: ვახუშტი ბაგრატიონის „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“ (ქც 4: 544,2), ჯუანშერის „ცხოვრება ვახტანგ გორგასალისა“ (ქც 1: 243,17), ნიკო დადიანის „ქართველთ ცხოვრება“ (დადიანი 1962: 140).
ვახუშტი ბაგრატიონი საძმორის შესახებ გადმოგვცემს: მეფე არჩილმა „აღაშენა საძმორის ციხე და ეკლესია. კუალად მაწის წყლისა და ამ ციხეთა ზეით მოერთვის ალაზანს ნეინის წყალი“ (ქც 4: 544,2-4).
საძმორის ციხე და ეკლესია არ არის ლოკალიზებული.
- ბიბლიოგრაფია: დადიანი 1962: 140; ქც 1: 243,17; ქც 4: 544,2.
Source: „ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი“, გ. გამყრელიძე, დ. მინდორაშვილი, ზ. ბრაგვაძე, მ. კვაჭაძე და სხვ. (740გვ.), რედ. და პროექტის ხელმძღვ. გელა გამყრელიძე. საქ. ეროვნ. მუზეუმი, არქეოლ. ცენტრი. – I-ლი გამოცემა. – თბ.: ბაკურ სულაკაურის გამ-ბა, 2013. – 739 გვ.