სვირი

(ქც 4: 756,31; 757,1). იხსენიება შემდეგ წერილობით წყაროებში: ვახუშტი ბაგრატიონის „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“ (ქც 4: 756,31; 751,1; 772,14), XVIII ს-ის ისტორიული საბუთები (ისტ. დოკ. 1958: 71; დას. საქ. საბ. 1921: 81, 83), იოჰან გიულდენშტედტის „მოგზაურობა საქართველოში“ (გიულდენშტედტი 1962: 165).

ვახუშტი ბაგრატიონი სვირის შესახებ გადმოგვცემს: „კუალად ყვირილასვე მოერთვის სვირის ხევი“ (ქც 4: 756,31).

მდებარეობს ზესტაფონის მუნიც-ში, სოფლების პირველი, მეორე და ახალი სვირის ტერიტორიაზე.

სვირი არქეოლოგიურად შეუსწავლელია.

სოფ. სვირში დაფიქსირებულია გვიანბრინჯაო-ადრერკინის ხანის საცხოვრებელი გორა და ანტიკური ხანის ნამოსახლარი (ცქიტიშვილი 1964: 75).