წეფთის ციხე

(ქც 4: 139,13; 144,8). იხსენიება შემდეგ წერილობით წყაროებში: ვახუშტი ბაგრატიონის „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“ (ქც 4: 139,13; 144,8), მატიანე ქართლისა (ქც 1: 277,8; 292,7), სუმბატ დავითის ძის „ცხოვრება და უწყება ბაგრატონიანთა“ (ქც 1: 385,34), ნიკო დადიანის „ქართველთ ცხოვრება“ (დადიანი 1962: 127).

ლოკალიზდება ისტორიულ შავშეთში. მდებარეობს შავშეთის წყლისა და შავშურის შესართავიდან დასავლეთით (საქ. ისტ. რუკა 1923). ამჟამად მოქცეულია თურქეთის რესპუბლიკის ფარგლებში.

988 წ. დავით III კურაპალატთან დამარცხებული ბაგრატ III-ის (975-1014) მამა გურგენი შეეხიზნა წეფთის ციხეს (ქც 1: 277,8; ქც 4: 139,13). 1028 წ. ბიზანტიის კეისარმა კონსტანტინე VIII-მ დიდძალი ლაშქარი გამოგზავნა საქართველოს წინააღმდეგ ნიკიტა პარკიმანოსის ხელმძღვანელობით. ქართველმა აზნაურებმა უღალატეს მეფე ბაგრატ IV-ს (1027-1072) და მტერს გადასცეს წეფთის ციხე (ქც 1: 292,7, 385,34). მატიანე ქართლისა ციხეს ერთ ადგილას „წერეფთის ციხის“ სახელით მოიხსენიებს (ქც 1: 292,7). წეფთის ციხესთან გაივლიდა შავშეთის წყლის ხეობაში მიმავალი გზა, ამდენად მას სტრატეგიული ადგილი ეჭირა (ბერძენიშვილი1966: 92).

წეფთის ციხე არქეოლოგიურად შეუსწავლელია.