Gk. θεοειδής // θεοειδέστατον - რამეთუ მის მიერ არიან ღმრთისსახენი იგი შემკობილებანი ანგელოზებრთა ძალთანი (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 8.4); კუალად ძალისა მისგან განმაღმრთობელობისა თითოეულისა შორის ღმრთისსახეთა მათ განღმრთობილთაჲსა ღმერთნი მრავალნი იქმნებიან (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 2.11); და ღმრთეებ და ღმერთთ-ძეებ და ღმერთთ-მამებ ამის მიერ იქმნებიან და იწოდებიან ღმრთისსახენი გონებანი (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 2.8); ხოლო არა თუ გრძნობადითა მეცნიერებითა იცნობენ იგინი გრძნობადთა ამათ, არამედ თჳსისა მის გონებისა ძალითა ღმრთისსახითა და ბუნებითა საცნაურითა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 7.2); შემდგომად ყოვლისავე ჩუენ მიერისა ღმრთისსახეთა მოგონებისა დავაცხრობთ ჩუენთა საცნაურთა მოქმედებათა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 1.4); ხოლო თჳთ მღდელთ-მთავარი ღმერთ-მთავრობითითა სულითა წმიდითა წმიდათა მიმართ სრულ-ქმნილთ დასაბამობათა ნეტარითა და საცნაურითა ხედვითა მღდელთ-მთავრობით აღიყვანების სიწმიდითა ღმრთისსახისა გუარისაჲთა (ἕξις) (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 3.II); ხოლო თჳთ მღდელთ-მთავარი ღმერთ-მთავრობითითა სულითა წმიდითა წმიდათა მიმართ სრულ-ქმნილთ დასაბამობათა ნეტარითა და საცნაურითა ხედვითა მღდელთ-მთავრობით აღიყვანების სიწმიდითა ღმრთისსახისა გუარისაჲთა (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 3.II); ყოველივე ესე ზეშთამდებარე მღდელთ-მთავრობითი მღდელ-მეტყუელებაჲ არავის მისცე სხუასა, თჳნიერ თანამოდასეთავე შენთა მღდელთსრულმყოფელთა ღმრთისსახეთა (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 1.4); რამეთუ ღმრთისსახე მღდელთ-მთავარი (ἱεράρχης ὁ) იწყებს სიწმიდით ცხებად (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 2.III.6); რამეთუ არსვე ღმრთისსახე მღდელთ-მთავრობაჲ (ἱεραρχία ἡ) სიმართლითა წმიდითა აღსავსე (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 3.III.6); ძალისაებრ ჩუენისა მსგავსებითა ღმრთისსახეთა მათ მათთა მღდელობათაჲთა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 1.3); და არა ზეცათანი იგი და ღმრთისსახენი სიმარტივენი ქუეყანისათა ამათ უდარესთა სახის მსგავსებათა მრავალ-სახეობისადა მიემსგავსნეს (არეოპ., ზეც., ეფრ., 2.2); რამეთუ ღმრთისსახისა სათნოებისა (ἀρετή) აღუჴოცელობითი კეთილად მიმსგავსებული ძეგლი (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 4.III.1); აღყვანებულ ვიქმნნეთ ღმრთისსახისა მის სიმარტივისა მათისა მიმართ საიდუმლოთა ამათ მსგავსებათა მიერ (არეოპ., ზეც., ეფრ., 4.1); და ღმრთისსახედ სიკეთედ აღყვანებული ტრფიალ არს თანამოდასეთა დასთა (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 5.III.6); საცნაურთა პირველთა ქანდაკებთა განმაშიშულებელთადა მიხედვად ღმრთისასახისა მის სიკეთისა მისისა (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 3.III.3); ვითარ თუმცა შეუგვანებელ იყო მათდა ღმრთისსახესა მას ცხორებასა (ζωή ἡ) შინა და ნეტარსა განსუენებასა (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 7.I.2); ვითარმედ აწღა დაწყებაჲ არს ჩუენისა ქრისტეს მიერისა ღმრთისსახისა ცხორებისაჲ (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 7.I.2); – θεοειδές – ერთებრი თჳს-გამო ღმერთ [არს], და გონებაჲ – ღმრთებრივ, ხოლო სული – საღმრთო, ხოლო სხეული – ღმრთის-სახე (პრ., კავშ., პეტრ., 130; 79.28-31); – θεομίμητος – ჯუარის-სახე ბეჭედი... ღმრთისსახისა ცხორებისა მიმართ მიუდრეკელსა ხედვასა, მამაკაცებრსა მას იესუჲს საღმრთოსა ცხორებასა, ვიდრე ჯუარისადმდე, ვითარცა ერთსახეთა აღჰნიშნავს ჯუარის სახითა (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 5.III.4)
Source: ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი = Old georgian-greek documented dictionary of philosophical-theological terminology: (მასალები) / [ქართველოლ., ჰუმანიტ. და სოც. მეცნ. ფონდი რუსთაველის ფონდი; პროექტის ავტ. და სამეცნ. ხელმძღვ. დამანა მელიქიშვილი; პ/მგ რედ. ანა ხარანაული, ბერძნ. ტექსტის რედ.: ლევან გიგინეიშვილი, ვიქტორია ჯუღელი]. - I-ლი გამოც.. - თბ.: ბაკურ სულაკაურის გამ-ბა, 2010. - 29სმ.
to main page 
top of page