- რომელთა შორის არს პირველი და შემდგომი, მათი არა არს საზოგადოდ შემასმენელი ნათესავი (ამონ., ტარიჭ., 57,21); ნეოპლატ. არსის რიგში პირველი – ყოველი განღმრთობილი, რომელიცა იყოს უფროჲს ყოვლებრივ და უმახლობელეს პირველისა (τοῦ πρώτου) დაწესებულ, უმეტეს ყოვლებრივისა ტომისა მიერ მყოფთაჲსა იზიარებვის (პრ., კავშ., პეტრ., 137, 83,29-31; §136); რომელი არს მზიარებელ, არა არს იგი პირველ, არამედ, რომელი უზიარებელ, იყოს-და პირველცა (პრ., კავშ., პეტრ., 99; 25-26);
- პირველი აობა-ჲ – πρωτίστην ἔχων ὕπαρξιν – რამეთუ ყოველსა სიმრავლესა გონებათასა უზიარებელი და პირველი გონებაჲ ემძღუარვის, რამეთუ პირველი აქუს აობაჲ (პრ., კავშ., პეტრ., 166; 99.19-21);
- პირველი განყოფა-ჲ // პირველი განწვალება-ჲ – პირველადი გაყოფა – πρώτη διαίρεσις ἡ – არა ყოვლითურთ შემოისაზღვრა განყოფაჲ მათი პირველისა მის განყოფისაგან (დამასკ., დიალ., 14,3, ეფრ. // არა ყოვლითურთ გარეშეცვულ-იყვნენ პირველისა მის განწვალებისა მიერ (დამასკ., დიალ., 14,3, არს.);
- პირველი დაბადებულებაჲ – πλάσις ἡ – რაოდენნი ყოველთა კაცთა ჰქონან მიცემულნი დამბადებელისა მიერ, ბუნებითნი თჳთებანი არიან იგინი წმინდათა მამათაებრ და ჭეშმარიტისა სიტყჳსა პირველისა დაბადებულებისანიცა და უკუანასკნელისა დაშჯილებისანი (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S 1463, 129r);
- პირველი მძრველი – πρῶτον κινοῦν τό – პირველი მამოძრავებელი – რამეთუ პირველი იგი მძრველი უძრავი ჯერ-არს (დამასკ., გარდ., 39, ეფრ.);
- პირველი მამა – πρόγονος – [არამედ კე]თილმსახურებისათჳს პირველთა მამათაჲსა (თტე., II სჯ 6., გელ., A 1108, 103r); – προπάτωρ ὁ – და წინა-დააწესა მანასესსა ეფრემ კურთხევისაებრ პირველისა მამისა (თტე., II სჯ. 45, გელ., A 1108, 146r);
- პირველი მშობელი – πρόγονος ὁ – მიიხუმენ ნაშობნი კეთილთა კეთილმსახურებისათჳს პირველთა მშობელთაჲსა (თტე, II სჯ. 7, გელ., A 1108, 105r);
- პირველი საზღვარ-ი და პირველი უსაზღვროობა-ჲ – τὸ πρῶτον πέρας καὶ ἡ πρώτη ἀπειρία – ყოველთა საზღვრისა და უსაზღვროჲსაგან წარმოდგომილთა უპირველეს არს თჳთებითა თჳსითა პირველი საზღვარი და პირველი უსაზღვროობაჲ (პრ., კავშ., პეტრ., 90; 56.12-14)
Source: ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი = Old georgian-greek documented dictionary of philosophical-theological terminology: (მასალები) / [ქართველოლ., ჰუმანიტ. და სოც. მეცნ. ფონდი რუსთაველის ფონდი; პროექტის ავტ. და სამეცნ. ხელმძღვ. დამანა მელიქიშვილი; პ/მგ რედ. ანა ხარანაული, ბერძნ. ტექსტის რედ.: ლევან გიგინეიშვილი, ვიქტორია ჯუღელი]. - I-ლი გამოც.. - თბ.: ბაკურ სულაკაურის გამ-ბა, 2010. - 29სმ.
to main page 
top of page