აზროვნება, გონიერება
- არა აქუს მათ [თევზებს] სიტყჳერებაჲ, არამედ აქუს მათ რჩული ბუნებითი (ბას., ექუს., უძვ., ანონ., 102, 10-11); რაოდენ ესე სიტყჳერთა აქუს უზეშთაესობაჲ უფროჲს მგრძნობელთასა, ვითარცა მიმხუეჭელთა სიტყჳერებისათა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 5.3); რამეთუ ეშმაკი ბოროტ არს კეთილის სახისა ბუნებისაგან გარდაქცევითა, ხოლო სული – გარეგან სიტყჳერებისა (παρὰ λόγον) განვრდომითა, ხოლო ჴორცნი – გარეგან ბუნებისა მიდრეკითა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 4.32); ფრიად უპირატეს სადმე თჳთ სულსა შინა კაცისასა ფრიად რაჲმე განყოფილ არიან სიბოროტენი სათნოებათაგან და სიტყჳერებისა მიმართ წინა-განწყობაჲ აქუს ვნებათა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 4.19); – λογιότης ἡ – ოდესმე ვითარცა სიტყუად და გონებად და არსებად უგალობენ ღმრთივ შუენიერსა მას სიტყჳერებასა მისსა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 2.3); – λογικόν τό – ჰმატს სახე კაცისაჲ სახესა ცხენისასა სიტყჳერებისათჳს და პირუტყუებისა და ეწოდების სიტყჳერებასა და პირუტყუებასა არსებითი განყოფილებაჲ (დამასკ., დიალ., ეფრ. 51,1); განჰყოფს სიტყჳერობაჲ კაცსა ყოველთავე პირუტყუთაგან (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, 129v); სიტყჳერობაჲ უეჭუელად განზრახჳსათჳს მოცემულ არს ჩუენდა, რომლისათჳს ყოველი სიტყჳერი თჳთმფლობელცა არს (დამასკ., გარდ., არს., 92); თჳთ მით საღმრთოჲსავე სიბრძნისა მინიჭებითა და სულთაცა სიტყჳერობაჲ აქუს წარმოთქუმითი და არსთა მიერ ჭეშმარიტებასა გარე-მოჰვლიან (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 7.2)
Source: ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი = Old georgian-greek documented dictionary of philosophical-theological terminology: (მასალები) / [ქართველოლ., ჰუმანიტ. და სოც. მეცნ. ფონდი რუსთაველის ფონდი; პროექტის ავტ. და სამეცნ. ხელმძღვ. დამანა მელიქიშვილი; პ/მგ რედ. ანა ხარანაული, ბერძნ. ტექსტის რედ.: ლევან გიგინეიშვილი, ვიქტორია ჯუღელი]. - I-ლი გამოც.. - თბ.: ბაკურ სულაკაურის გამ-ბა, 2010. - 29სმ.
to main page 
top of page