- არცა ერთი-რაჲ არს არსთაგანი ყოვლითურთ განჴუებული ქონებისაგან ძალისა, არამედ ანუ საცნაური ანუ სიტყჳერობითი ანუ გრძნობითი ანუ ცხოვლობითი ანუ არსებითი რაჲმე ძალი აქუს [კაცსა] (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 8.3); – λογικόν τό – განსწავალებენ ფილოსოფოსობასა: მხედველობითად და მოქმედებითად და სიტყჳერებითად (ამონ., ტარიჭ., 11,18); განსწვალებენ ... სულსა: ნერგოვნებითად, რომელი მოზარდობითად და ვნებითად იწოდების, და მგრძნობელობითად და სიტყჳერებითად (ნემეს., პეტრ., 94; 3-6); დაჴსნილყოფითა სიტყჳერებითისა ძალისაჲთა კადრებულ იქმნების ცოდვაჲ (თტე., რიცხ. 11, გელ., A 1108, 44r); [კაცი] ეთჳსების უსხეულოთა და გონიერთა ძალთა სიტყჳერებითა და სიტყჳერითა წადიერებითა გონებისაჲთა (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, 131r); ბუნებითი თჳთებაჲ არს იგი, რომელი შეამტკიცებს ბუნებასა და რომლისა თჳნიერ ვერ შესაძლებელ არს შემტკიცებაჲ ბუნებისაჲ, რომლისა არს თჳთება, ვითარ იგი ცხოვლობითი, სიტყჳერობითი... (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, 129v); ნებებაჲ უკუე არს წადიერებაჲ ცხოვლობითი და სიტყჳერობითი (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, 133r); ბუნებითი ნებაჲ არს წადიერებაჲ სიტყჳერებითი და ცხოვლობითი, მხოლოდ განმტკიცებული ბუნებითთაგან (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, 134v); – θεολογικόν τό – ხედვითი იგი ფილოსოფოსობაჲ განიყოფების სიტყჳერებითად და სწავლულებითად და ბუნებათამეტყუელებითად (დამასკ., დიალ., ეფრ. 52,7);
- სიტყჳერებითი მოფარდულობაჲ – ლოგიკა – λογικὴ πραγματεία ἡ – წინამდებარე წიგნი სიტყჳერებითისა მოფარდულობისა და ყოვლისა არისტოტელებრისა ფილოსოფოსობისა პირველ არს (ამონ., ტარიჭ., 103,17);
- სიტყჳერებითი ძალი – სიტყვიერების უნარი – λογικὴ δύναμις ἡ – [კაცს] მოაკლდეს რაჲ ძალი სიტყჳერებითი, არღა იყოს კაცი, ხოლო ცხოველი იყოს, რამეთუ-და ჰსულავს და გრძნობს (პრ., კავშ., პეტრ., 70; 45. 30-32)
Source: ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი = Old georgian-greek documented dictionary of philosophical-theological terminology: (მასალები) / [ქართველოლ., ჰუმანიტ. და სოც. მეცნ. ფონდი რუსთაველის ფონდი; პროექტის ავტ. და სამეცნ. ხელმძღვ. დამანა მელიქიშვილი; პ/მგ რედ. ანა ხარანაული, ბერძნ. ტექსტის რედ.: ლევან გიგინეიშვილი, ვიქტორია ჯუღელი]. - I-ლი გამოც.. - თბ.: ბაკურ სულაკაურის გამ-ბა, 2010. - 29სმ.
to main page 
top of page