ტახუა (ტახუას)

1. სახელი ტახუნს, ტირხუ(ნ), ტორხუ(ნ) ზმნათა

   ტეხა, მტვრევა, ტყდომა; ნგრევა.

    

   ტახ//ტირხ//ტერხ//ტორხ//ტრიხ) დიფჩოქით, იფხვეწით, ჸუდექ ტახუა დიჭყჷნი

   დავიჩოქეთ, ვეხვეწეთ, სახლმა ნგრევა რომ დაიწყო.: კ. სამუშ., ქხპს, გვ. 134

   ფარა ჯოჯოხეთიში კარს ტახუნსია

   ფული ჯოჯოხეთის კარს ტეხსო.

   დოტახჷ არძო ოკილარეფი

   დაამტვრია ყველა საკეტები.: ა. ცაგ., გვ. 21

   გოტირხუ კარქინი, მინილუ ბოშიქ

   კარი რომ გატყდა, შევიდა ბიჭი. : მ. ხუბ., გვ. 3

   ჭკიდი ართიშა გოტირხუნი, უკული ართიანს ვამკააჭაბუუ

   მჭადი ერთხელ რომ გატყდება, შემდეგ ერთმანეთს არ მიეწებება.

   სენეფს მით რჩხჷნსჷნი, თის უტორხუნია

   თეფშებს ვინც რეცხავს, იმას უტყდებაო. : ხალხ. სიბრ., 1, გვ. 121 -

   სიტყვაში (ფუჩიში) ტახუა

   სიტყვის (ფიცის) გატეხა

   ჯიმაში სიტყვა ვეგნოპტახია

   ძმის სიტყვა არ გადავტეხეო

   მა ვაპტახუნქ ჩქიმ ფუჩის

   მე არ გავტეხ ჩემს ფიცს. : მ. ხუბ., გვ. 30

   ქსერიში ტახუა ღამის ტეხა: შხირას ტახუნს სერს

   ხშირად ტეხს ღამეს.

   ქდიხაში ტახუა

   ყამირი მიწის მოხვნა.

   See also: ნატახა (ნატახას), ნოტეხ-ი (ნოტეხის), რტიხუ, ტახა (ტახას), ტახაფ-ი (ტახაფის), ტრიხუა
2. ტეხა (სიმინდისა); სიმინდის ტეხის დრო
    

   თასუას მუთი თქვისჷნი, ტახუას თიქ იჸუა:

   თესვის დროს რაც ითქვა, ტეხვისას (ჭირნახულის მოწევისას) ის იქნაო.ხალხ. სიბრ., 1, გვ. 51

3. ტახ: ოტახუ ტეხა; ლაზუტიში ოტახუ სიმინდის ტეხვა-შეგროვება; ტროხ: ბტროხუმ ვტყდები (ნ. მარი).
   ტკივილი (ფეთქვით, ხანგამოშვებით ძლიერი).
    

   ტახუნს (გოტახუ {გა}ტეხა, გუუტახუ {გა}უტეხია, გონოტახუე(ნ)

   გატეხდა თურმე) გრდმ. ტეხს.

   იტახუნს (მიიტახუ

   მოიტეხა

   მეუტახუ

   მოუტეხია) გრდმ. სათავ. ქც. ტახუნს ზმნისა — იტეხს თავისას.

   უტახუნს (მუუტახუ

   მოუტეხა

   მუუტახუ

   მოუტეხია) გრდმ. სასხ. ქც. ტახუნს ზმნისა — უტეხს სხვისას.

   იტახე(ნ) (იტახუ

   შესაძლებელი გახდა {გა}ტეხვა, გრდუვ. შესაძლ. ვნებ. ტახუნს ზმნისა — შეიძლება {გა}იტეხოს.

   ატახე(ნ) (ატახუ

   შეძლო {გა}ეტეხა

   გონოტახუე(ნ)

   შესძლებია გაეტეხა) გრდუვ. შესაძლ. ვნებ. ტახუნს ზმნისა — შეუძლია {გა}ტეხოს.

   ტირხუ(ნ) (გოტირხუ

   გატყდა

   გოტახე{ლე}(ნ)

   გატეხილა) გრდუვ. ვნებ. ტახუნს ზმნისა — ტყდება.

   ტორხუ იგივეა, რაც ტირხუ.

   ოტახაფუანს (ოტახაფუუ

   ატეხვინა, უტახაფუაფუ

   უტეხვინებია, ნოტახაფუე(ნ)

   ატეხვინებდა თურმე) კაუზ. ტახუნს ზმნისა — ატეხვინებს.

   მატახალი, მატახუ

   მიმღ. მოქმ. მტეხველი, გამტეხი.

   ოტახალი, ოტახუ

   მიმღ. ვნებ. მყ. სატეხი; გასატეხი.

   ტახილი

   მიმღ. ვნებ. წარს. {გა}ტეხილი.

   ნატახა მიმღ. ვნებ. წარს.

   {გა}ნატეხი.

   ნოტეხი მიმღ. ვნებ. წარს.

   იგივეა, რაც ნატახა — ნატეხი. ნატახუერი მიმღ. ვნებ. წარს. {გა}ტეხვის საფასური.

   {უგუ}უტახუ მიმღ. უარყ.

   გაუტეხელი. იხ. აკო-

   ტახუა; გითო-ტახუა; გო-ტახუა; დო-ტახუა; ე-ტახუა; იშა-ტახუა; მე-ტახუა; წიმო-ტახუა. შდრ. ლაზ.

   See also: ტირხუ, ტჷრხჷ, აკოტახუა (აკოტახუას), გითოტახუა (გითოტახუა), გოტახუა (გოტახუას), დოტახუა (დოტახუას), ეტახუა (ეტახუას), იშატახუა (იშატახუას), მეტახუა (მეტახუას), წიმოტახუა (წიმოტახუას)
   Source: მეგრულ-ქართული ლექსიკონი = Megrelian-Georgian dictionary : [3 ტომად] / ოთარ ქაჯაია ; [სარედ. საბჭო: თ. გამყრელიძე (მთ. რედ.) [და სხვ.]]. - თბილისი : ნეკერი, 2001. - 29 სმ..