წანა, წანუა (წანას, წანუას)

1. იგივეა, რაც რწუმა
   სახელი წანს ზმნისა
   რწმენა; რაღაცის წამება
    

   ვამიქიმინუნი, ფერსი ვიქუნქ, მუაჩქიმიში შური ქოვწანსი-და - რომ არ მიქნია, ისეთს ვიზამ, მამაჩემის სული თუ კი მწამს. ეგებ შურო ვარწანდე: ქხს, 1, გვ. 75 - ეგების (იქნება) სულ არ გინდოდე (გწამდე). ჯიმალობა ქორწანცია -და, მართახი ქჷმომიღია: ი. ყიფშ., გვ. 14 - ძმობა თუ გწამსო, მათრახი მომიტანეო. ახალობას მუთ ბწანდჷნი, ირფელი ართო გამომტერჷ: ეგრისი, გვ. 131 - სიყრმის ჟამს (ახალგაზრდობაში) რაც მწამდა, სუყველა (ყველა ერთად) გადამემტერა. წანს (მხოლოდ აწმყოს წრისა და 4 სერიის მწკრივებში) გრდუვ სტატიკ. სწამს. იწანუანს (იწანუუ იწამა, უწანუაფუ უწამებია, ნოწანუაფუე(ნ) იწამებდა თურმე) გრდმ. სათავ. ქც. წანს ზმნისა - იწამებს; ირწმუნებს. იწანე(ნ), იწანენე(ნ) (იწანენუ შესაძლებელი გახდა რწმენა) გრდუვ. შესაძლ. ვნებ. წანს ზმნისა - შეიძლება რწმენა. აწანე(ნ)//აწანენე(ნ) (აწანენუ შეძლო ერწმუნა,ნოწანუე(ნ) შესძლებია ერწმუნა) გრდუვ. შესაძლ. ვნებ. წანს ზმნისა - შეუძლია იწამოს, ირწმუნოს. ოწანუაფუანს (ოწანუაფუუ არწმუნებინა, რაღაც აწამებინა; უწანუაფუაფუ ურწმუნებინებია, რაღაც უწამებინებია; ნოწანუაფ{უაფ}უე(ნ) არწმუნებინებდა, აწამებინებდა თურმე) კაუზ. წანს ზმნისა - აწამებინებს, არწმუნებინებს. მაწან{აფ}ალი მიმღ. მოქმ. მრწმენი, მორწმუნე. ოწან{აფ}ალი მიმღ. ვნებ. მყ. სარწმუნო, რაღაც საწამებელი. ნაწანეფი, ნაწანა მიმღ. ვნებ. წარს. ნარწმენი, ნაწამები (რაც იწამა). ნაწანაფუერი, ნაწანუერი მიმღ. ვნებ. წარს. რწმენის, წამების საფასური. უწანებუ მიმღ. უარყ. ურწმუნო, უწამებელი.

   See also: მოწანუა (მოწანუას), წანუა (წანუას), წანაშე-წანაშახ
2. ლაზ. წანა წელი (ნ. მარი).
   წელი, წელიწადი
    

   სუმი წანა: ი. ყიფშ., გვ. 103 - სამი წელი. ართი წანაქ მუკილასჷნი, ქჷმორთი: ი. ყიფშ., გვ. 9 - ერთი წელი რომ გაივლის, მოდი. ირ წანას ფხაჩქუნქ თაქ სიმინს: მ. ხუბ., გვ. 23 - ყოველ წელს ვთოხნი აქ სიმინდს.

   გუუკეთეს ართი წანაში ორზოლი: ი. ყიფშ., გვ. 31 - გაუკეთეს ერთი წლის საგზალი. ქ ადამწანერი ადამის წლისა, დიდი ხნის. ქ ანდაწანერი რამდენიმე წლის. ქ ახალწანა ახალი წელი. ქ ირ წანას ყოველ წელს: ირ წანას დიკილენს - ყოველ

   წელს ჩამოვა. ქ მუმალუ წანა მომავალი წელი, მომსვლელი წელი. ქ ულირი წანა გასული წელი. შდრ. გოწოს. ქ წანაშ(ი) დუდი წლისთავი. ქ ართი წანაშ(ი) ოლუ ერთი წლის სავალი, ძალიან შორი. ართი წანაში ოლუ შარას ქიგიოდირთუ - ერთი წლის სავალ გზას დაადგა, ძალიან შორს წასასვლელ გზას დაადგა. ქ წანა თე ბორჯის გაისად ამ დროს. წანა თე ბორჯის, საბატჷნი დღასჷ, ნგარა იჸიი: ი. ყიფშ., გვ. 76 - გაისად ამ დროს, შაბათ დღეს, ტირილი იქნება. ქ წანა თე ჟამი გაისად ეს დრო. თაქ იჸიი წანა თე ჟამიშავა: ი. ყიფშ., გვ. 76 - აქ იქნება გაისად ამ დრომდეო. ქ წანაში მუნულა ბორჯი წლის დადგომის დრო. ქ წანაში ხირუა წლის ქურდობა: ოსურეფი წანას ხირულენა - ქალები წლებს იპარავენ (იკლებენ). ქ წანეფიშ(ი) ულა წლების გასვლა, ასაკის მომატება. წანეფი მეურს, იბრჩინუქ - წლები მიდის, ვბერდები.

   See also: ახალწანა (ახალწანას), წი, წუ (წუს), წჷ, საწანა, საწანო (საწანა/ო-ს), საწანაშო
   Source: მეგრულ-ქართული ლექსიკონი = Megrelian-Georgian dictionary : [3 ტომად] / ოთარ ქაჯაია ; [სარედ. საბჭო: თ. გამყრელიძე (მთ. რედ.) [და სხვ.]]. - თბილისი : ნეკერი, 2001. - 29 სმ..