ქარახსა

გუდასტვირის ნაწილი. ხარის რქის ყანწი-საბერავი. „ქარახსი - დიდი ყანწი“ (საბა). რქა მოხრილია, ბოლოში ნახევრამდე გადაჭრილი, მეორე ნახევარი, ე.წ. „ფეხი“ აჩერებს რქაში შესულ დედნის ბოლოებს. ის პირქვე მობრუნებულ ყანწს წარმოადგენს, ქარახსის დანიშნულებაა სტვირის ხმის გაძლიერება. ეს ტერმინი დღესაც იხმარება ქართლში და გვხვდება ხალხურ ლექსებშიც: „დაუკრათ, დავიწყოთ ქება, ქარასხამ დააკაკუნა“. ჩვეულებრივ, ქარახსას ბოლო კიდეზე დამაგრებული აქვს ვერცხლის ფულები, რასაც „ფიფინურები“ ეწოდება. სამკაულის გარდა მათ დანიშნულებას შერხევით გამოწვეული ნელი ჟღარუნიც შეადგენდა. ქარახსა შემკულია ნაირფერი შუშის თვლებით, სალტეებითა და სხვადასხვა სიგრძის ძეწკვებით.
ლიტ.: ივ. ჯავახიშვილი, ქართული მუსიკის ისტორიის ძირითადი საკითხები, 1938, ნ. ჯიქია, გუდასტვირი ეთნოგრაფიის განყოფილების ფონდის მიხედვით, მ.მ XXXII-B, 1976.
ნ. ჯ.