ეროვნული (ნაციონალური) რელიგიები

მათი აღმსარებელნი ერთი ეროვნების (ნაციის, ეთნოსის) საზღვრებს არ სცილდებიან. დღესდღეობით ასეთებია მაზდეანობა, იუდაიზმი (მეტნაკლებად), ეზიდობა. თავდაპირველად ისლამი ერთი ხალხის, არაბების, წიაღში მათი ინტერესებისთვის ჩაისახა და შემდეგ მოიცვა მსოფლიოს სხვა (ირანული, თურქული, სლავური მოდგმის) ხალხები. ასეთი იყო თავდაპირველად ბუდიზმიც, ინდუიზმიც, რომელთაც მხოლოდ შემდგომ მიიღეს უნივერსალური ხასიათი.