დეივიდ მარტინმა ბოლო ხანს გამოთქვა მოსაზრება, რომ დასავლურ ქრისტიანობაში (აღმოსავლური ორთოდოქსია სხვა შემთხვევაა) შუა საუკუნეების შემდგომ აღმსარებლობასა და საზოგადოებას შორის ურთიერთობის სამი ტიპი ჩამოყალიბდა. მათ შორისაა განათლებული აბსოლუტიზმი. ლუთერანული ჩრდილო-ევროპისა და ანგლიკანური რწმენისათვის დამახასიათებელი. მას უკვე მეტი შემწყნარებლობის უნარი გააჩნდა პლურალისტური ტენდენციების მიმართ და ნელინელ მოედო ჩრდილო ევროპის, ასე ვთქვათ, კეთილმოწყობილ ქვეყნებს.
Source: თავისუფლება № 5(41)მაისი, - [თავისუფლების ინსტიტუტი],-2005წ.