აზრის გამოხატვისა და გამოქვეყნების თავისუფლება

შეიძლება ცალკე პრინციპის სფეროდ განვიხილოთ, რამდენადაც იგი ინდივიდის ქცევის ნაწილია, რომელიც სხვა ადამიანებს შეეხება. წარმოადგენს რა ისეთივე ღირებულებას, როგორიცაა თვით აზროვნების თავისუფლება და უმეტესწილად, ეფუძნება რა იმევა პირველსაწყისს, ფაქტობრივად თავისუფლების განუყოფელი ნაწილი ხდება. მეორეც - ეს პრინციპი გემოვნების, სურვილების და მისწრაფეფების თავისუფლებასაც გულისხმობს. ჩვენი ცხოვრების ჩვენივე საქციელთან შეჯერებას, სურვილების და ქცევის თავისუფლებას, იმ დრომდე ვიდრე ჩენი ქმედება სხვებს ზიანს არ აყენებს, თუნდაც სხვებამა ჩვენი საქციელი სულელურად, გარყვნილად ან მცდარად შეაფასონ. მესამე - ეს პრინციპი, თითოეული ინდივიდის თავისუფლებიდან გამომდინარეობს ინდივიდების ნებისმიერი მიზნისთვის გაერთიანების უფლებე, რომელსაც სხვა ადამიანებისათვის ზიანი არ მოაქვს. რა თქმა უნდა, თუ აღნიშნული ინდივიდები სრულფასოვანნი არიან და ძალდატანების, ან მოტყუების შედეგად არ ერთიანდებიან. საზოგადოება, რომელიც ზემოაღნიშნული თავისუფლების პრინციპებს არ იცავს და პატივს არ სცემს, არ წარმოადგენს თავისუფალ საზოგადოებას, როგორი მმართველობის ფორმაც არ უნდა ჰქონდეს მას. საზოგადოება, სადაც თავისუფლების პრინციპების დაცვა არ წარმოადგენს უპირობო და აბსოლუტურ ღირებულებას, სრულყოფილად თავისუფალ საზოგადოებად ვერ ჩაითვლება. თავისუფლება ისაა, როცა ჩვენი ქონების მართვა, ჩვენივე შეხედულებებითაა შესაძლებალი და არ ვცდილობთ ის სხვებს ჩამოვართვათ, ან მის შეძენაში ხელი შევუშალოთ. ყოველი ადამიანი თავისი, როგორც ფიზიკური, ასევე მენტალური და სულიერი ჯანმრთელობის საუკეთესო დამცველია. იმის ნაცვლად, რომ სხვების ნებას დაჰყვნენ, ადამიანები საუკეთესოდ სწავლობენ სხვათა დარწმუნებით იცხოვრონ ისე, როგორც თავად სურთ.