ქველის-საქმარი, ქუეყანის-საქმარი, ჴელთ-საქმარი. საქმე; ინსტრუმენტი, მანქანა; სახსარი, გამოსახსნელი:
- „მისცე იგი ს ა ქ მ ა რ ა დ კარავსა მას საწამებელისასა“ О, გამოსლ. 30,16; „ს ა ქ მ ა რ ი, რომელი ქმნა სოლომონ“ II ნშტ. 5,1; „არა მოსცთენ ს ა ქ მ ა რ ს ა თჳსსა“ ბ. კეს.-ექუს. დღ. 39,24;
- „კაცმან ხურომან გამოყარა ს ა ქ მ ა რ ი თჳსი“ I, ეს. 44,12; „დამოჰკიდე ერთჯერღა ქართა უკეთური ესე ს ა ქ მ ა რ ი ეშმაკისაჲ“ ფლკტ. 141,10; „მიეც ს ა ქ მ ა რ ი განთავისუფლებად მისგან“
- ლ. 12,58.
Source: აბულაძე ილია; „ძველი ქართული ენის ლექსიკონი“ (მასალები); გამომცემლობა „მეცნიერება“; თბილისი, 1973