სხვაგვარად უწოდებენ ინკულტურაციას და აღნიშნავს ინდივიდის მიერ სოციალური ნორმების, კანონების, ქცევის მოდელებისა და ღირებულებების ათვისების პროცესს, რომლის დროსაც ინდივიდი შეიმუშავებს საზოგადოებაში ცხოვრებისა და სოციალური ნორმების დაცვის ჩვევებს. ს. აქტიური პროცესია. ინდივიდი ირჩევს საზოგადოების გარკვეულ ნორმებს და უკუაგდებს დანარჩენს. ის კრიტიკულად ითვისებს არსებულ ღირებულებებს და ორიენტირებულია ახალ ღირებულებებზე. ამიტომ, სოციალიზაციისას მემკვიდრეობის ათვისებასთან ერთად, ინოვაციაც გვხვდება. ს. საწყისს ოჯახში იღებს. ეს პირველად ს–დ ითვლება. შემდეგ გრძელდება საგანმანათლებლო დაწესებულებებში. ეს მეორადი ს–ა. პარსონსი და ბეილზი გამოყოფენ ს–ის მესამე ეტაპს – ესაა მუშაკის, მშობლის, მეუღლის როლები. ს. დაკავშირებულია როლების ინტერნალიზაციასთან. ს–ის თეორიის წარმომადგენლებია: გ. ტარდი, ტ. პარსონსი, ჯ. მიდი, ზ. ფროიდი და სხვები. ტარდის მტკიცებით, ს–ის შესაძლებლობა დაკავშირებულია მიბაძვასთან („სოციალური ფაქტის მუდმივი ნიშანია მიბაძვა“). პარსონსმა ს. გაიგო როგორც ინდივიდის სოციალურ რეალობაში ინტეგრაცია, ანუ კულტურულ ღირებულებათა ინტერნალიზაცია. მიდთან, როლების თეორიაში, პიროვნების ფორმირება, ანუ ს., სხვათა როლების ათვისების შედეგად ხდება. რ. ბერნსი „მე–კონცეფციის“ შედეგად თვლის ს–ს – ინდივიდი იმუშავებს არა მარტო გარე სამყაროსადმი, არამედ საკუთარი თავისადმი მიმართებას, რასაც ღირებულებებზე ორიენტირება განსაზღვრავს.
Source: სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი–ცნობარი / [სარედ.: ჯგუფი: ედუარდ კოდუა და სხვ. ; გამომც.: ლაშა ბერაია] - თბ. : ლოგოს პრესი, 2004 - 351გვ. ; 20სმ. - (სოციალურ მეცნ. სერია/რედ.: მარინე ჩიტაშვილი). - ISBN 99928-926-9-2 : [ფ.ა.]
to main page 
top of page