საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა ბლიოგრაფიული ლექსიკონი

საწყისი | ძებნა | ბოლო განმარტება | მოგვწერეთ | შესვლა


<< თავიდან

კუმურდო (ახალქალაქის რ-ნი)

1.ბერიძე ვ. კუმურდო.-თბ.,1959.
ბუკლეტში მოცემულია კუმურდოს ტაძრის ხუროთმოძღვრული დახასიათება, ცნობები ქტიტორისა და აგების თარიღის შესახებ.
2.ბერიძე ვ. კუმურდოს ტაძარს ათასი წელი შეუსრულდა //ძეგლის მეგობარი.-1964.-N2.-გვ.25-27.
აღწერილია ახალქალაქის მახლობლად მდებარე კუმურდოს ტაძარი. ტაძრის ამგებად (ლეონ აფხაზთა მეფის დროს), იოანე ეპისკოპოსის დავალებით, მოხსენიებულია ხუროთმოძღვარი საკოცარი.
3.კუმურდო //ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1974.-გვ.49-50.-გვ.129-130.
ტაძრის სამშენებლო და რელიეფური წარწერების მიმოხილვა. ტექსტს ახლავს ნ.სევეროვის მიერ შესრულებული ტაძრის ნახატი და გეგმა.
4.ქანდაურაშვილი ა. კუმურდოს ტაძარი //საქართველოს ბუნება.-1974.-N4.-გვ.20.
მოკლე ცნობები ტაძრის აგების, თარიღის, ამგების, მოხატულობისა და წარწერების შესახებ.
5.ხარაძე კ. ჯავახეთის ხუროთმოძღვრული და ბუნების ძეგლები.-თბ.,2003.-გვ.20-22.
ძეგლის ისტორია, ამგებთა ვინაობა, ვრცელი ხუროთმოძღვრული დახასიათება, არქიტექტურული მორთულობა და წარწერების ანალიზი.
6.ალხაზიშვილი ი. ვარძია მიძინების ღვთისმშობლის დღესასწაული //დროება.-1877(6 სექტ.).-N137.-გვ.2-3;N139.-გვ.2-3.
ცნობები კუმურდოს ტაძრის შესახებ.
7.ალელიშვილი ნ. კუმურდო //კოჟორიძე დ. ალელიშვილი ნ. მესხეთ-ჯავახეთი ძველად და ახლა.-თბ.,1963.-გვ.27-29 //გაზ. "წითელი დროშა"(ახალციხე, ახალქალაქი).-1964(17 სექტ.).
მოკლე ცნობები კუმურდოს პერიოდის საქართველოს ისტორიულ-კულტურულ გარემოს, ტაძრის მშენებლობისა და არქიტექტურის შესახებ.
8.ბერძენიშვილი ნ. საქართველოს ისტორიის საკითხები I.-თბ.,1964.-გვ.131-137.
ტაძრის მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება და წარწერების ანალიზი.
9.ამირანაშვილი შ. ქართული ხელოვნების ისტორია.-თბ.,1971.-გვ.238-239.
ტაძრის ხუროთმოძღვრებისა და ორნამენტული შემკულობის აღწერილობა.
11.ბორჯომიდან ვარძიამდე //გაბაშვილი ც. ვარძია. გზამკვლევი.-თბ.,1945.-გვ.29-31.
ცენტრალურ-გუმბათიანი , X საუკუნით დათარიღებული კუმურდოს ტაძრის მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება, აგების თარიღის განსაზღვრა ტაძრის წარწერის მიხედვით. აღნიშნულია მდიდარი დეკორატიული შემკულობის თაობაზე. ტექსტს დართული აქვს ძეგლის ფოტო.
12.[გვარამაძე ივანე] ვინმე მესხი. ჯავახეთიდამ არხეოლოგიური შენიშვნები //დროება.-1882(20 ივლ.).-N150.-გვ.2-3;(22 ივლ.).-N151.-გვ.2-3.
კუმურდოს ეკლესიის მოკლე დახასიათება.
13.[გვარამაძე ი.]ვინმე მესხი ახალი შენიშვნანი //დროება.-1880(17 სექტ.).-N196.-გვ.1-3.
მოკლე ცნობა კუმურდოს ტაძრის შესახებ.
14.დავრიშაშვილი ი. ქართული ხუროთმოძღვრება //გუშაგი.-1989.-N18.-გვ.68.
X საუკუნეში აგებული კუმურდოს ტაძრის, ფასადებისა და სარკმლების მორთულობის აღწერილობა.
15.ახალციხე-ვარძია //ზაქარაია პ. თბილისი.ბორჯომი.ვარძია.-თბ.,1977.-გვ.58-59.
კუმურდოს ტაძრის მოკლე მხატვრულ-ხუროთმოძღვრული დახასიათება.მოხსენიებულია ეპისკოპოსი იოანე (X ს.), საკოცარი.
16.[მირიანაშვილი ესტატე]შილდელი ე. //ივერია.-1895(18 მაისი).-N103.-გვ.1-2.
კუმურდოს ტაძრის წარწერების შესახებ.
17.კუმურდო //ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება(დამხმარე სახელმძღვანელო).-თბ.,1987.-გვ.39-40.
ტაძრის გეგმა, არქიტექტურა და მხატვრული გაფორმება, რელიეფური გამოსახულებები, შემორჩენილი წარწერების ანალიზი.
18.კუმურდო //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.VI.-თბ.,1983.-გვ.71.
ტაძრის ხუროთმოძღვრების, შიდა სივრცისა და ჩუქურთმების შესახებ.
19.როსტომაშვილი ი. სოფელი კუმურდო და მისი დიდებული ნაშთი //მოგზაური.-1901.-N2.-გვ.101-114.
მოკლე ისტორია, ტაძრის წარწერების განხილვა.
20.სხირტლაძე ზ. ღრმთისმშობლის მიძინების კომპოზიცია კუმურდოს ეკლესიაში //მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე...ისტორიის სერია.-1992.-N2.-გვ.143-159.
რეზ. რუს. და ინგლ. ენებზე.(გვ.159).
ტაძრის სამხრეთ-აღმოსავლეთ აფსიდის ღვთისმშობლის მიძინების კომპოზიციის თავისებურებები.
21.სილოგავა ვ. კუმურდო. ბუკლეტი.ახალციხე.-1957.
კუმურდოს ტაძრის ორგინალური არქიტექტურისა და დეკორატიული გაფორმების შესახებ.
22.სილოგავა ვ. სამხრეთ საქართველოს წარწერების შესწავლა ხელნაწერთა ინსტიტუტის ეპიგრაფიკული ექსპედიციის მიერ //მრავალთავი.X.-1983.
1980 წელს კუმურდოს ტაძარში ჩატარებული გაწმენდითი სამუშაოების დროს აღმოჩენილი სამი წარწერიანი ფილის განხილვა.
23.კუმურდოს საყდარი //ქართული წარწერების კორპუსი.I.:აღმოსავლეთ და სამხრეთ საქართველო (X-XII.).-1980.-გვ.262-267.
გაანალიზებულია კუმურდოს ტაძრის კედლებზე შემორჩენილი X საუკუნის წარწერები, მათი შესრულების თარიღი. მოცემულია საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.102-104).
24.ციციშვილი ირ. ქართული არქიტექტურის ისტორია.-თბ.,1955.-გვ.58-59.
X საუკუნის საეპისკოპოსო ტაძრის ხუროთმოძღვრება, მხატვრული გაფორმება. ძეგლის ამგებად მოხსენიებულია საკოცარი. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.XX/1,2).
25.განვითარებული ფეოდალიზმი: კუმურდოს ტაძარი //ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია.-თბ.,1995.-გვ.83.
ხუროთმოძღვარ საკოცარის მიერ აგებული კუმურდოს ტაძრის მოკლე აღწერილობა. ტექსტს ასხლავს ტაძრის ნანგრევების ფოტო.
26.ცისკარიშვილი ვ. ჯავახეთის ეპოგრაფიკა, როგორც საისტორიო წყარო.-თბ.,1959.-გვ.10-25.
კუმურდოს კათედრალური ტაძრის კედლებზე შემორჩენილი ასომთავრული წარწერის ანალიზი. მოხსენიებულნი არიან: მ. ბროსე, ექვ.თაყაიშვილი, ი. როსტომაშვილი.
27.კუმურდო //საქართველოს სულიერი საგანძური.წ.I.-თბ.,2005.-გვ.134-135.
X საუკუნეში აგებული კუმურდოს საეპისკოპოო ტაძრის მსენებლობი ეტაპები, ხუროთმოძღვრული დახასიათება, რელიეფური გამოსახულებების აღწერილობა. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე. დართულია ტაძრის საერთო ხედის ფოტო.
28.ბერიძე ვ. ადრეფეოდალური ხანის ქართული ხელოვნება //საქართველოს ისტორიის ნარკვევები.ტ.II.-თბ.,1979.-გვ.638-640.
964 წელს ხუროთმოძღვარ საკოცარის მიერ აგებული კუმურდოს ტაძრის ზოგადი დახასიათება.
29.გერაშვილი ლ. ათასი წლის შემდეგ //გაზ. "თბილისის".-1964(6 ოქტ.).-გვ.3.
30.დანელია ვ. მრავალტანჯული და მრავლისმეტყველი კუმუედოს ტაძარი //საქართველოს რესპუბლიკა.-2001(25 სექტ.).-გვ.1,4.
ტაძრის ისტორიიდან.
31.კალანდაძე ი. გადავარჩინოთ კუმურდოს ტაძარი //გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი".-1988(31 მაისი).-გვ.2.
X საუკუნის კათედრალური ტაძრის შესახებ.
32.მამაცაშვილი ნ. კუმურდო //გაზ. "ოქტომბრის დროშით"(ახალქალაქი).-გვ.1959(26 ივლ.).
33.კუმურდოს საეპისკოპოსო ტაძარი //საქართველსო კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები.-თბ.,2010.-გვ.237-242. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
ტაძრის მოკლე ისტორიული მიმოხილვა. მოხსენიებულნი არიან: ამგები -კუმურდოს ეპისკოპოსი იოანე, ხუროთმოძღვარი - საკოცარი. ტექსტს ერთვის ფოტოები.
34.კალისტრატე. "ნება მიბოძეთ თქვენს გაზეთში..." //გაზ."ივერია".-1889(30 სექტ.).-N206.-გვ.2.
მოკლე ცნობა ტაძრის შესახებ.
35.კალისტრატე. საისტორიო მასალა (საფარა 1269-1308 წ.) //გაზ."ივერია".-1891(3 ოქტ.).-N231.-გვ.3.
36.Чубинашвили Г. Вопрсы истории искусства. Исследования и заметки.Т.1.-Тб.,1970.-С236-261 с илл.
37.Толстой И., Кондаков Н. Русские древности в памятниках искусства. Вып. IV.-Христианские древности Крыма, Кавказа и Киева.
38.Такйшвили Э. Христианские памятники. Кумурдо //материалы по археологиии Кавказа.-М.,1909.=Вып.12.-С.35-44.
39.Северов Н., Чубинашвили Г. кумурдо и Никорцминда.-М.,1947.-С.5-16 с илл.
40.Рчеулишвили Л. Композиция трех крестов в архитектурном декоре грузинских храмов средневековья //IVМеждународный симпозиум по грузинскому искусству.-Тб.,1983.-С.6.
41.Ростомов И. Ахалкалакский уезд а археологическом отношении.-Тифл.,1898.-С.79-92 с рис.
42.памятники Культуры Грузии. Каталог выставки .-Тб.,1967.-С.103.
43.Мшвениерадзе Д. Строительное дело в древней Грузии.-Тб.,1952.-476 с. с илл.
44.Кипшидзе Н. Борджом и его ущелье.-Тб.,1952.-С.151-152.
45.Загурский Л. Поездка в Ахалцихский уезд.-Тифл.,1973.-85 с.
46.Джанберидзе Н., Цицишвили И. Архитектурные памятники Грузии.-М.,1996.-С.129-142 с илл.
47.Гомелаури И., Кениа Р. каталог проектов, обмеров и рисунков академика архитектуры Н.П. Северова //Ars Georgica.-серия В.-1964.-N6.-С.182-183.
48.Габашвили Ц. Вардзия. Путеводитель.-Тб.,1949.-С.25-28.
49.Вейденбаум Е. Путеводитель по Кавказу.-Тифл.,1888.-С.382.
50.беридзе В. Некоторые аспекты грузинской купольной архитектуры со второй половины Xв. до конца XIII в. //Доклад на международном симпозиуме по грузинскому искусству в г. Бергамо (Италия) 29 VI.-1974.-Тб.,1976.-104 с. с илл.
51.Беридзе В. место памятников Тао-Кларджети в истори грузинской архитектуры.-Тб.,1981.-С.155-156 с илл.
52.Беридзе В. Архитектура Грузии.-М.,1948.-С.42-44.
53.бакрадзе Дм. Кавказ в древних памятниках христианства //Записки Общества любителей кавказской археологии.Кн.!.-Тифл.,1875.-С.19-177.
54.Анчабадзе З. Из истории средневековой Абхазии (VI-XVIIвв.).-Сухуми.,1959.-С.153.
55.კუმურდო //შუბითიძე ვ. ქართული ციხესიმაგრეები და ეკლესია-მონასტრები.-თბ.,2012.-გვ.142-143. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
56.განშტოება გარდამავალ პერიოდში (X-X1 საუკუნეების მიჯნა). კუმურდო // მოსულიშვილი ჰ. ქართული ხუროთმოძღვრული ძეგლების სტრუქტურა.-თბ.,2012.-გვ.74-79.
კუმურდოს ტაძრის შიდა სივრცისა და გარე მოცულობის ანალიზი. ტექსტს ახლავს ნახაზები.
57.კუმურდო //ნათენაძე ნ. მესხი მელექსე.-თბ.,2018.-გვ.316-317.
58.კუმურდოს ტაძარი //გედენიძე ი. საქართველო- რასაც არწივები ხედავენ.-თბ.,2018.-გვ.150-151.ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
59.კუმურდოს ტაძარი //გუნია დ. კუმურდოს კათედრალი.-თბ.,2019.-გვ.18-219.
კუმურდოს ტაძრის ისტორია, არქიტექტურული აღწერილობა და სტილისტურ-სემანტიკური ანალიზი. ტექსტს ახლავს მდიდარი ფოტომასალა.
59.კუმურდო //საქართველოს ისტორია (საკითხავი წიგნი ილუსტრაციებით).-თბ.,2021.-ტ.2.-გვ.179.
არქიტექტურა, გეგმა, ნახაზები.
60.კუმურდო //ბანძელაძე ი. ქართული საზომის დადგენის ისტორია-მეტროლოგიური ანალიზი.-თბ.,2023.-გვ.26.
არქიტექტურული ძეგლის ანაზომი თანამედროვე ტექნოლოგიით (3D სკანერით). ტექსტი ქართულ და ინგლისურ ენებზე.
61.კუმურდო //სილოგავა ვ. კუმურდო-ტაძრის ეპიგრაფიკა.-თბ.,1994.-გვ.7-72.
62.კუმურდოს წარწერები //ცისკარიშვილი ვ. ჯავახეთის ეპიგრაფიკა როგორც ისტორიული წყარო.-თბ.,1959.-გვ.10-26.








 
 საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა