საორატორო პროზის სახეობა, რომელიც არ კმაყოფილდება მსმენელის მიერ მსჯელობის საგნის შესახებ გარკვეული დასკვნის მიღებით და მთავარ მიზნად ისახავს მსმენელში გარკვეული მოქმედების აღძვრას. [სრულად »»]
საორატორო მჭერმეტყველების სახეობა, რომელიც ითვალისწინებს რომელიმე პიროვნების, მომხმარებლის ან მეცნიერის დებულების დასაბუთებულ უარყოფას, ან მოწონებას. საორატორო მჭერმეტყველების სწორედ ეს [სრულად »»]
ისეთ აღწერას, რომელშიც მსგავსი ან მონათესავე მოვლენათა მთელი ჯგუფია გამოხატული, საერთო აღწერა ეწოდება. მაგ. ტყის აღწერა: „ტყე ქვეყნის მშვენებაა; საცა ტყეა, იქ ბუნება სიცოცხლით არის [სრულად »»]
საორატორო პროზის ისეთი სახე, რომელიც მიზნად ისახავს, მსმენელში გამოიწვიოს მოკრძალება და პატივისცემა იმ ადამიანისადმი, რომელიც უკვე აღარ არის, მაგრამ მისი პირადი ცხოვრების მაგალითით [სრულად »»]
სააგიტაციო მჭერმეტყველების სახეობა, რომლის დანიშნულებაა ზეგავლენის მოხდენა სასამართლოს წევრებზე იმ მიზნით, რომ მიიღონ ორატორისათვის სასურველი განაჩენი ბრალდებულის შესახებ. [სრულად »»]
პროზის ისეთი დარგი, რომელიც თავის მიზნად ისახავს მსმენელზე ზეგავლენის მოხდენას. ორატორი თავის მსჯელობას, აზრების დალაგებას და მეტყველების ყოველგვარ სხვა საშუალებას წარმართავს იმ [სრულად »»]
(SATUR) მკვეთრი, გამანადგურებელი დაცინვა, რომელიც გამოხატავს ავტორის ზიზღსა და აღშფოთებას ცხოვრების უარყოფითი მოვლენებისადმი. სატირულ ნაწარმოებში მწერალი მოვლენას ისე გამოხატავს, რომ [სრულად »»]
ლირიკული პოეზია, რომელშიც პოეტი გამოხატავს დაცინვას რაიმე მოვლენისადმი. სატირული შინაარსით განსაკუთრებით მდიდარია ხალხური პოეზია. სატირულ ლირიკაში ხალხი გამოხატავს დაცინვას [სრულად »»]
ისეთი რომანი, რომელშიც ავტორი გვიხატავს ამა თუ იმ პიროვნებას ან საზოგადოებრივ ცხოვრებას დაცინვის მიზნით. სატირული რომანის ნიმუშია რაბლეს რომანი „გარგანტუა და პანტაგრუელი” და, [სრულად »»]
ისეთი ხასიათის რომანი, რომელშიც განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ჩვეულებრივ ადამიანთა კერძო ცხოვრების ასახვას. საყოფაცხოვრებო რომანების ავტორები მიზნად ისახავენ მკითხველის მორალურ [სრულად »»]
(sentimentalisme) ლიტერატურული მიმართულება, რომელიც განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევს ადამიანის შინაგან განცდებსა და სულიერ განწყობილებას. იგი ადამიანის გრძნობას მის გონებაზე მაღლა [სრულად »»]
ლექსთწყობა, რომელსაც საფუძვლად უდევს მარცვალთა საერთო რაოდენობა სალექსო სტრიქონში („სილაბა”– ბერძნულად მარცვალს ნიშნავს). ამ ლექსთწყობით დაწერილი ლექსის მარცვალს სიგრძე–სიმოკლე [სრულად »»]
ლიტერატურული მიმდინარეობაა, რომელიც უარყოფს სინამდვილეს და გამოსახვის მთავარ საშუალებად სიმბოლოს იყენებს. იგი ანტირეალისტური დეკადენტური მიმართულებაა ლიტერატურასა და [სრულად »»]
ფართო მნიშვნელობის ალეგორია. ჩვეულებრივ სიმბოლოს ნიშანს უწოდებენ. ამ ტერმინს ორგვარი პირველადი მნიშვნელობა აქვს: სიმბოლო არის ნიშანი და ამავე დროს სიმბოლური სიტყვა–სიტყვით ნიშნავს [სრულად »»]
(თანაგულისხმობა) გამოთქმა, რომელშიც მთელის ნაცვლად დასახელებულია ნაწილი ან ნაწილის ნაცვლად დასახელებულია მთელი. სინეკდოქეს ნიმუშებია: „თავი დავკარგე” (იგულისხმება არა მარტო [სრულად »»]
(„სინ”– თან; „ონამა”– სახელი; თანამოსახელე) სიტყვები, რომლებიც მნიშვნელობის მიხედვით ერთმანეთს ემსგავსებიან. (მაგ. მამაცი – გულადი; სევდა – მწუხარება; ტრფობა – სიყვარული და სხვ.) [სრულად »»]
ადამიანთა ტიპები, რომლებიც ერთმანეთს ჰგვანან. „ბახტრიონში” ზეზვა და ლუხუმი სინონიმური სახეებია, კვირია და წიწოლა – კონტრასტული. იხ. აგრეთვე: კონტრასტული სახეები, სინონიმები [სრულად »»]
ფაბულის მხატვრული განზოგადება. სიუჟეტი მხატვრული ნაწარმოების შექმნის ერთ–ერთი ხერხია, რომელიც სხვა კომპოზიციურ ელემენტებთან ერთად იქცევა მხატვრული ნაწარმოების აგების საშუალებად. [სრულად »»]
თოთხმეტტაეპიანი ლექსი, რომელიც შედგება ორი ოთხტაეპიანი და ორი სამტაეპიანი სტროფისაგან. თვით სახელწოდება „სონეტი” წარმოდგება იტალიური სიტყვისაგან „სონორე”, რაც ნიშნავს ხმიერებას, [სრულად »»]
ისეთი ხასიათის რომანი, რომელშიც მთავარი ყურადღება ექცევა ამა თუ იმ საზოგადოებრივი კლასების ან ჯგუფების ცხოვრების გამოხატვას, საზოგადოებრივ ურთიერთობას. სოციალური რომანის [სრულად »»]