 |
 | |
| შერჩეული ტერმინები: 219 | გვერდი: 11 / 11 |
- შაირი
- თექვსმეტმარცვლიანი ლექსი, რომლის სახესხვაობასაც წარმოადგენს რვამარცვლიანი და ოთხმარცვლიანი ტაეპები, რომლებიც შაირის ზომით დაწერილი სრული სალექსო სტრიქონის ორად და ოთხად დაყოფის შედეგად [სრულად »»]
- შერეული
- ლექსი, რომელსაც ტაეპების დასასრულს სხვადასხვა რითმა აქვს. მაგ: „დაჰკრეს ნაღარა, გული შეჰზარა, და მტერთ საომრად ჯარი შეჰყარა, ხმა ნაღარისა, ხმა ეს ბრძოლისა, ვით [სრულად »»]
- შეწყობილი
- ყველა ტაეპში ერთგვარი რითმით დაბოლოებული ლექსი. მაგ: „იზარდე, მწვანე ჯეჯილო, დაპურდი, გახდი ყანაო, იკურთხოს მისი მარჯვენა, ვინც გთესა, მოგიყვანაო, დაპურდი, ჩემო ნუგეშო, [სრულად »»]
- შინაგანი რითმები
- ტაეპების შინაგანი ნაწილების შემთანხმებელი რითმები. მაგ: ტანო, ტატანო, გულწამტანო, უცხოდ მარებო!ზილფო კავებო, მომკლავებო, ვერ საკარებო! –(ბესიკი) იხ. აგრეთვე: მუხამბაზი, რითმა, [სრულად »»]
- შინაგან–გარეგანი რითმა
- რითმა, რომელიც შინაგანი ტერფების ან მუხლების დაბოლოებასაც ათანხმებს და იმავდროულად ტაეპების დაბოლოებასაც. მაგ: „სავარგონია, მგონია, ეს სიტყვა გასაგონია, ბაღ–წალკოტისა [სრულად »»]
- შპანუნგი
- ადგილი მოქმედების განვითარებაში, რომელიც გამწვავებულ ურთიერთობას გვიხატავს. კულმინაციის გამოყოფა რომ გაგვიადვილდეს წინასწარ უნდა გამოვყოთ დაძაბული მდგომარეობა, რომელსაც გერმანულ [სრულად »»]
- ჩართული ეპიზოდი
- მხატვრული ნაწარმოების ის ნაწილი, რომელსაც არ აქვს უშუალო კავშირი მოვლენათა სიუჟეტურ განვითარებასთან. „დ. კლდიაშვილის „სამანიშვილის დედინაცვალში” პლატონი ეძებს საცოლეს მამისთვის. [სრულად »»]
- ჩახრუხაული
- შავთელურ ლექსი, რომლის წინა მუხლის ტერფებიც გარითმულია. მაგ: „მოხევეს ძეთა| ჩახრუხაძეთა|| ექო თამარი| მეფე წყლიანი, მისი სიმეტე| ბრძენთა სირეტე|| თინათინ ვაქო| ბაღი [სრულად »»]
- ცეზურა
- ტაეპში შესვენება ლექსის კითხვის დროს. გრძელი ტაეპების კითხვის დროს ჩვენ ზოგიერთ ადგილზე უფრო მეტ ხანს ვჩერდებით. მაგ. „შაირსიტყვითა [მესტვირემ||ღმერთი მაღალი] ახსენა...ღმერთმა მოგცეს [სრულად »»]
- ცენტრალური მოტივი
- მოტივი, რომელსაც ამბის განვითარებაზე ყველაზე გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს. ყოველგვარი მოტივი გარკვეულ როლს თამაშობს მოქმედების განვითარებაში და უფრო დამაჯერებელს ხდის მხატვრულ [სრულად »»]
- ძველი პოემა
- ახალი პოემისაგან განსხვავდება თხრობის საგნის, გამოსახვის სივრცის, მითიური ელემენტის და თხრობითი კილოს მიხედვით. 1. თხრობის საგანი. ძველი პოემა არ ეხება ისეთ ამბებს, რომლებსაც [სრულად »»]
- ძველი ტრაგედია
- ანტიკურ ეპოქაში შექმნილი დრამატული ნაწარმოები, რომელსაც ახასიათებდა შემდეგი თავისებურებები: ა)მოქმედი პირები არ მოქმედებდნენ თავიანთი ნების თანახმად.ისინი „ბედის” ბრმა იარაღს [სრულად »»]
- ძირითადი ამბავი
- ნაწარმოების ის ეპიზოდი, რომელშიც, სადაც ავტორი გადმოგვცემს გმირის ცხოვრებას ან რაიმე წინააღმდეგობის შემცველ მოვლენას კვანძის გასკვნიდან კვანძის გახსნამდე, ე.ი. მხატვრულ ნაწარმოებში [სრულად »»]
- წინაამბავი
- ნაწარმოების ის მონაკვეთი, რომელშიც ავტორი გადმოგვცემს მოქმედი პირის წარსულს. პერსონაჟის ხასიათის უკეთ გასაცნობად, მისი ყოფაქცევის ასახსნელად და, საერთოდ, იმ მიზნით, რომ უფრო [სრულად »»]
- წყობილი
- სამი ტერფისაგან შედგენილი 11 მარცვლიანი ლექსი, რომლიდანაც პირველი ორი ტერფი დიქორული, ანუ პეონურია, ხოლო უკანასკნელი კი – დაქტილური. მაგ: „ჩემო თავო, ბედი არ გიწერია, ჩემო [სრულად »»]
- ჯვარედი რითმები
- რითმები, რომლითაც ლექსის სტროფის პირველი ტაეპი შეთანხმებულია მესამე ტაეპთან და მეორე – მეოთხესთან. მაგ: „მე ეს თასი საზაფხულო, ყვავილებით ამივსია. გაიხარე, ჩემო გულო, [სრულად »»]
- ჰეგზამეტრი
- ექვსტერფიანი ტაეპი. მაგ: „იყო არაბეთს როსტევან, მეფე ღმრთისაგან სვიანი.” (შოთა) იხ. აგრეთვე: ტაეპი, ტერფი =სახელმძღვ.. - მე-2 გადამუშ. და შევს. გამოც.. - თბ. : განათლება, [სრულად »»]
- ჰიმნი
- (ჰიმნოს - ხოტბა) უდიდესი აღფრთოვანების გამომხატველი ხოტბა ლიტერატურის ისტორიაში სხვადასხვა შინაარსის გამომხატველი ხოტბის ნიმუშები გვხვდება. ძველად უფრო გავრცელებული იყო [სრულად »»]
- ჰიპერბოლა
- საგნის ან მოვლენის გაზვიადებულად გამომხატველი ტროპი. თვით სიტყვაც „ჰიპერბოლა” ბერძნულად გაზვიადებას ნიშნავს. ნიმუშები: 1.”სანადიროდ წამოვიდნენ ამირან და ძმანი მისნი, მთას ირემი [სრულად »»]
| სიტყვიერებისა და ლიტერატურის თეორიის ლექსიკონი | ლექსიკონები |
 ძირითად გვერდზე | 10 საუკეთესო • დაგვიკავშირდით • Login |  გვერდის დასაწყისი |
| © 2008 David A. Mchedlishvili | XHTML | CSS | Powered by Glossword 1.8.9 |