 |
 | |
| შერჩეული ტერმინები: 219 | გვერდი: 3 / 11 |
- ევფემიზმი
- ისეთი ტროპი, რომელშიც ზოგიერთი მოვლენა პირდაპირი დასახელების ნაცვლად შერბილებულად არის გამოსახული. ევფემიზმი ვულგარიზმის საწინააღმდეგო ცნებაა. ჩვეულებრივ ვამბობთ – „დაჯექი”. ამავე [სრულად »»]
- ევფონიზმი
- გამოთქმის კეთილხმოვანება – სიტყვაში ბგერათა ისეთი შემადგენლობა, ხმოვანთა და თანხმოვანთა ისეთი კომბინაცია, რომელიც ქმნის კეთილხმოვანებას (ბერძ.„ევ”– კარგი, სასიამოვნო, „ფონოს”– ხმა). [სრულად »»]
- ელეგია
- სევდის გამომხატველი ლირიკული ლექსი. ტერმინი „ელეგოს” ბერძნულად ნიშნავს მწუხარე, ანუ სამგლოვიარო სიმღერას. ეს სიტყვა ბერძნებმა მცირე აზიაში მცხოვრები ხალხებისაგან შეითვისეს. ეს [სრულად »»]
- ელიპსისი
- აზრის მოკლედ გამოთქმა სიტყვების გამოტოვების საშუალებით. „ელიპსისი” ბერძნულად გამოტოვებას ნიშნავს. „ცხენი – აღმართში”(ხალხური). ამ მაგალითში გამოტოვებულია სიტყვა „გამოდგება“. მის [სრულად »»]
- ეპიგრამა
- მოკლე სატირულ ლექსი, რომელიც მიმართულია რომელიმე პიროვნების, საზოგადოებრივი წრის, ჯგუფის ან დაწესებულების წინააღმდეგ. ეპიგრამა პირდაპირი მნიშვნელობით ითარგმნება როგორც „დაწერილი” („ეპი” – [სრულად »»]
- ეპიგრაფი
- ნაწარმოების, ან მისი ცალკეული თავის წინ წამძღვარებულ ციტატა, ფრაზა რომელიც ერთგვარად ახასიათებს ნაწარმოების ძირითად იდეას . ეპიგრაფად გვევლინება მოთხრობის, პოემის, ან საერთოდ [სრულად »»]
- ეპიზოდი
- მხატვრული ნაწარმოების ის ნაწილი, რომელშიც ქვეთემაა განვითარებული, აღწერილია მომხდარი ამბის ცალკეული შემთხვევა. მთავარი თემის განვითარების მიზნით მხატვრული ნაწარმოები დაყოფილია ცალკეულ [სრულად »»]
- ეპითეტი
- მსაზღვრელი სიტყვა, რომელიც დაერთვის საგანს ან მოვლენას და ხაზს უსვამს მის დამახასიათებელ თვისებას. იმისათვის, რომ ყველა ზედსართავი ან ყოველგვარი განსაზღვრება არ მივიჩნიოთ ეპითეტად, [სრულად »»]
- ეპიკური სახე
- ისეთი სახე, რომელსაც მწერალი თხრობის საშუალებით გვიხატავს.(იხ. ეპოსი) ლირიკული და დრამატული სახეებიც ეპიკურის პარალელურად იხმარება. იხ. აგრეთვე: ალეგორიული სახე, ელეგია [სრულად »»]
- ეპილოგი
- ნაწარმოების ის ნაწილი, რომელშიც ავტორი მოგვითხრობს მოქმედი პირების თავგადასავალს კვანძის გახსნიდან დიდი ხნის გასვლის შემდეგ, ან გვიხატავს საინტერესო ეპიზოდს, რომელიც ასევე მნიშვნელოვანი [სრულად »»]
- ეპიტაფია
- საფლავის ქვაზე მინაწერი ლექსი ან მხატვრული აფორიზმი, რომელიც დაკავშირებულია მიცვალებულის ცხოვრებასთან ან მის სახელთან. „ეპიტაფიოს” ბერძნულად ნიშნავს კუბოზე ან საფლავის ქვაზე მინაწერს. [სრულად »»]
- ეპიფორა
- ტაეპების ერთგვარად დამთავრება. ეპიფორა არაზუსტი რითმის სახეობაა და მასში იგულისხმება დამსგავსებული ბგერების გამეორება სიტყვის ბოლოში. მაგ: „უჰ, რა ხანი გასულა, არ ჩანს ღამე [სრულად »»]
- ეპოსი
- ლიტერატურის ჟანრი, რომელშიც ავტორი აგვიწერს მისი პიროვნების გარეშე არსებულ სამყაროს ისე, რომ არ ამჟღავნებს უშუალოდ თავის პირად განწყობილებას. მასში მწერლის პოზიცია დაფარულია. [სრულად »»]
- ექსპოზიცია
- (exponere) ლიტერატურული ნაწარმოების ნაწილი, რომელშიც აღწერილია ძირითადი მოქმედების წინარე ვითარება, აღწერილია ის პირობები, რომელშიც იწყება მოთხრობის ძირითადი ამბავი (ლათინურად ეს სიტყვა [სრულად »»]
- ვაჟური რითმა
- რითმა, რომლითაც მხოლოდ ერთი მარცვალია შეთანხმებული. მაგ: „ალვა მწვერვალსა ხრის, ნაზი ქალივით სწორს,მთიდან ნიავი ქრის, შორს, უბრალოდ შორს.შევხვდით ისევე ჩვენ, გზით მიმავალი გზად,კვლავ [სრულად »»]
- ვულგარიზმი
- (vulgarus) უხეში სიტყვები და გამოთქმები. მაგ: „გამეცა, ვირო, ნუ მეღრიჯები” – (ი. ჭავჭავაძე). „ – ბიჭოს, მართლა გვადი ყოფილხარ! მოდი აქ, შე პირძაღლო” – (ლ. ქიაჩელი). [სრულად »»]
- ზედაქტილური რითმა
- რითმა, რომლითაც სამზე მეტი (ოთხი, ხუთი, ექვსი და მეტიც) მარცვალია შეთანხმებული. მაგ: ოთხმარცვლიანი: „მე ჯავახეთს რა მიშავდა, მთვარე იდგა მზესავითა, კალმახი და ქერის პური, წინ მეყარა [სრულად »»]
- ზუსტი რითმა
- რითმა, რომელშიც ერთი და იგივე ბგერები მეორდება. მაგ: „ჩემს ხეხილებს შეეჩვია ჩიტუნების მთელი კრება, გამიკენკეს ყვავილები, არ აცალეს აკოკრება.” – (ი. გრიშაშვილი). იხ. [სრულად »»]
- ზღაპარი
- მითოლოგიური ხასიათის მოკლე მოთხრობა. ზღაპარი მითის ნიადაგზეა წარმოშობილი და მასავით ფანტასტიკური შინაარსისაა, მაგრამ მასში ფანტასტიკური ელემენტი შეგნებულად და პირობითად არის [სრულად »»]
- თავისუფალი ლექსი
- ლექსი, რომელშიც ტაეპებისათვის სავალდებულო რიტმი დარღვეულია. ზოგჯერ ტონურ ლექსში დარღვეულია უკანასკნელისათვის სავალდებულო მახვილთა თანაბრობა, სილაბურში – მარცვალთა თანაბრობა და სხვ. [სრულად »»]
| სიტყვიერებისა და ლიტერატურის თეორიის ლექსიკონი | ლექსიკონები |
 ძირითად გვერდზე | 10 საუკეთესო • დაგვიკავშირდით • Login |  გვერდის დასაწყისი |
| © 2008 David A. Mchedlishvili | XHTML | CSS | Powered by Glossword 1.8.9 |