ღმერთის კარიბჭე] (ქსე) ძველი ქალაქი შუამდინარეთში ეგვიპტის სანაპიროზე. ახლანდელი ერაყის მახლობლად. დააარსეს შუმერებმა ძვ. წ. II ათასწლეულში. ხამურაბის მეფობის პერიოდში (ძვ. წ. XVIII ს.) [სრულად »»]
ძვ. ებრაული მითის თანახმად, მსოფლიო წარღვნის შემდეგ ადამიანებმა განიზრახეს სენაარის მიწაზე (მესოპოტამია) ქალაქისა და ისეთი კოშკის აგება, რომელიც ცას მისწვდებოდა. ადამიანის თავხედობით [სრულად »»]
დედათა მონასტერი, რომლის ნანგრევები მდებარეობს მცხეთის მახლობლად. ბაგინეთი, ბაგონი სომხურია და ქართულად ბოტონი ჰქვიან (საბა). ბაგინეთის მთა ანუ ბომონების კერპების მთა. =„კათალიკოსის [სრულად »»]
(X ს. 60-იანი წლების დასაწყისი 1014 წ.) გაერთიანებული ფეოდალურ საქართველოს პირველი მეფე, ბაგრატიონი, გურგენ მეფეთა მეფისა და გურანდუხტ დედოფლის შვილი. ტაოს შეფეთა მეფის დავით III [სრულად »»]
(I018-I072) (ქსე) საქართველოს მეფე 1027 წლიდან. გიორგი 1-ის და დედოფალ მარიამის უფროსი შვილი. 1022-1025 წლებში მძევლად იყო კონსტანტინოპოლში. ბ. IV-ისა და მისი სამეფო კარის უმთავრესი ამოცანა [სრულად »»]
საქართველოს მეფე 1360 წლიდან, დავით IX-ის ძე. ქართუღლ საისტორიო მწერლობა ბ. V-ს „დიდის“ სახელით იხსენიებს. თათარ-მონღოლთა შემოსევის შემდეგ ბ. V-ის ხელისუფლება მაინც მთელ საქართველოზე [სრულად »»]
სამეფო დინასტია საქართველოში (IX ს. 1010 წ.). ბაგრატიონები წარმოშობით ძველი ქართული პროვინციის - სპერის მკვიდრნი იყვნენ. დინასტიას დასაბამი მისცა ტაო-კლარჯეთის ერისმთავარმა აშოტ I დიდმა. [სრულად »»]
(1696-1757 წწ.) (ქ.მწ) პოეტი, მთარგმნელი, ლექსიკოგრაფი, ისტორიკოსი, გეოგრაფოსი. თავდაპირველი განათლება მიიღო მამის ვახტანგ VI-ის კარზე, დეკანოზ იასე გარსევანიშვილის ხელმძღვანელობით; [სრულად »»]
ბადახშანური ლალი, იგივე ბადასში ძვირფასი ლალი ბადახშანის მხარიდან. მხარე სამხრ. აზიაში, სადაც წარმოებდა მისი მოპოვება. ქართლში, როგორც თეიმურაზ ბაგრატიონი აღნიშნავს, შემოსულა ბადახში. [სრულად »»]
საწვნე ჭურჭელი ჯამფილა, დიდი და ღრმა, ქუსლიანი ჯამი, უმეტესად ლითონისა, აგრეთვე თიხისა და ხისა. (საბა) =ბადია არს ჯამი ყოველთა უდიდესი, ვინათგან ნადიმთა შინა მით მოიღებდნენ წნოვანსა [სრულად »»]
შვილიშვილი. =„ასეთი კაცის ბადიში პატარა ზაალი ამოდენა ხალხს უბრალოდ ვერ დაენახვებოდა.“(„არსენა მარაბდელი“ მ. ჯავახ.). =სასკოლო ლიტერატურული ლექსიკონი-ცნობარი/ ეთერ კაკალაძე, ნინო [სრულად »»]
დასაგეში ქორ-შევარდნის პირველად დაჭერილი ფრინველი. =„სწორედ იმ დღეს პირველი ბავლი გაეგდოთ გიორგისა და გირშელს მიმინოებისათვის.“ („დიდოსტატის მარჯვენა“ - კ. გამს.). =სასკოლო [სრულად »»]
სამეფო კარზე სანადირო უწყების უფროსი გვ. ფეოდ. საქართველოში. მას ემორჩილებოდა ბაზიერი, ტყის მცველი. =სასკოლო ლიტერატურული ლექსიკონი-ცნობარი/ ეთერ კაკალაძე, ნინო ბერიძე ; [რედ.: ნაზი [სრულად »»]
ქორ–შევარდენთა სანადიროდ დამგეშავი მწვრთნელი და მეთვალყურე. =„ბაზიერებმა და მარეკებმა ერისთავების მიერ მორთმეულ ცხენებს ხმლით დააყრევინეს თავები“, „დიდოსტატის მარჯვენა“ კ. გამს.). [სრულად »»]