| საძიებო მოთხოვნა: მარტო ლექსიკონებში ნაპოვნი: 16 სიტყვიერებისა და ლიტერატურის თეორიის ლექსიკონი (16) - ბალადა
- (BALADE) ლირიკული ან ლირიკულ–ეპიკური შინაარსის მოკლე თხრობითი ხასიათის ლექსი. ტერმინი წარმოდგება ფრანგული სიტყვისაგან, რაც ნიშნავს ცეკვას. ბალადა შუა საუკუნეებში წარმოიშვა საფრანგეთში.…
- ეპილოგი
- ნაწარმოების ის ნაწილი, რომელშიც ავტორი მოგვითხრობს მოქმედი პირების თავგადასავალს კვანძის გახსნიდან დიდი ხნის გასვლის შემდეგ, ან გვიხატავს საინტერესო ეპიზოდს, რომელიც ასევე მნიშვნელოვანი…
- იდილია
- ლიტერატურული ნაწარმოები, რომელშიც ავტორი გვიხატავს ადამიანთა უბრალო, მშვიდობიან და კმაყოფილ ცხოვრებას. სახელწოდება „იდილია” წარმოსდგება ბერძნული სიტყვიდან და ნიშნავს პატარა სურათს. ეს…
- კვანძის გახსნა
- ის ადგილი მხატვრულ ნაწარმოებში, რომელიც გვიხატავს კონფლიქტის დასრულებას და მის შემდგომ შექმნილ ვითარებას. „განდეგილში” ბერის შინაგანი ბრძოლა დამთავრდა განდეგილის სიკვდილით. ამ…
- ტიპი
- (ნიმუში, ასლი, ანაბეჭდი) კონკრეტული მხატვრული სახე, რომელშიც გაერთიანებულია ადამიანთა ან სხვა მოვლენათა ჯგუფის მთავარი დამახასიათებელი თვისებები ტიპის შექმნა ნიშნავს …
- გაპიროვნება
- ტროპი, რომლითაც უსულო საგანი, ცხოველი ან რაიმე განყენებული მოვლენა გვეხატება როგორც ცოცხალი, გრძნობიერი, გონიერი არსება მასზე ადამიანის რამდენიმე ან მთელი რიგი თვისებების გადატანის…
- ეპიზოდი
- მხატვრული ნაწარმოების ის ნაწილი, რომელშიც ქვეთემაა განვითარებული, აღწერილია მომხდარი ამბის ცალკეული შემთხვევა. მთავარი თემის განვითარების მიზნით მხატვრული ნაწარმოები დაყოფილია ცალკეულ…
- კომპოზიცია
- (KOMPONERE) ნაწარმოების აგებულება, მისი შემადგენელი ნაწილების განლაგება და ურთიერთშეფარდება. „კომპოზიცია” ლათინურად ნიშნავს აწყობას, აშენებას, შედგენას. ნებისმიერი ლიტერატურული…
- ლირიკა
- პოეზიის გვარი, რომელშიც უშუალოდ არის გადმოცემული ავტორის პირადი მისწრაფება, განცდა, შთაბეჭდილება, რასაც იგი იღებს ცხოვრების ამა თუ იმ მოვლენისაგან. მწერლის მიერ პირადი განცდების…
- მხატვრული სტილი
- ლიტერატურული ნაწარმოების შინაარსისა და მის გამომხატველ მრავალსახოვან ფორმათა მთლიანობა. ლიტერატურული სტილი თხზულების იდეურ–მხატვრული თავისებურებაა. „სტილოს” ბერძნულად…
- პოემა
- ლექსად დაწერილი დიდი მოცულობის ნაწარმოები. იგი უმთავრესად ეპიკური, ანუ თხრობითი გვარის სახეობაა, მაგრამ პოემას არ ახასიათებს მარტო ერთი გვარის სახეობა. პოემის ავტორი ლიტერატურის…
- სინეკდოქე
- (თანაგულისხმობა) გამოთქმა, რომელშიც მთელის ნაცვლად დასახელებულია ნაწილი ან ნაწილის ნაცვლად დასახელებულია მთელი. სინეკდოქეს ნიმუშებია: „თავი დავკარგე” (იგულისხმება არა მარტო…
- ტერიტორიული დიალექტი
- ენის ისეთი განშტოება, რომელიც ამა თუ იმ კუთხის ან ტერიტორიის მცხოვრებთ ახასიათებთ. ასეთია, მაგალითად, გურული დიალექტი, იმერული დიალექტი, ქართლ–კახური დიალექტი, რაჭული, ფშავური,…
- ფსიქოლოგიური რომანი
- რომანი, რომელშიც განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა პერსონაჟების შინაგანი განცდების გამოხატვას, მათ სულიერ ცხოვრებას. ფსიქოლოგიურ რომანებში ავტორები გვიხატავენ სხვადასხვა ხასიათის…
- ჩართული ეპიზოდი
- მხატვრული ნაწარმოების ის ნაწილი, რომელსაც არ აქვს უშუალო კავშირი მოვლენათა სიუჟეტურ განვითარებასთან. „დ. კლდიაშვილის „სამანიშვილის დედინაცვალში” პლატონი ეძებს საცოლეს მამისთვის. …
- წინაამბავი
- ნაწარმოების ის მონაკვეთი, რომელშიც ავტორი გადმოგვცემს მოქმედი პირის წარსულს. პერსონაჟის ხასიათის უკეთ გასაცნობად, მისი ყოფაქცევის ასახსნელად და, საერთოდ, იმ მიზნით, რომ უფრო…
|
ძირითად გვერდზე 
გვერდის დასაწყისი