გავრცობილი ანტითეზისი

ანტითეზისი, რომელშიც დაპირისპირებულია არა ორი, არამედ რამდენიმე საწინააღმდეგო ცნება და სახე.

„ან შენ როგორ ძლებ უწუთისოფლოდ,
მერე, იცი კი, რარიგ ტკბილია,
აქ სიკვდილია, იქ კი სიცოცხლე!
აქ ჭირია და იქ კი ლხინია”(ილია).

გავრცობილი ანტითეზისის ნიმუშია აგრეთვე ქვევით მოყვანილი მაგალითი:

„დაღამდა. მისწყდა ადამიანის ფეხის ხმა, მისწყდა ადამიანის მორჭმული ხმაურობა, აღარ ისმის მისი დაღლილი ზრუნვისა და წადილის გუგუნი, ქვეყნის ტკივილმა დაიძინა, ადამიანი აღარა სჩანს გარშემო, ვაი, რა ცარიელია ეს სავსე ქვეყანა უადამიანოდ !... არა! წარიღეთ ეს ბნელი და მშვიდობიანი ღამე თავის ძილითა და სიზმრებითა და მომეცით მე ნათელი და მოუსვენარი დღე თავის ტანჯვით, წვალებითა, ბრძოლითა და ვაი–ვაგლახით! ჰოი, ბნელო ღამევ, მეჯავრები შენ მე! შენ რომ არ დაარსებულიყავ ქვეყნისათვის, მე მგონია, რომ ნახევარი უბედურებაც ადამიანისა ქვეყანაზედ არ იქნებოდა. შენთა მოვლენათა დასცეს პირველად თავზარი ადამიანის გონებასა და დააფრთხეს იგი. მას აქეთ შეშინებულსა გზა თავისი ვერ უპოვია, – და აჰა, იბრძვის ადამიანი და დღევანდლამდის ათასში ერთსა თავისი ერთხელ დამფრთხალი გონება ფრთხოლას ვერ გადაუჩვევია. აი, მიზეზი ქვეყნის უბედურებისა. ჰოი, ბნელო ღამევ! მეჯავრები შენ მე. შენ კალთის ქვეშა, ვინ იცის რამდენი გაბოროტებული მტერი ადამიანისა ეხლა თავს იმალავს? ვინ იცის ამ ბნელი ფარდის ქვეშ, რომელიც ეხლა ჩემს თვალს ჩამოაფარე, რამდენი მჭედელი და მტარვალი ქვეყნისა ჭედავს ბორკილთა ადამიანის ბედის შესაჭედად? შენ ხარ ხელის შემწყობი იმ ხელობისა, რომელსაც თვალთმაქცობას ეძახიან და რომელიც ადამიანის დამფრთხალს გონებასა და უბედურებას ბედნიერებად აჩვენებს ხოლმე. შენ ხარ ჟამი და დრო კუდიანების სერობისა, სადაც ისმის სადღეგრძელო სიბნელისა, ჰოი, ბოროტო ღამევ, წარვედ ჩემგან; დღეო ნათელო, მოვედ შენ!...”