განსაკუთრებული ნიშანი, რომელიც იწერება სანოტო სისტემის დასაწყისში, მის ერთ-ერთ ხაზზე და ადგენს ამ ხაზზე დაწერილი რომელიმე ერთი ბგერის სიმაღლესა და სახელწოდებას, რის შესაბამისადაც განისაზღვრება ამ სანოტო სისტემაში ჩაწერილი ყველა მომდევნო ბგერის სიმაღლე. ყველაზე ხშირად გამოიყენება ვიოლინოს გასაღები (მაღალი ხმებისთვის) და ბანის გასაღები (დაბალი ხმებისათვის).
წყარო: ხელოვნება : მოკლე ენციკლოპედიური ლექსიკონი : მოსწ. / [შემდგ.: ნანა მაჭარაშვილი ; რედ.: ჰამლეტ ჩხენკელი ; მუსიკის შესახებ მასალები მოამზადა ნინო ბესტავაშვილმა]. - თბ. : მერიდიანი, 2004. - 80გვ. : ილ.; 28სმ.. - ISBN 99928-32-31-2 : [ფ.ა.][MFN: 22803]
ძირითად გვერდზე 
გვერდის დასაწყისი