ბასთირაყი

ბასთირაყ-ი || ბასთირიყ-ი (ბალყ.-ყარაჩ. Бастыракъ || Басдырыкъ, ნოღ. Бастырыкъ – „მხუთავი, მგუდავი“) – მაჯლაჯუნა, უსახო დემონი ჩრდილოეთ კავკასიის თურქულენოვან ხალხთა (ყარაჩელთა, ბალყარელთა, ყუმიყთა და ნოღაელთა) მითოლოგიაში. იგი მძინარე (ხშირად კოშმარული სიზმრის შემდეგ), ზოგჯერ ფხიზელი ადამიანის სხეულს მთელი ძალით აწვება და ისე აშეშებს ან გუდავს, რომ მსხვერპლი განძრევასაც კი ვერ ახერხებს. ბასთირაყი მსხვერპლს მხოლოდ განთაიდისას სტოვებს. მორწმუნენი თვლიან, რომ დემონი უწმინდურ ადგილებში დახეტიალობს. ამიტომ ბასთირაყისგან დაცვისა და მისი კეთილგანწყობის მოპოვების მიზნით, ადამიანმა საპირფარეშოში უნდა ჭამოს ყველაზე საყვარელი რამ. ეს აქტი მას ბოროტი სულის შემოტევისგან ანთავისუფლებს.

ლიტერატურა

• Джуртубаев М. Ч. Духовная культура карачаево-балкарского народа // Ас-Алан. М., 1998, № 1;
• Текеева Л. К. Персонажи низшей мифологии в традиционном мировоззрении тюркоязычных народов Северного Кавказа // Вестник Пермского университета. Вып. 1(24), 2014.

წყარო

კავკასიის ხალხთა მითები და რიტუალები