დიდონა

დიდონას სიკვდილი
დ. ტიეპოლო (1751 წ.), მოსკოვი, ა. ს. პუშკინის სახელობის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი

დიდონა – ფინიკიელი ღვთაება, კართაგენის ლეგენდარული დამაარსებელი. მას სხვა სახელითაც მოიხსენიებდნენ: ელისსა.

დიდონა ფინიკიის უდიდესი ქალაქის, ტიროსის მეფის ასული იყო. მისი მეუღლე აკერბასი (ან სიქეოსი) დიდძალ სიმდიდრეს ფლობდა. იგი მოკლა დიდონას ძმამ, პიგმალიონმა, რათა მისი სიმდიდრე ჩაეგდო ხელში. შეშინდა დიდონა და ტიროსიდან გაიქცა. მან აფრიკის ნაპირებთან შეარჩია ადგილი ქალაქის დასაარსებლად. იმხანად იმ ადგილთა მფლობელი იყო ბერბერთა მეფე იარბა. იგი დათანხმდა დიდონასთვის მიეყიდა იმხელა მიწა, რომელსაც დაფარავდა ერთი ხარის ტყავი. მაშინ მეფის ასულმა ბრძანა, დაეჭრათ ტყავი ვიწრო ზოლებად და შემოესაზღვრათ იმ სიგრძის მიწა, რომელიც საჭირო იქნებოდა ქალაქისათვის. დიდონას მსახურები კართაგენის კედლების ასაგებად მიწის ამოთხრას რომ იწყებდნენ, წააწყდნენ ხარისა და ცხენის თავებს. ეს მათ იმის უწყებად მიიჩნიეს, რომ ქალაქი მომავალში მდიდარ და ძლევამოსილ სამეფოდ გადაიქცეოდა. და ასეც მოხდა. შიშის ზარს სცემდა კართაგენი მეზობელ სახელმწიფოებს საუკუნეთა განმავლობაში, ვიდრე რომმა არ დაიმორჩილა.

დიდონას მეფობის ხანაში კართაგენს ეწვია ტროელი გმირი ენეასი. დიდონას შეუყვარდა იგი და ღვთაებრივი ნებით მისი მეუღლე გახდა. როდესაც ენეასმა დატოვა კართაგენი, დიდონამ სიცოცხლე თვითმკვლელობით დაასრულა (ენეასი).

ჩრდილოეთ აფრიკაში არსებობდა დიდონას კულტი. კართაგენში იგი უმნიშვნელოვანეს ღვთაებად მიაჩნდათ. მისმა მითოსმა მრავალი ხელოვანის ყურადღება მიიპყრო. დიდონას სახე ყველაზე ხატოვნად ვერგილიუსის „ენეიდაშია“ წარმოდგენილი.

წყარო

მითოლოგიური ენციკლოპედია ყმაწვილთათვის