დორაისხეველი

დორაისხეველი (თუშ.) – ხიბალ-კუდიანთა უფროსი, მანათობელი ავსული, ეშმაკ-ქაჯების საქმეთა განმწესრიგებელი „მათთვის ბედ-ყისმათის მწერელი“, განძის მცველი თუშური რწმენა-წარმოდგენების მიხედვით; არის გოლიათური აღნაგობის, შავნაბდიანი დემონი, შუბლზე საცრისოდენა „წითელი თქანთქალა“ თვალით; მკვიდრობს დორაის ხეობაში; დადის თეთრ ჯორზე შემჯდარი. მისი გამოჩენა ხიბალ-კუდიანთა აქტიურობის, არევის ჟამს ხდება. როცა ხიბალ-კუდიანები ადამიანის დაშინებას, მის „დატომებას“ (ჭკუიდან შეშლას) ვერ ახერხებენ, დასახმარებლად თავიანთ ხელმძღვანელს უხმობენ; ეს უკანასკნელი ცდილობს შეაშინოს, გააცინოს ან სიტყვა დააცდევინოს; ეტყვის: „აბარკული ჩაბარკული, აქ შუაში რაღა კრული“, თან ხელს ბარკლებზე აუსვამს და დაუსვამს, შემდეგ ფეხებს შორის ამოუსვამს; თუ რაიმე ათქმევინა გააგიჟებს და ტყვედ წაიყვანს, თუ არადა დაწყევლის; მისი წყევლა კი აუცილებლად ახდება.

ლიტერატურა

• გ. ცოცანიძე. გიორგობიდან გიორგობამდე. თბ., 1987, გვ. 67-78;
• ე. თათარაიძე. დემონოლოგიური თქმულებები აღმოსავლეთ საქართველოს მთაინეთში. დისერტაცია ფილოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატის სამეცნიერო ხარისხის მოსაპოვებლად. თბ., 1998, გვ. 21, 40-42, 48-53.

წყარო

კავკასიის ხალხთა მითები და რიტუალები