ლოსოვი ოტო ფონ

ლოსოვი ოტო ჰერმან ფონ

ლოსოვი ოტო ჰერმან ფონ - (15.I.1868, ჰოფ/ზაალე - 25.XI.1938, მიუნხენი) - გერმანელი სამხედრო მაღალჩინოსანი ოსმალეთის გერმანულ შტაბში პირველი მსოფლიო ომის დროს. საქართველოს დამოუკიდებლობის ერთ-ერთი მთავარი იდეოლოგი გერმანელთა მხრიდან 1918 წლის მაისში.

ბიოგრაფია

დაიბადა ბავარიაში, არისტოკრატიულ ოჯახში. 1886-1888 წლებში იღებდა განათლებას მიუნხენის სამხედრო აკადემიაში. 1900-1901 წლებში მონაწილეობა მიიღო იჰეტუანების აჯანყების ჩახშობაში ჩინეთში. 1908 წელს ხდება მაიორი და 1910 წლამდე მუშაობს პრუსიის დიდ გენერალურ შტაბში. 1911 წელს მიდის ინსტრუქტორად ოსმალეთში და ასწავლის ადგილობრივ სამხედრო აკადემიაში, ასევე წევრია, ადგილობრივი გენერალური შტაბის. 1912-1913 წლებში თურქული ქვეითი დივიზიის მეთაურის რანგში იღებს მონაწილეობას ბალკანეთის ომში. მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ ჯერ იბრძოდა დასავლეთის ფრონტზე, 1915 წლიდან კი კონსტანტინოპოლში გადაიყვანეს სამხედრო ატაშედ. 1916 აიყვანეს გენერალ-მაიორის რანგში და დანიშნეს გერმანიის სამხედრო რწმუნებულად კონსტანტინოპოლში, რის შემდეგაც მის პირდაპირ მოვალეობაში შედიოდა ბერლინის ინფორმირება თურქეთის სამხედრო-პოლიტიკური მდგომარეობის შესახებ.

ოტო ფონ ლოსოვი გერმანელი სამხედრო მაღალჩინოსნების იმ კატეგორიას მიეკუთვნებოდა, რომლებიც კავკასიას ოსმალეთის გავლენის ზონად მიიჩნევდნენ რუსეთის დამარცხების შემდეგ და მისთვის დათმობას აპირებდნენ. თუმცა მას შემდეგ, რაც ის კარგად გაეცნო ვითარებას, თურქეთის აგრესიული მისწრაფებების მოთოკვას დაუჭირა მხარი. ლოსოვი ცდილობდა კავკასიელებსა და თურქებს შორის მოლაპარაკებებში ჩართვას ტრაპიზონისა და ბათუმის კონფერენციებზე, რასაც თურქები ყველა მეთოდით ეწინააღმდეგებოდნენ. ასეთ ფონზე ლოსოვი ღიად კავკასიის დამოუკიდებლობის მომხრეთა რიგებში გადავიდა და გერმანული ჯარების კავკასიაში გაგზავნას დაუჭირა მხარი. უშუალოდ აწარმოებდა მოლაპარაკებებს 1918 წლის მაისში კავკასიური წარმომადგენლობის მეთაურ აკაკი ჩხენკელთან და მისი მხარდაჭერით გამოაცხადეს სოციალ-დემოკრატებმა საქართველოს დამოუკიდებლობა 1918 წლის 26 მაისს თბილისში.

ამ მოვლენიდან მალე ფონ ლოსოვი გერმანიაში გაიწვიეს და ომის ბოლომდე სამხედრო სამსახურში რჩებოდა. გერმანიაში რევოლუციისა და კაიზერის გადაგდების შემდეგ უნდობლად ეკიდება ვაიმარის რესპუბლიკას და სიმპათიას ამჟღავნებს რევიზიონისტული ძალების, მათ შორის ბავარიაში, ჩამოყალიბების პროცესში მყოფი ნაციონალ-სოციალისტური პარტიის მიმართ. 1921 წელს ინიშნება ბავარიის კომენდანტად. 1923 წლის მიუნხენში ჰიტლერის პუტჩის დროს, ფონ კართან და ფონ ზაისერთან ერთად, ბავარიის მმართველ ტრიუმვირატს მიეკუთვნება. პირველ ეტაპზე ის მხარს უჭერდა პუტჩს, თუმცა ბოლოს დაუპირისპირდა მას და ჩახშობაში მიიღო მონაწილეობა. პუტჩის დამარცხების შემდეგ გერმანიის ხელისუფლებამ ოტო ფონ ლოსოვი, როგორც არასაიმედო პირი, გაათავისუფლა როგორც ბავარიის კომენდანტის თანამდებობიდან, ასევე, მთლიანად არმიიდან. იგი ჰიტლერის პროცესზეც იყო დაბარებული, თუმცა ბრალი არ წარუდგენიათ. 1924 წლიდან მთლიანად წავიდა საჯარო ცხოვრებიდან. ცოტა ხნით თურქეთში ცხოვრობდა.

გიორგი ასტამაძე

ლიტერატურა

• F. Menges, Lossow, Otto von, Neue Deutsche Biografie, Band 15, Duncker und Humblot, Berlin 1987 S. 204-205.
• H. H. Hofmann, Der Hitlerputsch. Krisenjahre deutscher Geschichte 1920-1924, München 1961;
• K. U.Tapken, Die Reichswehr In Bayern von 1919 bis 1924, Hamburg 2002;
• Politisches Archiv des Auswärtigen Amtes, Georgien: R7308, R7309. Russisch Asien: R11043 bis R11047. Transkaukasien: R22340 bis R22343.

წყარო

საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (1918-1921) ენციკლოპედია-ლექსიკონი