მართუ
მართუ – დასავლეთ სემიტური ტომის (ამორეველთა) პატრონი ღვთაება, ანუ მისი ღვთაებრივი წინაპარი; მონაწილეობს ერთ შუმ. მითოსში, სადაც იგი შუმერული ქალაქის, ქაზალუს, პატრონ ღვთაებას სთხოვს ქალიშვილის ხელს. ნუმუშდა თანახმაა გააყოლოს მართუს თავისი ქალიშვილი, ოღონდ მან რაღაც დავალება უნდა შეუსრულოს (შდრ. ძნელი დავალების მოტივი ზღაპრებში). ამ ამბავში ჩაერევიან ქალიშვილის მეგობარი ქალები და ცდილობენ ამ ქორწინების ჩაშლას იმ საბაბით, რომ მართუ ველური და გაუთლელი კაცია. აი, როგორ ახასიათებენ ქალიშვილები მართუს: „კარვებში ცხოვრობს, რომლებსაც ეხლება ქარი და წვიმა, ჭამს უმ ხორცს, საცხოვრებელი სახლი არა აქვს, არ მარხავს მკვდრებს...“ მიუხედავად ამისა, როგორც ქალის მამა, ისე ასული თანახმა ხდებიან დაუნათესავდნენ მართუს და მიიღონ ველური კაცი თავიანთ წრეში, რათა აზიარონ კულტურას და კაცობრიულ ცხოვრებას (ენქიდუს თავგადასავლის ვარიანტი).
არსებობს შუმერული ანდაზა, რომელიც ამგვარად ახასიათებს მართუს: „თაფლივით ტკბილია ეს ხორბლის კერძი, მაგრამ მართუმ არ იცის, რას ჭამს“. სხვა ტექსტში ნათქვამია: „მართუმ არ იცის, რა არის ხორბალი“.
