მოციქული პავლე
წმ. მოციქული პავლე - მოციქულ პეტრესთან ერთად მოიხსენიება ყოველთვის მოციქული პავლე, რომელიც ძირითად 12 წმიდა მოციქულთა რიცხვში არ შედიოდა, პირიქით, თავდაპირველად იგი ქრისტესა და ქრისტიანობის დაუძინებელი მტერი იყო. იგი მონათვლამდე იხსენიებოდა საულად ანუ სავლედ. მიღებული ჰქონდა ძალიან კარგი განათლება და რომის იმპერატორის კარზე დიდად მიღებული პიროვნება და ძველი აღთქმის გულმხურვალე მორწმუნე, ფარისეველი გახლდათ. იგი ქრისტიანების პირველი მდევნელი იყო. მან იერუსალიმიდან განდევნა ქრისტიანები, იმპერატორის ნებართვით ახლა თვით დამასკოდანაც გადაწყვიტა გაერეკა ისინი. ამ მიზნით მიეშურებოდა კიდეც დამასკოსაკენ. ქალაქთან მიახლოვებისას უეცრად დამაბრმავებელი სიკაშკაშის სინათლის სვეტი დაეშვა სავლეს წინ და თან ზეციდან ხმა მოესმა: „საულ, საულ, რაჲსათვის მდევნი მე? - თავზარდაცემულ, მხედველობაჩამქრალი საული ძირს დავარდა და ისე შეჰღაღადა მაცხოვარს: „რაჲ ვქნა, უფალო?“ მაცხოვარმა მიუგო, რომ დამასკოში გაიგებდა რა უნდა ეკეთებინა.
იესო ქრისტემ დამასკოში სავლეს მოძღვარი ანანია გამოუგზავნა, რომელმაც მხედველობა მყისიერად აღუდგინა, მონათლა და იმ დღის შემდეგ ღმრთისმგმობელი სავლე, სულიწმიდის წყალობით, ქრისტეს წმ. მოციქული პავლედ გადაიქცა.
წმ. პავლე ყველაზე დიდად გაისარჯა მოციქულებს შორის. მას ყველაზე მეტი ეპისტოლე (წერილი) აქვს დაწერილი. იგი გადაიქცა მოციქულებიდან ყველაზე გულმხურვალე მოღვაწედ ქრისტიანობის გავრცელების საქმეში, რისთვისაც შეიპყრეს და როგორც რომის საპატიო მოქალაქეს, გადაუწყვიტეს თავისკვეთა - ყველაზე საპატიო სასჯელად.) წმიდა პავლეს 12 ივლისს მოჰკვეთეს თავი. წმ. პეტრე და წმ. პავლე ერთსა და იმავე დღეს აღესრულნენ და მათი ხსენებაც ყოველთვის ერთადაა - 12 ივლისს. იმავე საღამოს რამდენიმე ადამიანს ჩვენება ჰქონდა, რომ პეტრე და პავლე ხელიხელჩაკიდებულნი შემოვიდნენ ქალაქში. მეორე გადმოცემით, ყოვლადქებული წმიდა მოციქული პავლე დასაჯეს 67 წ. რომში, იმავე დღეს როცა ჯვარზე აწამეს პეტრე.
წმ. პეტრე და წმ. პავლე ყველაზე მეტად გამორჩეული მოციქულები იყვნენ, რომლებიც ყველანაირი სნეულებით შეპყრობილ ადამიანებს კურნავდნენ: მაგალითად, წმიდა პეტრე არაწმიდა სულებით შეპყრობილებს წამიერად კურნავდა; ასევე წამიერად აღადგინა მან მკვდრეთით კეთილმორწმუნე ქალი ტაბითა. ავადმყოფები საკაცეებით გამოყავდათ ქუჩაში, რომ წმიდა პეტრეს ჩრდილი დასცემოდა და განკურნებულიყვნენ. ასევე წამიერად კურნავდა წმიდა პავლეც დავრდომილებსა და ეშმაკეულებს; ავადმყოფები იკურნებოდნენ მისი თავსაბურავისა და სარტყლის დადებითაც.
ამ ყველაფრის გამო, წმიდა პეტრე და წმიდა პავლე ცნობილნი არიან როგორც მოციქულთა თავები.
