ჯვართენა
ჯვართენა ასე ეწოდება ნაქადაგარებსა და სახუცო ტექსტებში გამოყენებულ უჩვეულო სიტყვებს, რომელთაგან ზოგი არქაულია და ყოველდღიურ მეტყველებაში აღარ იხმარება, ზოგს მნიშვნელობა შეცვლილი აქვს, ზოგი უცხო სიტყვაა (კერძოდ, ჩეჩნური), ზოგსაც გადატანითი მნიშვნელობა აქვს. ამის გამო ჯვართენა ხშირად გაუგებარია და მას განმარტება ესაჭიროება. ხშირ შემთხვევაში ჯვართენის სიტყვები და ფრაზეოლოგია პოეტური, მეტაფორული აზროვნებისა და მეტყველების ნიმუშებია. „ვერცხლის ღილი“ – ვაჟი, „ბიჟინა“ – ქალი (ქისტურად „თმიანი“), „ქერ-ოქრონი“ – ჯვარის ყანაში მოსული მარცვალი (ქერი, ხორბალი), „ჭიქა-ბარძიმი“ – თასი, რომლითაც ჯვარში დღეობაზე ლუდს სვამენ; „ფეხმურგვალი“ – ცხენი (მრგვალჩლიქიანი); „მწვანილი“ – წელიწადი; „მზე-ქალი“ – მზე, „მზექალის შეჯდომა მაღალზე“ – გვალვის დადგომა, ამასვე ნიშნავს „ქერ-ოქროთ გადაფანტვა“; „კოდ-ბადაგნი“ – ლუდი; „ბანჯაყური“ – ზარი; „პურის დედა“ – ბეღელი; „პატივი“ – ლუდიანი თასი; „კიკინ-მაღალი“ – თხა; „ღვთის ვალი“ – სნეულება; „ბეგარი“ – სიკვდილი, „დაბეგრვა“ – სიკვდილიანობა...
