იხილეთ წყარო გვერდისთვის ცხოვრების ხე

'''ცხოვრების ხე,''' (მსოფლიო ხე) – მსოფლიო წესრიგის სიმბოლური სახე საკაცობრიო მითოლოგიაში. განასახიერებდა სამყაროს მთლიანობას, ქვეყნიერების ნაწილთა სივრცობრივ-სტრუქტურულ ურთიერთკავშირს. სამყაროს მთლიანობა განხილული იყო როგორც ერთმანეთის საპირისპირო ნიშანთა მქონე ელემენტების ერთობლიობა (მაგ., [[ზესკნელი]]-ქვესკნელი).

მითოლოგიური ვერსიის თანახმად, ცხოვრების ხე დგას სამყაროს ცენტრში და მოიცავს კოსმოსის სამ სარტყელს. [[ფესვი|ფესვები]] მოქცეულია ქვესკნელში, ტანი – [[სკნელი|სკნელზე]], ხოლო წვერი ზეცაში. ამ ელემენტების უძველესი სიმბოლიკა ცხოველური სახისა იყო.

ცხოვრების ხისადმი მიძღვნილ დღესასწაულებზე სრულდებოდა სხვადასხვა საწესო ქმედებანი: [[ფერხული]], ორპირული სიმღერა, კვდომა-აღდგომის ინსცენირება, მსხვერპლშეწირვა.

ქართველთა წარმოდგენა-შეხედულებანი ცხოვრების ხის შესახებ გამოირჩევა დიდი მრავალფეროვნებით. ცნობილია საკულტო ხეები ([[ლაშარის ჯვარი|ლაშარის ჯვრის]] [[მუხა]], ხატის კარზე ან [[მარანი|მარანში]] მდგომი ხე, „ხემხვივანი“ და ა.შ.). მისი ნაკვალევი გვხვდება ქრისტიანულ მსოფლმხედველობაშიც ([[სვეტიცხოველი]], საკულტო ცენტრებში აღმართული ჯვრები, ხატების საბრძანისი ხეები და სხვ.).



==წყარო==
[[მსოფლიო თეატრის ენციკლოპედიური ლექსიკონი]]
[[კატეგორია:მითოლოგია]]
[[კატეგორია:მითიური მცენარეები]]