აირსადენი

აირსადენი

აირსადენი – გრძელი მილი აირის დიდ მანძილზე ტრანსპორტირებისათვის. მის შემადგენლომაში შედის: ნავთობაირული არმატურა, ონკანები, ჩამკეტები, საკომპრესორო სადგური, აირგამანაწილებელი სადგურ(ებ)ი და აირის სარეგულირებელი პუნქტი.

სახეობის მიხედვით არის:
მიწისზედა, მიწისქვეშა და წყალქვეშა;

მილში წნევის მიხედვით:

1. მაგისტრალურ აირსადენში: I კატეგორია – წნევა 10 მპა-მდე, II კატეგორია – წნევა 2,5 მპა-მდე;
2. გამანაწილებელ აირსადენში: დაბალი წნევის (0,005 მპა-მდე), საშუალო წნევის (0,005-0,3 მპა), მაღალი წნევის: I კატეგორია (0,6-1,2 მპა), Iა კატეგორია (მეტი 1,2 მპა-ზე) და II კატეგორია (0,3-0,6 მპა).

მსოფლიოში მოქმედი ყველაზე გრძელი აირსადენებია:

1. „დასავლეთი-აღმოსავლეთი“, ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა, სიგრძე 8704 კმ;
2. „თურქმენეთი-ჩინეთი“, თურქმენეთი-უზბეკეთი-ყაზახეთი-ჩინეთი, ≈7000 კმ;
3. „შუა აზია-ცენტრი“, თურქმენეთი-უზბეკეთი-ყაზახეთი-რუსეთი, ≈5000 კმ;
4. „ურენგოი-პომარი-უჟგოროდი, რუსეთი-უკრაინა, 4451 კმ;
5. „ტენესი“ (Tennessee), აშშ, 300 კმ;
6. „ბოლივია-ბრაზილია“, 3150 კმ;
7. „როკის ექსპრესი“ (Rockies Express), აშშ, 2702 კმ;
8. „ირანი-თურქეთი“, 2577 კმ;
9. ტრანსხმელთაშუაზღვის აირსადენი (Transmediterranian pipeline, TransMed), ალჟირი-ტუნისი-იტალია, 2475 კმ;
10. „იამალ-ევროპა“, რუსეთი-ბელორუსია-პოლონეთი-გერმანია, მეტი 2000 კმ-ზე და სხვ.

არსებობს აირსადენის სახეები:
გამანაწილებელი, გამოსაბოლქვი, გარე, დაბალი წნევის, დასახლებათშორისი, ერთ-, ორ-, სამ- და მრავალსაფეხურიანი, მაგისტრალური, მაღალი წნევის, მიმყვანი, მიწისზედა, მიწისქვეშა, პოლიეთილენის, რგოლური, სარეზერვო, საშუალო წნევის, სპილენძის, ფოლადის, შემწოვი, შერეული, შიგა, ჩიხური, წყალქვეშა და სხვა.

წყარო

სამშენებლო ენციკლოპედიური ლექსიკონი