არესი
ბერძნული ორიგინალის რომაული ასლი (ძვ. წ. IV ს. II ნახევარი), მარმარილო, რომი, ნაციონალური მუზეუმი
არესი – (ბერძნ.) ომის ღმერთი. ზევსისა და ჰერას ძე. ფობოსის, დეიმოსისა და ჰარმონიას მამა. მძვინვარე ომების, სისასტიკისა და შეუბრალებლობის განსახიერება.
არესის კულტი არაბერძნული წარმომავლობისაა და ოლიმპიურ პანთეონში მეორეხარისხოვანი როლი აქვს მინიჭებული. რომში მას მარსს უწოდებდნენ.
კედლის მიხატულობა პომპეიში (ძვ. წ. I ს.), ნეაპოლი, ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმი
არესს უდიდეს სიამოვნებას ანიჭებდა ბრძოლის ველზე ყოფნა.
მან მჭედლობის ღმერთს, ჰეფესტოს გამოაჭედინა ხმლები და ფარები, შუბები და მუზარადები, დაეშვა დედამიწაზე და მოსვენება დაუკარგა ყველას, გაწაფა ხალხი ქალაქების აოხრებასა და ერთმანეთის ხოცვა-ჟლეტაში. არესს მოსწონდა სისხლის ლანქერი, დაჭრილთა კვნესა, გვამების მზერა. მას არად უღირდა ადამიანთა სიცოცხლე. არესს მუდამ გვერდში ედგა განხეთქილების, შუღლის ქალღმერთი ერისი და ომის ქალღმერთი ენიო. მისივე თანამდევნი იყვნენ საშინელება – დეიმოსი და შიში – ფობოსი.
ერისის, ჰადესისა და აფროდიტეს გარდა ყველამ მოიძულა უსამართლო და ულმობელი ომების მოყვარული ღვთაება. მხოლოდ მიწისქვეშეთის მეუფე ჰადესი უმადლოდა არესს სულთა სიმრავლეს თავის საუფლოში.
როდესც გიგანტები ამბოხდნენ და ღმერთები ზევსის მხარეს გადავიდნენ, არესი ბრძოლის ველზე არ ჩანდა. მაგრამ როგორც კი გაიმარჯვეს ღმერთებმა, არესმა ყველა გააოცა თავისი საბრძოლო თავგადასვლების თხრობით. ერთხელ კი, იგი საერთოდ გაქრა. ბუმბერაზმა ძმებმა, ალოადებმა, შეიპყრეს და სპილენძის ხელადაში ჩაამწყვდიეს. ცამეტი თვე დაჰყო არესმა ტყვეობაში და ამ ხნის განმავლობაში მშვიდობიანი ცხოვრება სუფევდა ყველგან. უკვდავთა მაცნე ჰერმესმა აღმოაჩინა იგი ცოცხალ-მკვდარი და ტყვეობიდან იხსნა.
ამის შემდეგ არესი დიდხანს აღარ გამოჩენილა ოლიმპოსზე. იგი ეწვია ველურ თრაკიას, სადაც ცხოვრობდნენ მებრძოლი თრაკიელები. კბილებამდე შეიარაღებული დაქროდა ბრძოლის ველზე არესი. იგი ანგრევდა, კლავდა, თელავდა და ბედნიერად გრძნობდა თავს იმით, რომ ებრძოდა არა ღმერთებს, არამედ ადამიანებს.
არესის დამდაბლებას მუდამ ცდილობდა სამართლიანი ომებისა და სიბრძნის ღვთაება ათენა. ერთხელ, ტროას ომის დროს მან ბერძენი გმირი დიომედესი დაიყოლია, შებმოდა არესს. ქალღმერთის თანადგომით მოკვდავმა დაჭრა ღმერთი, რომლის ბღავილმაც ცა და მიწა შეაზანზარა. არესი შავი ღრუბელივით აიჭრა ცაში და ზევსს შესჩივლა ეს ამბავი. ზევსმა მრისხანებით შეიკრა წარბი და ასე მიუგო: „ოლიმპოსის მკვიდრთა შორის შენ მძულხარ ყველაზე მეტად. მუდამ ბრძოლაზე ფიქრობ. სხვისი რომ იყო, კარგა ხანია ჰადესში გადაგკარგავდი. მაგრამ მაინც ჩემი შვილი ხარ და საწამებლად ვერ გაგიმეტებ“. დაამთავრა ზევსმა სათქმელი, იხმო მკურნალი და არესის მოვლა უბრძანა.
დიდად არც მოკვდავებს მოსწონდათ არესი. არ უშენებდნენ ტაძრებს. მხოლოდ რამდენიმე საკურთხეველი ჰქონდათ მის სახელზე აგებული. წარმოსახავდნენ კი ახოვან და მომხიბლავ მამაკაცად.
