დამბაჩა
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:DambaCa.jpg|thumb|200პქ|დამბაჩა]] | [[ფაილი:DambaCa.jpg|thumb|200პქ|დამბაჩა]] | ||
| − | '''დამბაჩა''' - ცეცხლსასროლი იარაღი. | + | '''დამბაჩა''' - ცეცხლსასროლი იარაღი. განკუთვნილია მოკლე მანძილზე მოწინააღმდეგის დასაზიანებლად. |
| + | ცნობილია საბრძოლო, სასიგნალო, სპორტული დამბაჩები. | ||
დამბაჩა ცეცხლსასროლი იარაღის განვითარების ისტორიაში ადგილს იმკვიდრებს XVI ს-დან, მაშინ როცა ხმარებაში შემოვიდა ე.წ. კაჟიანი ჩახმახები, რამაც საშუალება მისცა იარაღის კონსტრუქტორებს [[თოფი]]ს ზომების ისე შემცირება, რომ გასროლა ერთი ხელით ყოფილიყო შესაძლებელი. | დამბაჩა ცეცხლსასროლი იარაღის განვითარების ისტორიაში ადგილს იმკვიდრებს XVI ს-დან, მაშინ როცა ხმარებაში შემოვიდა ე.წ. კაჟიანი ჩახმახები, რამაც საშუალება მისცა იარაღის კონსტრუქტორებს [[თოფი]]ს ზომების ისე შემცირება, რომ გასროლა ერთი ხელით ყოფილიყო შესაძლებელი. | ||
| ხაზი 9: | ხაზი 10: | ||
კაჟიანი დამბაჩების პერიოდში (XVI-XIX), სხვადასხვა კონსტრუქციულ ვარიანტებთან ერთად (ერთჩახმახიანი და ოთხლულიანი) იქმნებოდა აგრეთვე კომბინირებული დამბაჩები [[დანა|დანებთან]] და [[ხმალი|ხმლებთან]] ერთად. | კაჟიანი დამბაჩების პერიოდში (XVI-XIX), სხვადასხვა კონსტრუქციულ ვარიანტებთან ერთად (ერთჩახმახიანი და ოთხლულიანი) იქმნებოდა აგრეთვე კომბინირებული დამბაჩები [[დანა|დანებთან]] და [[ხმალი|ხმლებთან]] ერთად. | ||
| − | ქართული კაჟიანი დამბაჩების ადგილობრივი წარმოება, ისევე როგორც კავკასიაში, დაიწყო XVIII ს-დან. კავკასიაში ცეცხლსასროლი იარაღის დამამზადებელ ცენტრებს ძირითადად წარმოადგენდა [[საქართველო]], დაღესტანი და ჩერქეზეთი. ხოლო კონკრეტულად საქართველოში ყველაზე დიდი პოპულარობით თბილისური, ახალციხური და აჭარული დამბაჩა - „მაჭახელა“ სარგებლობდა. ამ დამბაჩების განმასხვავებელი ნიშნები დეტალების ფორმებში მოიძებნება, ხოლო ტიპოლოგიურად ისინი ერთ კავკასიურ ტიპს მიეკუთვნებიან. | + | ქართული კაჟიანი დამბაჩების ადგილობრივი წარმოება, ისევე როგორც [[კავკასია|კავკასიაში]], დაიწყო XVIII ს-დან. კავკასიაში ცეცხლსასროლი იარაღის დამამზადებელ ცენტრებს ძირითადად წარმოადგენდა [[საქართველო]], დაღესტანი და ჩერქეზეთი. ხოლო კონკრეტულად [[საქართველო|საქართველოში]] ყველაზე დიდი პოპულარობით [[თბილისი|თბილისური]], ახალციხური და აჭარული დამბაჩა - „მაჭახელა“ სარგებლობდა. ამ დამბაჩების განმასხვავებელი ნიშნები დეტალების ფორმებში მოიძებნება, ხოლო ტიპოლოგიურად ისინი ერთ კავკასიურ ტიპს მიეკუთვნებიან. |
| + | |||
| + | |||
== ლიტერატურა == | == ლიტერატურა == | ||
| ხაზი 16: | ხაზი 19: | ||
== წყარო == | == წყარო == | ||
| − | [[ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი]] | + | * [[ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი]] |
| + | * ქართული სამხედრო ენციკლოპედიური ლექსიკონი. აკადემიკოსის, გენერალ-მაიორ ელგუჯა მეძმარიაშვილის საერთო რედაქციით. თბილისი, 2017. | ||
[[კატეგორია:ეთნოგრაფია]] | [[კატეგორია:ეთნოგრაფია]] | ||
[[კატეგორია:საბრძოლო იარაღები]] | [[კატეგორია:საბრძოლო იარაღები]] | ||
[[კატეგორია:ცეცხლსასროლი იარაღები]] | [[კატეგორია:ცეცხლსასროლი იარაღები]] | ||
| + | [[კატეგორია:იარაღის სახეობები]] | ||
17:21, 20 ნოემბერი 2017-ის ვერსია
დამბაჩა - ცეცხლსასროლი იარაღი. განკუთვნილია მოკლე მანძილზე მოწინააღმდეგის დასაზიანებლად. ცნობილია საბრძოლო, სასიგნალო, სპორტული დამბაჩები.
დამბაჩა ცეცხლსასროლი იარაღის განვითარების ისტორიაში ადგილს იმკვიდრებს XVI ს-დან, მაშინ როცა ხმარებაში შემოვიდა ე.წ. კაჟიანი ჩახმახები, რამაც საშუალება მისცა იარაღის კონსტრუქტორებს თოფის ზომების ისე შემცირება, რომ გასროლა ერთი ხელით ყოფილიყო შესაძლებელი.
კაჟიანი დამბაჩების პერიოდში (XVI-XIX), სხვადასხვა კონსტრუქციულ ვარიანტებთან ერთად (ერთჩახმახიანი და ოთხლულიანი) იქმნებოდა აგრეთვე კომბინირებული დამბაჩები დანებთან და ხმლებთან ერთად.
ქართული კაჟიანი დამბაჩების ადგილობრივი წარმოება, ისევე როგორც კავკასიაში, დაიწყო XVIII ს-დან. კავკასიაში ცეცხლსასროლი იარაღის დამამზადებელ ცენტრებს ძირითადად წარმოადგენდა საქართველო, დაღესტანი და ჩერქეზეთი. ხოლო კონკრეტულად საქართველოში ყველაზე დიდი პოპულარობით თბილისური, ახალციხური და აჭარული დამბაჩა - „მაჭახელა“ სარგებლობდა. ამ დამბაჩების განმასხვავებელი ნიშნები დეტალების ფორმებში მოიძებნება, ხოლო ტიპოლოგიურად ისინი ერთ კავკასიურ ტიპს მიეკუთვნებიან.
ლიტერატურა
მ. ქაფიანიძე, XV-XIX სს. ცეცხლსასროლი იარაღი (საქ. სახ. მუზეუმის იარაღის ფონდში დაცული მასალების მიხედვით), სამაგისტრო ნაშრომი, 2000 .А. В. Жук, энциклопедия стрелкового оружия, 1998г. Э. Аствацатурян, оружие народ ов кавказа, Москва 1995. მ.ქ.
წყარო
- ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
- ქართული სამხედრო ენციკლოპედიური ლექსიკონი. აკადემიკოსის, გენერალ-მაიორ ელგუჯა მეძმარიაშვილის საერთო რედაქციით. თბილისი, 2017.
