დიდი პარასკევი
დიდი პარასკევი - ვნების შვიდეულის პარასკევი. ამ დღეს ქრისტე გააკრეს ჯვარზე. ამ დღეს მართლმადიდებელ ეკლესიაში სრულდება განსაკუთრებული რიტუალი ქრისტეს ჯვარცმის სამახსოვროდ, რომლის დროსაც ტაძარში დაასვენებენ გარდამოხსნას - ჯვრიდან გარდამოხსნილი იესო ქრისტეს გამოსახულებას;
ლიტურგია
დიდი პარასკევის ცისკარი, ჩვეულებისამებრ, ხუთშაბათს საღამოთი სრულდება. ამ მსახურების მთავარი განსაკუთრებულობა ისაა, რომ იკითხება ეგრეთწოდებული თორმეტი სახარება, ე. ი. სახარების თორმეტი მონაკვეთი, რომლებიც მოგვითხრობს ქრისტეს ვნების შესახებ და რომლებიც იკითხება მსახურების სხვადასხვა ნაწილს შორის.
პირველი და მათ შორის ყველაზე გრძელი მონაკვეთია იოანეს სახარება, რომელშიც უფალი თავს გვიცხადებს, როგორც „გზას და ჭეშმარიტებას და ცხოვრებას“, როგორც ღვთის სიყვარულის ძვირფას საჩუქარს, რომელიც ადამიანებს აერთიანებს ქრისტესთან და ერთმანეთთან. „უფროჲსი ამისსა სიყუარული არავის აქუს, რაჲთა სული თვისი დადვას მეგობართათვის თათვის“. მოციქულებთან ქრისტეს მთელ საუბარს მსჭვალავს ხსნის სიხარული სამყაროს ბნელსა და მწუხარებაში: „სოფელსა ამას ჭირი გაქუს, არამედ ნუ გეშინინ, რამეთუ მე მიძლევი ეს სოფელსა“.
სახარების კითხვა მთავრდება ეგრეთწოდებული „სამღვდელმთავრო ლოცვით“, რომელიც მაცხოვრის მოსვლის მთელ არსს გადმოგვცემს:
„...და არა ამათთვის ხოლო გთხოვ, არამედ ყოველთათვის, რომელთა ჰრწმენეს სიტყვითა მათითა ჩემდა მომართ; რაჲთა ყოველნი ერთ იყვნენ, ვითარცა შენ, მამაო, ჩემდამო, და მე შენ დამი, რაჲთა იგინიცა ჩუენ შორის ერთ იყვნენ...“
უფლის ვნების საკითხავი მთავრდება მათეს სახარებიდან ამონარიდით საფლავის დაბეჭდვის შესახებ.
დიდ პარასკევს, როცა მაცხოვარი ჯვარზე მოკვდა, საღმრთო ლიტურგია არ სრულდება, მაგრამ ჟამნობის მსახურებაზე, პარასკევს დილით, კვლავ იკითხება მაცხოვრის ვნების სახარება.(პროტოპრესვიტერი თომა ჰოპკო)
წყარო
- ბარბაქაძე ლია. ჯიბის ცნობარი მართლმორწმუნე ქრისტიანისათვის; თბილისი, 2013 წ.
- მოხელის სამაგიდო ლექსიკონი / გაეროს განვითარების პროგრამა; [შემდგ.: სამსონ ურიდია და სხვ.; რედ.: ვაჟა გურგენიძე] - თბ., 2004 - 483გვ.: ცხრ.; 24სმ. - (საჯარო მოსამსახურის ბ-კა).
